خلیج فارس یکی از پهنه های آبی مهم جهان به شمار می آید که علاوه بر داشتن سازه های مهم ساحلی و فراساحلی، جمعیت زیادی نیز در سواحل و جزایر آن زندگی می کنند. شناخت هرچه بیشتر رفتار امواج سونامی و پیش بینی تمهیدات لازم جهت کنترل آن می تواند خسارات ناشی از آن را به حداقل برساند. چین خوردگی ها و گسل های سواحل جنوبی ایران و تعدد زمین لرزه در این منطقه موجب شده تا خلیج فارس جز مناطق با لرزه خیزی بالا دس...

منطقه خلیج فارس از زمان پایان جنگ جهانی دوم همواره در صدر اولویتهای سیاست خارجی و امنیتی ایالات متحده آمریکا بوده است. اما این اهمیت در دوران پس از 11 سپتامبر 2001 و در پی آن اشغال عراق در مارس 2003 مضاعف گشته و به نظر می رسد در آینده نیز تداوم یابد. وجود ذخایر عظیم انرژی در منطقه خلیج فارس، حضور نیروهای آمریکایی که بویژه پس از اشغال عراق افزایش پیدا کرده است. بر این اساس، این کشور در تلاش است ...

آثار و بقایای بنادر ایرانی در سواحل شمالی خلیج پارس سند معتبری بر دریانوردی ایرانیان در طول تاریخ میباشد یکی از این مراکز جزیره هرمز است که براستی خاطره ای زیبا برای ایرانیان در خلیج پارس بجا گذاشته است، بندری که حیاتش را در سال 700ه.ق آغاز و در مدت کوتاهی پیشرفت کرد و به مدت چند قرن بندرگاه بی رقیبی در خلیج پارس بود و شهرت آن به اقصی نقاط جهان رسید و بازرگانان از کشورهای مختلف به آن رفت و آمد ...

اگرچه منطقه گرایی از اوایل دهه 1950 در ادبیات روابط بین الملل مطرح شد، اما تحلیل موضوعات منطقه ای خاورمیانه و خلیج فارس تا اواخر دهه 1960 توجه این گروه از نظریه پردازان را به خود جلب نکرد. از سوی دیگر، باید تاکید داشت که نظریه پردازان اولیه منطقه گرایی، تمامی تلاش خود را بر سازماندهی اراده سیاسی رهبران منطقه ای برای مشارکت اقتصادی کشورها متمرکز کردند؛ در حالی که منطقه گرایانی که موضوعات خاورمیا...

خلیج فارس خاستگاه ثروت کشورهای پیرامون خود و عرصه قدرت کشورهای صنعتی جهان است کشورهای بزرگ و پیشرفته صنعتی با نیازی که به نفت برای تولید انرژی دارند هر یک به گونه ای در خلیج فارس نقش آفرینند و برای رسدن به اهداف اقتصادی خود سیاست های ویژه ای را دنبال می کنند باز شدن پای ژاپن به عنوان کشوری صنعتی که سابقه روابط استعماری با این منطقه نداشته و چین به عنوان کشوری که تازه صنعتی شدن را تجربه می کند م...

یکپارچگی اقتصادی نوعی سیاست بازرگانی است که موجب کاهش یا حذف موانع و محدودیتهای تجاری تبعیض آمیز میان کشورهای عضو و هم بسته می شود. در واقع یکپارچگی اقتصادی زمانی صورت می گیرد که گروهی از کشورها، سیاست های بازرگانی مشترک را به نفع یکدیگر و در راستای افزایش توان تجاری خود مورد تصویب قرار می دهند که این هماهنگی سیاستهای تجاری می تواند بین دو یا بیشتر از دو کشور صورت گیرد. در حقیقت هر نوع تواف...

مرزهای دریایی از مباحث مهم در جغرافیای سیاسی می­باشد. هر کشور ساحلی به علت ارتباط مرز دریایی با کشورهای مجاور، جهت اعمال حاکمیت بر قلمرو دریایی و تحدید حدود خود با دیگران تلاش می­کند. ایران اولین بار در سال 1313 با تصویب قانون مرزهای دریایی نسبت به اعمال حاکمیت بر قلمروهای دریایی خود در خلیج فارس اقدام کرد. با وجود کرانه ساحلی زیاد ایران در خلیج فارس، ابعاد حاکمیتی مرزهای دریایی ایران با کشورها...

اهمیت حیاتی انرژی در رشد و شکوفایی اقتصاد ملی و بین المللی باعث شده تا نفت به عنوان یکی از عناصر اصلی سیاست جهانی مورد توجه قدرتهای بزرگ قرار گیرد. پس از جنگ جهانی اول نفت از نقطه نظر اقتصادی و سیاسی اهمیت ویژه ای در سیاست جهانی پیدا کرده است. به گونه ای که پس از آن هر یک از قدرتهای جهانی به نوبه خود برای تصاحب این منبع بسیار مهم به عملیات نظامی در مناطق نفت خیز پرداخته اند. تفکرات نظامی-استرات...

رساله حاضر با عنوان خلیج فارس در عهد کریمخان زند، به بررسی روابط وی با قدرتهای منطقه ای خلیج فارس در سالهای 1193-1163 ه قˆ 1779-1749 م. می پردازد. منطور از قدرتهای منطقه ای، حکام ایرانی، عرب و ترک سواحل و جزایر خلیج فارس و نمایندگی های شرکت های هند شرقی هلند و انگلیس در آن منطقه است که به سه دسته تقسیم می شوند: 1 - ایرانیان، شامل حکام سواحل خلیج فارس از بندرعباس تا دهانه ارندرود اعم از حکام بند...

منطقه خلیج فارس نقش محوری در ارتباط بین اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی دارد و به عنوان یکی از زیرسیستم های منطقة آسیای جنوب غربی، دریای مدیترانه، دریای سرخ و اقیانوس هند، کبیر و اطلس را به هم پیوند می دهد و در این راستا از دیرباز مورد توجه قدرت های جهانی به ویژه ایالات متحده آمریکا بوده است. با توجه به اینکه این منطقه در موازنة قدرت و ساختار امنیتی بین المللی نقش محوری و تعیین کننده ای ...