زکات از ارکان اسلام می‌باشد که در قرآن در کنار نماز قرار گرفته است و در طول تاریخ فقه، فقهای شیعه و اهل‌سنت به‌طورمفصل درباره آن کتاب نوشته‌اند. سیره پیامبر اکرمn و جانشینان آن حضرت زکات را یک امر حاکمیتی نشان می‌دهد که دریافت آن را با ایجاد ساختاری نظام‌مند انجام می‌دادند و آیه شریفه قرآن نیز سهمی از زکات را برای عاملان جمع‌آوری و رساندن زکات به موارد مصرف منظور کرده است؛ اما در تاریخ اسلام تح...

فقه سیاسی شیعه از آغاز غیبت کبری تا تشکیل سلسله صفویه در ایران لاغر ، ضعیف ، پراکنده ، مخفی و دارای ماهیتی سلبی بوده ، ولی بتدریج از حکومت صفویه به بعد و مخصوصا در انقلاب مشروطه ، توانست از تاریخ گذشته خویش گسستی ایجاد کند و به چنان تحرکی دست یابد که با عباراتی نظیر تجددخواهی شیعه ، نواندیشی دینی ، احیا فکردینی و ... توصیف شود.

ای. ال. داکتارو خالق رمان‌هایی است که با نوسان میانِ تاریخ و داستان، پرسش‌های بنیادینی در بابِ تاریخ و معنای آن مطرح می‌کنند. چون او در سنتِ تاریخ‌محورِ یهودی بالیده، تفسیرِ دیدگاهِ تاریخی‌اش اهمیت فراوانی در درک آثارش دارد و در میان رمان‌هایش، کتاب دانیال که صریحاً به مسئلۀ تاریخ می‌پردازد، بیش از همه می‌تواند در شناختِ فلسفۀ تاریخِ او یاری‌مان کند. در این مقاله با تکیه بر آرای میرچا الیاده و تفحص در م...

بسترهای گفتمانیِ برآمدن دولت مدرن در ایران به دوران سال­های 1268 الی 1305 ه.ق برمی­گردد. در این دوران، وقایع و رویدادهای عمده­ای رخ دادند که روند رایجِ تاریخ سیاسی در ایران را تشکیل می­دهند و شاکله­ای مدرن به خود گرفته و اندیشۀ دولت فراگیر و هویت ملیِ واحد پروبلماتیک گردید. مسئلۀ اصلیِ مقاله حاضر از سویی تعیین تکلیف نظری با جریان­های رایجِ تئوریزه کردن تاریخ دولت در ایران است واز دیگر سو قرار دادنِ ا...

پگاه تاریخ بشر در موضوع سیاست را ایرانیان به خود اختصاص داده‌اند و آنان بوده­اند که وجوه غارتگری، جنگ، خشونت، ناامنی، بی‌نظمی، آشوب و تجاوز را به سمت گفتمان­های آبادانی، رواداری، راستی، اخلاق و حقوق بشر سوق داده­اند. سلسلۀ هخامنشیان به گفتۀ ابن‌خلدون و هگل سرآغاز حکمرانی انسانی در تاریخ بشر است. در این نوشتار قصد داریم با تحلیل سنگ‌نوشته‌ها و کتیبه‌های به‌جای‌مانده از دورۀ هخامنشیان، به این پرس...

کتاب های درسی یکی از عناصر اصلی تعلیم و تربیت جهت انتقال مفاهیم در مدارس محسوب می شوند. دست اندر کاران آموزش و پرورش از طریق این متون می توانند، اهداف آموزشی مورد نظر را به دانش آموزان انتقال دهند. به همین لحاظ محتوای این کتاب ها دست مایه مناسبی برای ارزیابی فعالیت های آموزشی در حوزه تولید محتوای آموزشی می باشند. پژوهش حاضر با هدف مطالعه تطبیقی و بررسی میزا ن کمّی مفاهیم شیعی در کتاب های درسی تا...

پژوهش پیش رو، تلاشی است که در جهت معرفیِ مطالعه و تحقیق روشمند در تاریخ اسلام و فراتر رفتن از اکتفا به نقل و توصیف و کیفی تر نمودن پژوهش های تاریخی به عمل آمده است. نگارندگان بر این باورند که می توان داده ها و اطلاعات تاریخی را، هر چند سخت باشد، در قالب اعداد و ارقام درآورد و با استفاده از بومی سازی نظریات در علوم دیگر و مدد گرفتن از تکنیک های آماری، به نتایج قابل توجه و مفیدی در تاریخ دست یافت ...

علم فقه، از آغاز پیدایش تاکنون، فرازها و فرودهایی داشته و دوره‌های متعدّدی را پشت سر گذاشته است امّا اَدوارنگاری فقه، علمی نوپا می‌باشد. آگاهی از تاریخ فقه و ادوار آن و اطّلاع بر چگونگی اوضاع تفقّه در دوره‌های متعدّد، به درک بهتر علم فقه و شناختن عوامل فراز و فرود فقه، کمک شایانی می‌کند. دانشمندان اهل سنّت، زودتر از علمای شیعه، مستقلّاً در زمینه تاریخ فقه، کتاب نوشته ولی تاریخ فقه شیعه را بطور مستقل، طر...