کانت در نقد عقل محض و تمهیدات، تصویری مکانیکی و نیوتنی از طبیعت پدیداری عرضه کرده است. یکی از مقومات اصلی این تصویر، اصل علیت است که در همراهی با دیگر اصول فاهمه و مفاهیم پیشین ذهن، عرصة تجربه را حاصل می آورد. ازاین رو کانت در تمامی آثار خود، این اصل را ضروری و غیر قابل اجتناب معرفی کرده است. با این حال وی در نقد قوه حکم، این اصل را در بررسی ارگانیسم ها و طبیعت به عنوان یک کل، ناتوان دانسته و ب...

در این مقاله، دیدگاه کانت دربارة مابعدالطبیعه بررسی شده است. پس از بیان معانی لغوی و اصطلاحی واژة مابعدالطبیعه دراندیشة ارسطو، به نظام‌های مختلف مابعدالطبیعی از افلاطون تا دکارت و پیروان او اشاره شده است. سپس معانی مابعدالطبیعه در فلسفة کانت بررسی شده و جنبه‌های مثبت و منفی آن در فلسفة او مورد بحث قرار گرفته است. مقاله به این نتیجه می‌رسد که کانت مابعدالطبیعه به معنی سنتی کلمه (یعنی علم نظری یق...

نماد نوعی بیان هنری است که ایده ذهنی هنرمند را عینیت می بخشد. از آن جمله نماد استعلایی است که در هنر قدسی تجلی می یابد، بر مصدری متعالی دلالت می کند و مستلزم تأویل معناست. تصویر دریا و نمادهای مربوط بدان همچون آب، ماهی، مرغ آبی، توفان و خشکی از جمله این نمادها هستند که در اسطوره ها و نقوش بر جای مانده از دوران کهن در تمدن های شرق و غرب- از جمله ایران و بین النهرین- و نیز در صور خیالی شعر عرفانی...

رساله حاضر در چهار فصل ذیل تعارضات جهان شناختی نظری را مورد بررسی قرار می دهد: فصل اول: در این فصل، عقل محض و نحوهء کاربرد منطقی و واقعی آن مورد بحث قرار گرفته و به این دو سوال که عقل چگونه ایده های خود را کشف می کند و اینکه در چه نوع از سلسلهء شرطها، عقل به دنبال کشف ایده های می گردد، پاسخ داده می شود. فصل دوم: در این فصل جایگاه و منزلت تعارضات در نظام فلسفی کانت و علت وجودی آنها مورد بحث قرار...

در سالهای اخیر با مطالعه آثار منتشر نشده هوسرل، بسیاری از مفسران بدین باور رسیده اند که تحوّلی جدی در روش پدیدارشناسی استعلایی هوسرل رخ داده است که بنا به دلایل گوناگون از نظر مفسران متقدم پنهان مانده است. امروزه اعتقاد بر این است که از حدود سال 1916 به بعد روش پدیدارشناسی هوسرل که تا قبل از این تاریخ روشی ایستمند بود، تبدیل به روشی تکوینی می شود. به موجب همین تغییر روش که البته در نگاه خود هوسر...

علی رغم دیدگاه بسیاری از محققین که کنش مدیحه‌سرایی آیین بار فرهنگ ایران را برخاسته از کنش نکوهیده چاپلوسی و مرتبط با کسب منافع مادی در بارگاه شاهان می‌دانند، به نظر می‌رسد نگاه رمزپردازانه‌ای در وجه استعلاً به معنای بالاترین سطح تقدس آیین بار جوامع کهن در بارگاه فرادستان حکومتی ایران، موجود بوده و - احتملا- همین وجه رمزی و پنهان در نظام دیداری مانند آثار سنگ‌نگاره‌های باستانی و مکاتب نگارگری دور...

قدرت و تسخیر آن از اهم مباحث اجتماعی است. خانواده نیز از آن مستثنی نیست. در جوامع سنتی تولید پدیده ای با نام و به مضمون قدرت در خانواده تحقق می یافت معمولاً در تسخیر مرد قرار می گرفت. پیدایی پدرسری در خانواده موجبات پیدایی و گسترش مردسالاری را در جامعه نیز فراهم آورد و با آن مردیت به نحوی خود حائز امتیازات خاص گردید که ما از آن با عنوان مردیت استعلایی یاد می کنیم؛ اهداف این مقاله به قرار زیر است...

رساله حاضر به منظور ارصاص بنیان و تشیید ارکان نظریه ماتقدم به تامل می نشیند و درنهایت به تفسیری جدید از ماتقدم بر اساس برداشت آزادی از اصالت وجود صدرایی و تحقیقات پدیدارشناسی نوع هرتزل و شلر می یابد. بنابه این تفسیر، نه فقط ماتقدم معنای دیگری پیدا می کند، بلکه مشکل اصلی ارتباط ذهن و عین - هرچند که به نظر می رسد " راز این پرده نهان است و نهان خواهد ماند - " در چشم انداز جدیدی قرار می گیرد .انظرو...

مسأله عینیت یکی از بحث­های اساسی و دشوار در فلسفه جدید و معاصر است. در این مقاله سعی­مان بر این خواهد بود که این مسأله را از منظر پدیدارشناسی استعلایی هوسرل و مفاهیم جدیدی که عرضه می­کند مطرح کنیم. از آنجا که ادراک به ویژه ادراک حسی از لحاظ قصدیت و عمل قصدی منطوی در آن به عنوان پایین­ترین لایه مراتب عینیت می­تواند در راهیابی به عینیت سایر اعیان چه واقعی و چه غیر واقعی (اید­ه­آل) به عنوان مبنا ع...

در آثار امرسن، گرایش به فرهنگ و ادب شرق بسیار چشمگیر است. امرسن پژوهان، گرایش های شرقی امرسن را برگرفته از سه منبع ذکر کرده اند، فلسفه ودایی هندی، آیین کنفوسیوسی و اشعار عارفانه فارسی. پژوهش حاضر با استفاده از روش تطبیقی فرانسوی و بررسی درون متنی اشعار، مقالات و ترجمه های امرسن نشان می دهد در بنیاد های شرقی اندیشه و سبک امرسن، سهم شعر و ادب فارسی از زمینه های شرقی دیگر بیشتر بوده و از میان شاعر...