با ظهور دولت صفوی، که استقلال ایران همراه با تفکر شیعی اساس نظام حکومت قرار گرفت، شاهنامه‌نویسی نیز با هدف بیان دلاوری‌ها و لیاقت پادشاهان صفوی و ذکر حقانیت تفکر شیعی مجدداً مطرح شد. از این آثار می‌توان شهنامۀ ماضی اثر قاسمی گنابادی را نام برد. مقالۀ حاضر به بررسی نسخه‌ای از شهنامۀ ماضی می‌پردازد که به‌صورتی خاص در کنار منظومۀ حماسی دیگری با عنوان ظفرنامه (تمرنامه) اثر هاتفی هم‌نشین شده است. ه...

خواجه یوسف همدانی از مشایخ نسبتاً گمنام عرفان در قرن‌های پنجم و ششم هجری است و تنها اثر باقی‌مانده از وی کتاب رتبه ‌الحیات است. خواجه یوسف، این کتاب را بر پایۀ پرسش و پاسخ تنظیم کرده ‌است. وی در این کتاب پس از طرح پرسش‌هایی از مخاطبی فرضی، با زبانی ساده، بر اساس آموزه‌های عرفانی، به پاسخگویی می‌پردازد. متن این کتاب، به شعر بسیار نزدیک شده است. بی‌تردید علاوه بر عنصر عاطفه که در آن به‌وضوح قا...

نجاشی رجالی بزرگ شیعه با وجود شیوه نگارشی که در کتاب فهرست داشته، در پی معرفی محمد بن حسن بن شمون، سه روایت از او نقل کرده که همگی مرتبط با مذهب و اندیشه وی ‌است. نجاشی محمد بن حسن را ابتدا واقفی و سپس غالی توصیف نموده و دو روایت نخست را به وضوح مرتبط با اندیشه وقف او انتخاب کرده است. به نظرمی‌رسد روایت سوم را نیز با هدف معرفی اندیشه‌ای شاخص از غالیان برگزیده است. از دیگر سو، محمد بن حسن بن شمو...

از مهم‌ترین ابهامات تاریخ کلام امامیه رابطۀ دوره نخست کلام امامیه (مدرسۀ کوفه) با کلام امامیه در مدرسه بغداد در سده چهارم و پنجم است. سرشناس‌ترین متکلم امامیه در دورۀ حضور هشام بن حکم است. در این مقاله سعی شده است تا امتداد جریان فکری وی و پیروانش را تا سده چهارم بررسی شود. در همین راستا در بخش نخست، با پی‌گیری امتداد شاگردان این جریان فکری به این نتیجه رسیدیم که آراء کلامی این جریان فکری از طر...

  حادثه عظیم کربلا، صحنه ریزش ها و رویش هایی است . انسان های که با حسن اختیار و همراهی  امام  حسین (ع)  عاقبت بخیر و سعادتمند  شدند.در مقابل انسان های که با سوء اختیار و یاری ننمودن ولی خدا  دچار سوء عاقبت و زیا نکار شدند. دقت در زندگی هر یک از این افراد از نگاه تربیتی می تواند برای همگان عبرت آموز با شد. مقاله حاضر با روش توصیفی و روش کتابخانه ای به مصادیق این رویش ها و ریزش ها پرداخت که حاصل ...