راهیابی مفاهیم زهدآمیز و عرفانی به جهان شعر فارسی در آفرینش ادبی ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی صورت پذیرفت و به این ترتیب قالب شعر فارسی‌، محملی برای بیان جهان‌نگری عرفانی شد. به این دلیل‌، صاحبنظرانِ عرصه‌ی ادبیات ایران‌، سنایی را شاعری دوران‌ساز دانسته و تاریخ شعر فارسی را به دو دوره‌ی پیش و پس از وی تقسیم نموده‌اند. اما پژوهش حاضر با گذر از این نظر‌ و با نگرشی جامعه‌شناختی به ادبیات و اتخ...

ادبیات تطبیقی یکی از دانش های نوپا، مفید و کارآمدی است که ادبیات کلیه ملل جهان را در مجموعه ای به هم پیوسته و مقوله ای واحد(علیرغم اختلافات شکلی و زبانی ) معرفی می کند. مسلماً بسیاری از شاعران ایران زمین با سایر شاعران جهان (از جمله شاعران عرب) در شعر و زبان همانندی دارند. در آثار هر شاعری مضامین مختلفی مانند مضامین ادبی، سیاسی و اجتماعی به چشم می خورد، اما میان اشعار ملکالشعرای بهار و محمود سام...

شعر قدسی نمونه شاخص سبک هندی است که اغلب ویژگی­های سبک هندی را دارا     می­­باشد. اگرچه ویژگی­هایی مانند ترکیب­سازی، تصاویر پارادوکسی، حسّامیزی، وابسته­های عددی و... در شعرش بسامد بالایی ندارند، اما دو ویژگی اصلی مضمون سازی و اسلوب معادله که بنیان سبک هندی بر آن استواراست، در شعر او بسیار چشمگیر است و همین امر موجب شده است تا شعر او نمونه بارز این سبک باشد. شبکه تصویرها (موتیو) نیز به عنوان یکی ...

امام علی ‌بن ابی‌طالب ‌(ع) شخصیتی است بی‌نظیر که شاعران بسیاری از مذاهب گوناگون، اعم از شیعه و سنی، زبان به مدح ایشان گشوده‌اند. اما پس از کاوش در میان مدایح امیرمؤمنان، به قصیده‌ای از شاعری گمنام برخوردیم که با وجود برخورداری از قریحۀ شگفت‌انگیز شاعری و توانمندی و تسلط در شعرسرایی، به‌ویژه مدیحه‌سرایی، از نظرها دور مانده و تاکنون بررسی نشده است. از آن‌جا که این شاعر عراقی در عصر عثمانی و دورۀ ...

جواهری، بزرگترین شاعر کلاسیک معاصر عراق، در سال 1900 در نجف اشرف، در خانواده‌ای فرهیخته و صاحب علم و ادب دیده به جهان گشود. محیط علمی و فرهنگی نجف، شرایط علمی و ادبی حاکم بر خانه و ذوق و نبوغ ادبی شاعر باعث شد تا او به اشعار پیشینیان به ویژه شاعران دورۀ عباسی روی آورد و به مطالعه و حفظ دیوان های شاعران نامدار این دوره بپردازد. این امر باعث شد که شاعر در سرودن اشعار خود از شعرای بزرگ این دوره چو...

شعر آیینی فارسی در مسیر طولانی خود، شاعران توانایی را به خود دیده است. یکی از آنان حسن کاشی، از شاعران شیعۀ قرن هفتم و هشتم هجری است. وی به غیر از مدح و منقبت خاندان رسول اکرم (ص)، بویژه امیر مؤمنان، حضرت علی(ع) شعری نسروده؛ از این رو، وی را شاعر امیرالمؤمنین می نامیم. اشعار وی از منظر محتوا و مضامین، ترکیبات زبانی و سهولت بیان، دارای اهمیّت ویژه ای است. با توجّه به غلبۀ شاعران اهل تسنّن در قرن هف...

منتقدان ادبی مرثیه را جزو انواع غنایی محسوب می کنند. با روی کار آمدن صفویه مرثیه مذهبی در غالب ترکیب وند رایج می گردد در اوج مرثیه ی عاشورایی در قرن دهم قمری می توان به قالب ترکیب بند اشاره کرد. تفاوت شعر عاشورایی با دیگر شعرهای دینی در این است که شعر عاشورایی دارای نوعی حماسه و شور است هرچند که در این نوع شعر غمی وجود دارد که در دیگر شعرهای دینی به این شدت یافت نمی شود شاعری مثل محتشم کاشانی ...

خواجه شمس‌الدین محمد مشهور به حافظ شیرازی، یکی از شاعران بی‌بدیل ادب پارسی است، که اشعارش سال‌ها ورد زبان عارف و عامی بوده و می‌توان گفت شعر کمتر شاعر ایرانی به‌وسعت اشعار حافظ در میان مردم رواج یافته است. حافظ در عرصة انتخاب و کاربرد واژه‌ها و ترکیب‌های خاص نیز، شاعری مبدع بوده و نه تنها برخی واژه‌ها را در شعر خود در معنی خاصی به‌کار برده؛ بلکه ترکیب‌هایی نیز ساخته است که حاصل ذهن پویا و خلاق...