علوم بلاغی و بالأخص علم معانی به بررسی چگونگی تأثیرگذاری یک اثر، بر مخاطب می پردازد. اینکه چگونه یک نویسنده از ابزارهای بیانی در جهت القای مفهوم، مضمون و یا احساس مورد نظر خود به مخاطب بهره می گیرد، موضوع این علم است. اثرگذاری انکارناپذیر حکایات به ظاهر ساده ی «اسرارلتوحید فی مقامات شیخ ابوسعید ابوالخیر» انگیزه ی نگارش این رساله شده است. این تحقیق بر این است که جنبه های بلاغی اسرارالتوحید را ...

چکیده : یکی از رازهای ماندگاری سخن به کارگیری انواع ایجاز است. ایجاز زیر مجموعه ی علم معانی است وکسی که ازایجاز در سخنش استفاده می کند به خوبی علم معانی، بیان و فصاحت و بلاغت را می شناسد چون لازمه ی سخن موجز این است که انسان فصیح و بلیغ باشد و نیز عیوب فصاحت و بلاغت را بشناسد و از آن عیوب که شامل تنافر حروف، کراهت در سمع، مخالفت با قیاس، غرابت استعمال، ضعف تألیف، تعقید لفظی و تعقید معنوی است؛ ...

گیرایی دانشجویان در پیدا کردن معانی لغات با توجه به سه فعالیت فوق اندازه گیری می شد. در این مطالعه به این مهم دست یافته شد که اگر چه تمام دانشجویان به معانی بعضی از لغات از طریق این فعالیتها دست یافتند اما دانشجویان ممتاز نسبت به دانشجویان سطح متوسط از یادگیری بالاتری در معانی لغات بهره برده اند. در این تحقیق نشان داده می شود که فعالیتهای خواندن متون انگلیسی جهت یادگیری معانی لغات جدید تاثیر قا...

الأداه النحویه هی لفظ دال علی معنی من المعانی النحویه، و لها أشکال متعدده، و لا ترادف دائماً ما یسمی فی النحو بالحرف، فقد تکون حرفاً أو إسماً أو فعلاً. أداه « ما» من حیث أنواع الکلمه قسمان: حرف و اسم، و تزاد فی فئه من الحروف و الأسماء و الأفعال، و تقع علی ذوات ما لا یعقل و علی صفات من یعقل، ومن هذا تظهرسعه استعمالها. تحتمل لفظه « ما» أکثر من معنی، فقد تحتمل الموصولیه و الشرطیه و النافیه و غیرها. ...

شیخ الرئیس در بحث قوه واهمه باورهای خاصی دارد؛ از آن جمله جسمانی بودن قوه واهمه است. از منظر این فیلسوف میان قوه واهمه و دستگاه ادراکی انسان ارتباط ویژه ای برقرار است. به علاوه میان واهمه و بدن ارتباطی تنگاتنگ وجود دارد. او این تأثیر و تأثر را به گونه ای خاص تبیین کرده است. ما در این مقاله درصددیم ضمن آوردن دلایل وافی و کافی شیخ در نوشته هایش بر تعامل قوه واهمه و ارتباط آن با قوای فعاله دیگر از...

در بلاغت سنتی، دو سطح معنایی واژه ها و گزاره ها با اصطلاحاتی چون معنای ظاهری و باطنی، معنای حقیقی و مجازی، معنای اولیه و ثانویه، و دلالت صریح و دلالت ضمنی شناخته می شوند. علم معانی که در کنار بیان و بدیع، یکی از اصلی ترین شاخه های علوم بلاغی است، کارکرد مجـازی جملات و دلالت های ضـمنی آن را بازمی شناسد. مبـانیِ این علم نشان می دهد گاه افق معنایی متن از طریق دلالت های ضمنی جملات حاصل می شود. ازآنج...

پروفسور توشیهیکو ایزوتسو، زبان شناس، فیلسوف، اسلام شناس و قرآن پژوه ژاپنی (1914-1993)، علاوه بر این که قرآن کریم را به ژاپنی ترجمه کرده است دارای دو اثر قرآنی به نام های خدا و انسان در قرآن و نیز مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن است که در آن ها با رویکردی معناشناسانه به تبیین ساختار اساسی آموزه های قرآن پرداخته است. وی متأثر از مکتب قوم ـ زبان شناسی یا مکتب بن است، که طبق آن هر زبانی جهان بینی ویژة...

حروف جاره به لحاظ داشتن وضعیتی خاص در میان حروف، برای ایجاد معانی خود، نیازمند ارتباط با دو لفظ دیگرند. از این پدیده نحویان با عنوان «تعلق حروف جر» تعبیر کرده اند. با عنایت به این مناط نیاز نداشتن حروف جری که به صورت زائد، و یا احیاناً در دیگر معانی به کار می روند، نیز استعمال غیر حرفی برخی از این حروف، تفسیر می گردد. در بیشتر موارد، تعیین متعلق به آسانی صورت می گیرد. اما گاه استفاده از حروف جر،...

شعرهای بازمانده از دوره جاهلی کهن ترین شعرهایی است که در این زمینه برای ما برجای مانده است. در این دوره شعر نخجیرگانی بخشی از قصیده جاهلی را تشکیل میداد شاعر بیشترین توجه خود را به حیوان شکارشونده اختصاص داده توصیف کاملی از این حیوان که معمولأ گورخر گاو یا شترمرغ است بدست میدهد. در پایان سده دوم هجری شاهد شکل گیری و استقلال نهایی شعرنخجیرگانی با عنوان ((طردیه یا شعر الطرد)) هستیم . تکوین این فن...