یکی از معروف‌ترین تمثیل‌ها، تمثیل حیوانی است که فرنگیان به آن فابل می‌گویند و آن را یکی از انواع ادبی می‌دانند، در فابل قهرمانان حکایت جانوران‌اند که هر کدام نمایندﮤ طبقه‌ای از مردم جامعه هستند. کتاب مرزبان نامه از شاهکارهای نثر مصنوع از زبان حیوانات و به تقلید از کلیله و دمنه نوشته شده است. مؤلف کتاب هنرمندانه و با دید وسیع اجتماعی و فرهنگی، توانسته است از قهرمانان داستان‌ها که همان جانوران هس...

قرآن کریم کلام راستین الهی، علاوه بر اینکه یک مجموعه کامل از پیام­های دینی- عقیدتی است، در زمره کتاب­های غنی ادبی نیز محسوب می­گردد. این کتاب الهی دارای تصویرهایی با خیالی گسترده و عمیق بوده که در گستره خیال آن‌ها، عناصری چون تشبیه، استعاره، موسیقی، حس­آمیزی، رنگ و ... نقش اساسی دارند. یکی از ارکان و عناصر مؤثر در زیبایی ادبی این تصویرها، استفاده از رنگ می­باشد؛ هرچند تنوع و گوناگونی رنگ‌ها در ...

رنگ از دیر باز نقش مهمی درآفرینش آثار ادبی ایفا نموده است. شاعر گاه برای عینیت بخشیدن به تصاویر هنری و کشف روابط میان اجزای آن، جلوه‌های واقعی و محسوس رنگ را به کار گرفته و گاه برای تبیین افکار بیان ناشدنی از فضای نمادین آن بهره جسته است. ریشه‌ی بکارگیری نمادین این عنصر را می‌بایست در پرتو تجارب ذاتی، احوال سیاسی و اجتماعی، گرایش‌های فلسفی خاص شاعر به ویژه پیچیدگی و ابهام موجود در شعر، جستجو نم...

This article has no abstract.

توغ عَلمی است که پس از ورود از ماوراءالنهر به ایران، در تشکیلات نظامی و سپس مجامع آیینی به­ویژه آیین‌های محرم به کار گرفته شد. ساختار و نیز دلالت‌های محتوایی توغ در دوره صفوی، به اقتضای شرایط فرهنگی، دستخوش تغییر و  از انواع  اصیلش متمایز گشت. در این دوره توغ به شکل گیاهی تصویر شده که دو یا چندین اژدها آن را احاطه کرده است. هم‌چنین از اواخر سده یازدهم به­جای سرتوغ برنجینِ ضخیم، سرتوغ و تیغه نازک ...

نماد علامت، اشاره، کلمه، یا چیزی است که یک ویژگی چنان در آن بارز باشد که بتوان آن را نماینده‌ی آن ویژگی دانست و هدف از کاربرد آن، انتقال پیامی ورای مفهوم ظاهری خود است. این پژوهش با روش کتابخانه‌ای و شیوه‌ی توصیفی ـ تحلیلی نوشته شده است و هدف آن بررسی تطبیقی مفاهیم تمثیلی و نمادین مار در آثار حماسی، غنایی و عرفانی (با تکیه بر شاهنامه‌ی فردوسی، خمسه‌ی نظامی و مثنوی مولوی) است. ابتدا مفاهیم تمثیل...

چکیده      ایران و هند دارای مشترکات فرهنگی ـ هنری بسیاری می­باشند؛ این اشتراکات را می­توان نتیجه ارتباط گسترده و همزیستی تاریخی این دو تمدن بزرگ دانست. در این پژوهش سعی برآن است با تکیه بر نقوش و نشان‌های نمادین و اساطیری موجود در سنگ‌نگاره­ها و گچ بری‌های دوره­ی ساسانی و مقایسه­ی آنها با نقوش نمادین موجود در هنر هند، نقوش و نشان‌های نمادین و اساطیری مشترک در این دو تمدن بررسی و ارزیابی شود. ن...

هدف از انجام این تحقیق بررسی رابطه سرمایه نمادین مبتنی بر الگوی ایرانی– اسلامی در تحکیم نهاد خانواده از منظر سیره رضوی است. در این زمینه یک فرضیه کلی و چهار فرضیه جزئی شکل‌گرفته است که رابطه سرمایه نمادین مبتنی بر الگوی ایرانی - اسلامی با عوامل تحکیم خانواده ازنظر سیره رضوی و ابعاد آن یعنی عوامل اخلاقی، عوامل اقتصادی، عوامل عاطفی و عوامل اجتماعی بررسی شده که ارقام این فرضیات معنادار و برابر با ...

در حوزه معارف قرآنی یکی از مباحث اختلاف بر انگیز بین مفسران قرآن، حمل آیات خطاب بر زبان تمثیل (نمادین) یا زبان حقیقت است. از این نمونه می توان به آیه "ثُمَّ استوى اِلىَ السَّماءِ و هى دُخانٌ فقالَ لَها و لِلارضِ أئْتیا طَوعاً اَوکَرها قَالتا اَتینا طائِعینَ "(11، فصلت) اشاره نمود که برخی از مفسران آن را بر زبان حقیقی و بسیارى ایشان از مفسران متقدم و چه مفسران کنونی با ذکر دلایلی آن را بر زبان نمادین حمل کرده‌اند. این...

چکیده درخت همواره در اعتقادات و فرهنگ‌های مختلف جایگاه ویژه و ارزش و تقدسی خاص دارد. ایرانیان نیز به درختان احترام بسیار می‌گذاشتند. از جمله درختانی که نزد مردم ایران دارای مفاهیم رمزی و نمادین و دارای قدرت اساطیری بوده، سرو است که همواره مورد توجه شاعران و ادیبان در دوره‌های مختلف به ویژه سده‌های چهارم و پنجم هجری قرار داشته است. حکیم ابوالقاسم فردوسی از شاعرانی است که از تمامی گیاهان به...