بر اساس اطلاعات پراکنده و ناکافی کنونی از باستان شناسی شمال شرق ایران بویژه در کلیه ادوار پیش از تاریخ و تاریخی درک صحیحی از فرهنگ های پیش از تاریخی آن ارایه نشده است. این امر در حالی است که خراسان در کنار منابع معدنی ممتاز در مسیر ارتباط شرق به غرب بوده و به لحاظ اهمیت مکانی و اقتصادی شرایط ویژه ای داشته است. یکی از مهمترین دوره های پیش از تاریخی در این حوزه دوره برنز است که در خارج از مرزهای ...

تل آتشی استقراری دارای آثار فرهنگ نوسنگی پیش از سفال در جنوب شرق ایران است. این استقرار در حدود 30 کیلومتری شرق شهر جدید بم و در کناره غربی لوت جنوبی واقع شده است. امروزه لوت جنوبی یکی از خشک ترین کویرهای کره زمین است اما وجود آثار گسترده در این ناحیه نشان می دهد که احتمالاً چشم انداز طبیعی منطقه در پیش از تاریخ با زمان معاصر تفاوت داشته است. پژوهش باستان شناختی در تل آتشی طی چند مرحله شامل بازد...

چکیده واژه نامه توصیفی و ریشه شناسی متن پهلوی دینکرد پنجم به کوشش نسیم مهتاب روشن کتاب دینکرد که در حقیقت دانشنامه ای از دانسته های حکمت مزدیسنایی به زبان پهلوی است، از جمله مهمترین کتاب های ادبیات پهلوی به شمار می آید. کتاب پنجم دینکرد به علت دربرداشتن موضوعات و مطالب گوناگون از لحاظ آیینی، دینی، اسطوره ای، اجتماعی، اخلاقی و اندرزی از جمله متن های در خور توجه است. در این کتاب مطالب ب...

بخشی از کمربند چین خورده - رانده شده ی زاگرس در جنوب ایران قرار دارد. این کمربند از تاقدیسهایی با راستای شمال باختری - جنوب خاوری یا خاوری - باختری و گاه شمال خاوری - جنوب باختری تشکیل یافته است. در برخی نواحی روند این چین ها در اثر خطواره هایی که راستای شمالی - جنوبی دارند دگر شکلی یافته یا گسیخته شده است. یکی از این خطواره ها را می توان در جنوب باختری ایران مشاهده نمود که به نام منطقه ی گسلی ...

برای اوّلین بار استفاده از مس خالص در ایران به هزاره ششم ق.م بر می گردد. میانه هزاره چهارم پیش از میلاد فرایند گذر از استفاده از مس خالص و ذوب مس خالص به ذوب سنگ معدن مس همراه با عناصر دیگر(آنتیموان، ارسنیک، سرب و نیکل) در محل صورت گرفته بود. استفاده از مس تأثیر قابل توجّهی در توسعه دوره مس و سنگ داشته است. در این زمان در جنوب شرقی ایران، قفقاز و آسیای مرکزی، برای تولید مصنوعات از مسی که با ارسنی...

سرزمینهای شرق ایران قبل از مادها تمدن و فرهنگ غنی را داشتند. باستانشناسی آشکار میسازد که در زمان مادها مردم این سرزمین به عصر آهن رسیده بودند و بر سفال نقاشی می کردند. باختریها در زمان مادها حکومت مستقلی در شرق ایران داشتند و همین مردمان بودند که در دوره هخامنشیان با کوروش دوم جنگ کردند. در اواسط قرن سوم ق.م. باختر (بلخ) از لحاظ اقتصادی و سیاسی و فرهنگی مهمترین ناحیه آسیای مرکزی به شمار میرفت ....

پارت ها (اشکانیان) در سال 247 قبل از میلاد در ایران به قدرت رسیدند و پس از سلطه بر بخش وسیعی از خاورمیانه حکومتشان در سال 224 میلادی به پایان رسید. در مقایسه با تاریخ هخامنشیان و ساسانیان، تاریخ اشکانیان مورد کم توجهی محققین ایرانی قرار گرفته است. متاسفانه این امر نه تنها سبب فقر در منایع اشکانیان گردیده، بلکه باعث عدم شناسایی حدود پنچ قرن از تاریخ و تمدن ایران باستان نیز شده است. عمده آثار ب...

چکیده ندارد.

استان فارس از نقطه نظر باستان شناسی یکی از مهمترین حوزه های فرهنگی شناخته شده در ایران است که سهم چشمگیری در تحول تاریخ و فرهنگ سرزمین ایران داشته است. علیرغم مطالعات، کاوشها و بررسیهای فراگیر باستان شناسی در فارس، فقدان بررسی های منظم باستان شناسی در شهرستان کازرون موجب شده تا اطلاعات کمی از استقرارهای ادوار مختلف فرهنگی و ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی این منطقه داشته باشیم. شهرستان کازرو...

با گذشت بیش از یک قرن از شرو ع فعالیتهای باستان شناسی به صورت علمی در ایران، استان های شمالی در آغاز مورد توجه قرار گرفتند، اما پس از کوتاه زمانی این مناطق تا حد زیادی به فراموشی سپرده شدند و اطلاعات پیرامون فرهنگ های پیش از تاریخ این مناطق اندک و ناشناخته مانده است. در دهه 80 شمسی فعالیت های باستان شناسی در غرب مازندران توسط باستان شناسان ایرانی بصورت علمی و هدفمند انجام شد، و مهمترین آن حفاری...