شهر تاریخی جرجان در چهار کیلومتری غرب شهرستان گنبدکاووس دراستان گلستان واقع شده است.این شهر یکی از شهرهای مهم قرون اولیه اسلامی است که طبق نوشته جغرافی نویسان چون اصطخری و ابن حوقل با شهرهای معروفی مانند ری و نیشابور قابل مقایسه بوده است.این محوطه مهم قرون اولیه اسلامی از سال 1350ه ش تا سال1357ه ش مورد کاوش قرار گرفته است.در این مقاله،مجموعه سفالینه های مکشوفه با روش تحلیل کیفی و توجه به دو متغ...

از مهم ترین راه های شناخت بشر از ادوار گذشته، مطالعه بر روی آثار به جای مانده از آنان است، از شاخص ترین این تمدن ها، میتوان به تمدن ایلام و تمدن جیرفت اشاره کرد که تا به کنون پژوهشی درباره مقایسه این دو تمدن به ویژه از لحاظ ارزشهای بصری صورت نگرفته و در نتیجه ارتباط نقوش این دو تمدن با یکدیگر مشخص نگردیده است. از این روی در این تحقیق سعی شده که نقوش این دو تمدن را با استفاده از عناصر بصری مور...

ایلام که در تاریخ کشور ما به عنوان پلی از دوره پیش از تاریخ به دوره تاریخی محسوب می گردد، مهمترین و پر بها ترین اوراق فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و ... کشور باستانی ما را پر نموده است، چرا که ضمن ابداع خط که خود به تنهایی گامی بزرگ در جهت آشنایی ما با ابعاد چند گانه حکومت 3000 ساله ایلام می باشد، اولین قومی است که حکومت مرکزی را در ایران پایه گذاری کرده است. اگر چه در سده اخیر، حفاری های کم و پراکند...

محوطه باستانی شهر سوخته در 56 کیلومتری شهرستان زابل واقع شده و بدون شک جزو شهرهای بسیار پیشرفته زمان خود بوده است. در شهرهای پیشرفته سواد و بهداشت اهمیت خاصی دارد. با توجه به تنها لوح نوشته ای (لوح نوشته آغاز دوران ایلامی) که در شهر سوخته به دست آمده است، می توان نتیجه گرفت در آن مقطع زمانی توانایی نوشتن و خواندن وجود داشته است. با این دستاورد می توان مسئله پیرچشمی را در آن زمان بررسی کرد. به ط...

از نقوش کاملاً ممتاز و مشخص سفالینه های سلجوقی ، نقش جانوران خیالی است که از جمله نقوش مورد علاقه ی ایرانیان باستان بوده و همواره بر بوم های متفاوت تجسم یافته است. در ابتدای ظهور اسلام در ایران نقش این موجودات کمرنگ شده اما با ورود و استیلای ترکان سلجوقی بر ایران شاهد ظهور و رواج دوباره ی این نقش مایه در آن دوران و دودمان های پس از آن هستیم. این جانوران موهوم و خیالی که از نقش مایه های مورد پسند...

سابقه و هدف: تحقیقات نشان می دهند که بشر از آغاز زندگی بر روی زمین در تلاش بوده که چشم را بشناسد و اطلاعاتی درباره مکانیزم بینایی به دست آورد؛ زیرا متوجه شده بود چشم محیط شفاف شیشه گونه محدبی است که تصویر همه اجسام بر روی آن می افتد (آئینک). در ضمن از طریق روزنه (مردمک)، دیدن ممکن می گردد و در طول حیات نیز با مشکلاتی همچون نابینایی، انحراف چشم، پیر چشمی، مزاحمت نورهای منعکس شده از محیط و آب مرو...

مطالعه و واکاوی یافته‌های دوران کهن، علاوه بر اینکه منجر به کسب آگاهی‌های تاریخی دربارۀ آن دوران می‌شود، می‌تواند خوانش‌های بشر از رابطۀ دوسویۀ میان انسان و محیط زندگی را دچار تغییر کند. منطقۀ باستانی شهر سوخته از تمدن‌های حاشیۀ دلتای رود هیرمند، واقع در استان سیستان و بلوچستان امروزی، است. این منطقه در چهار دورۀ تاریخی به حیات خود ادامه داده است و از مراکز مهم تمدنی در هزارۀ سوم پیش از میلاد ب...