رمان سیاسی- اجتماعی سووشون که با شهرت خود، سیمین دانشور را در کنار بزرگان داستان نویسی ایران قرار داده، افزون بر خصلت جمع گرایی و توده اندیشی، مجموعه ای از ادبیات و باورهای مردم ایران است. توجه به فرهنگ و ادبیات عامه در اثر دانشور نه تنها عیب نیست، بلکه در نوع خود بیانگر بلاغت و سخندانی اوست. مقالۀ حاضر به بررسی عناصر ادبیات و باورهای عامه در این اثر می پردازد. در این پژوهش باورهای عامه نظیر تو...

برخی آثار باستانی، حامل ارزش ها و پیام های نهادینه ایست که بر اساس باورها و اعتقادات بشر کهن، در قالب آثار هنری و در تار و پود نقش های آن ها، تجسم یافته اند و برای درک معنایی این نقوش کهن، نیاز به شناخت مؤلفه های نمادینی است که زمانی، چون زبان کلامی، معنایی مشخص در فرهنگ های کهن داشتند و به نوعی بازنمودی از باورهای اسطوره ای بودند. در این راستا آیکونولوژی می کوشد تا مؤلفه های نمادین را که به صو...

قسمتی از منابع و متون کهن را سنت ها و باورهای فرهنگی همچون اعیاد ملی که برخی از آنها ریشه چند هزار ساله در زندگی مردم داشته و به عنوان یکی از بزرگترین مشخصه های فرهنگی اقوام محسوب می شوند تشکیل می دهند. نوروز، مهرگان و سده به عنوان اعیاد بزرگ باستانی توانستد در دوره های نخستین اسلامی نیز به حیات خود ادامه دهند وحتی نوروز در میان این سه عید توانسته به صورت بسیار پرنگ تا به امروز ادامه یابد و در ...

Nowadays democracy is considered to be one of the most important parameters of development in new era. As a result, the trend toward democratization of a society’s culture is an essential step to achieve a stable development. In that case, identifying the relationship between acceptability of democracy and socialcultural factors is very important. In this study, using the method of survey a...

 ارزش­های فرهنگی، مجموعه‌ای از رفتارها، نگرش­ها و باورهای افراد در هر فرهنگ است. سنجش ارزش­های فرهنگی نیازمند ابزارهای معتبر ‌شناختی است که از سوگیری آزمودنی و آزمون‌گر متأثر نباشد. هدف از این مطالعه طراحی معماهای اجتماعی- شناختی به‌عنوان یک سنجه ضمنی برای ارزش­های فرهنگی و بررسی اعتبار آن است. این مطالعه مقطعی در 308 نفر با میانگین سنی 68/22 سال اجرا شد. ابزار مورد استفاده معماهای طراحی شده و ...

بانوگشسب تنها زن پهلوان ایرانی است که دربارۀ او و کردارهای پهلوانی اش، منظومه ای مستقل شکل گرفته است. در میان منظومه های پهلوانی که پس از شاهنامۀ فردوسی به نظم درآمده اند، دو منظومۀ برزونامه و بانوگشسب نامه در منطقۀ کوهمرّه سرخی رواج یافته است. روایت شفاهی موجود در این منطقه، آمیزشی از حماسه و باورهای اساطیری ساکنان آن است که واکاوی آن، افزون بر ثبت روایتی که پیش از این در هیج منبع و مأخذی بررسی...

براساس الگوی جامعه‌شناسی دین عامه، که از تحقیقات جامعه‌شناسی دینی ماکس وبر ریشه می‌گیرد، مولفه‌هایی همانند عقاید التقاطی، اولویت دین زندگی شده بر دین توصیه شده، اسطوره‌گرایی و اعتقاد به منجی زمینی را در باورهای توده‌های مردم می‌توان جستجو کرد. در یک تحلیل تاریخی ـ جامعه‌شناختی، نمود این مولفه‌های دینی در افکار مذهبی توده‌های مردم، یعنی عنصر اصلی جنبش سیاه جامگان، بیش از این‌که ناشی از نوع...

ارتباط میان زبان، مذهب و فرهنگ: تحقیق و تدقیقی در کارکردهای لقب «حاجی» و واژه‌های وابسته در زبان فارسی رضا پیش‌قدم[1]پریا نوروز کرمانشاهی[2]دریافت: 4/3/92تصویب: 28/8/92  چکیدهبا توجه به اهمیت نقش زبان در شکل‌دهی و تغییر باورهای مذهبی و فرهنگی مردم جامعه، پژوهش حاضر در صدد است تا به بررسی موشکافانة واژة ارزشی «حاجی» و واژه‌های وابسته به آن بپردازد. بدین منظور حدود 300 بافتی که در آنها گفتمان مرت...

چرخش توسعه در ده ی پایانی سد? 20 میلادی، محوریت آن را از حوز? اجتماعی به حوز? فرهنگی تغییر داد. امروزه توسع? فرهنگی، پیش شرط نیل به سایر ابعاد توسعه بوده و کشورهایی موفق تلقی می شوند که در وهل? نخست بتوانند به توسعه فرهنگی در سطوح جامعه و افراد دست یابند. مقاله حاضر با روش پیمایشی به بررسی ماهیت و عوامل مؤثر بر توسع? فرهنگی در بین 532 نفر از زنان استان قم می پردازد. نتایج نشان داد که میزان توسع...

Nowadays democracy is considered to be one of the most important parameters of development in new era. As a result, the trend toward democratization of a society’s culture is an essential step to achieve a stable development. In that case, identifying the relationship between acceptability of democracy and socialcultural factors is very important. In this study, using the method of survey a...