پیامبر اسلام ص بزرگ ترین انقلاب را در تاریخ به وجود آورد. وی تمام نهادهای سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، فرهنگی و اعتقادی جامعه را به هم ریخت و نهادهایی جدید را جایگزین آنها کرد و تحولی درونی در دل اعراب به وجود آورد. پس از رحلت حضرت رسول ص امویان در مدیریت جامعه اسلامی نفوذی خزنده کردند که بعدها منشا شکل گیری تحولات بسیاری در روند تاریخ اسلام شد آنان اساس جاهلیت نوین را پی ریزی کردند. مسئله اصلی این ...

بسیاری از عالمان اسلامی، روایت جمع و تدوین قرآن در زمان ابوبکر و تکمیل آن در زمان عثمان را پذیرفته بودند؛ آن گونه که می توان گفت این نظر قرن ها بی رقیب و به عنوان دیدگاه حاکم و مقبول رواج داشته است. غربیان نیز در ارائه ی تصویری کامل از موضوع جمع قرآن هم رأی نبوده اند. برخی چون جان برتن، با رد تمام روایات جمع ابوبکر و عثمان به دلیل اعتقاد به جعل آنها توسط اصولیان در دوران متأخر، معتقد به جمع قرآ...

ری یکی از شهرهای کهن ایرانی اسلامی است و دوران حاکمیت آل بویه یکی از دوره های درخشان تاریخ اسلام و ایران. آل بویه با بهره گیری از جهان نگری و مدارای وضع موجود در بطن تعالیم اسلامی موجبات رقم خوردن دوره ای شده اند که برخی از محققین با عنوان رنسانس یا انسانگرایی اسلامی از آن یاد کرده اند. عصر حکومت آنان، عصر رونق فکر و فرهنگ بود و طبیعی است که رونق حیات فرهنگی رونق نهاد مراکز علمی و کتابخانه ها ر...

منبع اصلی فهم رخدادهای مهم تاریخ اسلام قرآن کریم است.بررسی رخدادهای تاریخ اسلام بی مدد قرآن کریم امری بی پایه است.با اندکی تأمل در منابع تاریخی بدرستی مشهود است بسیاری از دولت مردان ورجال سیاسی در مواجه با مسائل عصر خود از آیات الهی برای طرد طرف مقابل و یا اثبات حقانیت خود بهره برده اند .بر این اساس پژوهش حاضر تلاش دارد.کاربردهای سیاسی آیات قرآن کریم را در تایید و یا نفی رخدادهای سیاسی تاریخ اس...

تاریخ خیرات و اصح التواریخ، نوشته محمد بن فضل‌الله موسوی، از تاریخ‌های عمومی کمترشناخته‌شده سده نهم هجری­اند. مقاله حاضر، ضمن معرفی این دو کتاب، به چگونگی بازنمایی تاریخ صدر اسلام در این دو اثر متعلق به عصر تیموری، با تکیه‌بر تاریخ خیرات، پرداخته است. اگرچه نوشته‌های موسوی در بادی نظر از منظر داده‌های تاریخ‌نگارانه و ارزش ادبی چندان حائز اهمیت نمی‌نماید، اما بازتاب­دهنده نگاه وی به تاریخ صدر اس...

این جستار بر آن است تا نگرشی همراه با تامل در کتاب تاریخ سیاسی اسلام (سیره رسول خدا) داشته باشد، هدف عمده آن است که نویسنده محترم توجه ای مضاعف به کتاب های گران سنگ خود بنماید تا در این رهگذر، ساحت آنها را از اشتباهات محتوایی، ادبی و ویرایشی پاک نماید، نیز سنت نقد و بررسی جهت اصلاح و تولید دانش رواج بیشتری یابد. در این نوشتار بررسی محتوایی که حاوی وجود تناقض در نقل مباحث تاریخی، کوتاهی در طرح ب...

تاریخ ادبیّات عبارت است از داستان تطوّر و تحوّل ادبیّات در گذر زمان و وظیفه اصلی آن تعیین لحظه های تغییر ادبیّات است. برای سهولت در فهم تاریخ ادبیّات، نیازمند تقسیم بندی آن هستیم که این تقسیم بندی باید تابع اصول و موازینی خاص باشد. تاریخ ادبیّات عربی نیز از این قاعده مستثنی نیست. این پژوهش به نقد و بررسی تقسیم بندی تاریخ ادبیّات عربی و نامگذاری دوره های آن از ابتدا تا آغاز دوره نهضت عربی می پردازد. بنا...

اسلام دینی فراگیر و جهان شمول است و از همان آغاز ظهور, خود را در حصارهای تنگ نژادی و قبیله ای محدود نساخت از همین روی پیامبر اسلام(ص) در سال ششم هجری در راستای رسالت جهانی خویش, با ارسال نامه هایی به سران ممالک هم جوار حجاز, ایشان را به اسلام فراخواند. طبری مورخ معروف در کتاب خود متن سه نامه از نامه های پیامبر(ص) به نجاشی ـ حاکم حبشه ـ, خسرو پرویز ـ شاهنشاه ایران ـ و هرقل ـ امپراتور روم شرقی ـ ...

این مقاله به معرّفی منابع موجود در زمینه تاریخ ادبیّات ایران پیش از اسلام می پردازد. این منابع را دست کم می توان به دو بخش اصلی تقسیم کرد. نخست نوشته ها و مقالاتی که در لابلای کتابهای تاریخ ادبیّات و حتّی تاریخ ایران گنجانده شده اند؛ ارائه این شیوه بیان مطالب، بیشتر از سوی خاورشناسان و ایران شناسان غربی صورت گرفته است و بدین سبب دارای ارزش و اعتبار قابل توجّهی است. دوم، منابع مستقلّی که اغلب در قالب ...