چکیده : زبان های ایرانی شاخه ای از گروه زبان های هندی و ایرانی هستند که خود شاخه ی عمده ای از زبان های هند و اروپایی اند و دوره ی باستان، میانه و جدید را شامل می شوند. زبان پهلوی اشکانی و کتیبه ها ی برجای مانده از آن، از نظر تقسیم بندی زمانی در دورهمیانه، جای می-گیرند. باتوجّه به اهمیت کتیبه ها از نظر تاریخی، دینی، اجتماعی و زبانی، و دور بودن از تحریف، ریشه شناسی این آثار امری ملزوم به نظر می ...

پردازش مستندات یکی از جذاب ترین زمینه های بازشناسی الگو است و بازشناسی متون، محوری ترین بخش در پردازش مستندات است . یکی از مهمترین مراحل بازشناسی متون چاپی فارسی جداسازی حروف است . ما در این پایان نامه با اصلاح الگوریتم عزمی که مبتنی بر کانتور بالایی است ، الگوریتم جداسازی مناسبی برای متون چاپی قدیمی ارائه کرده ایم. برای حل مشکل نایکنواختی کرسی خط، روش مناسبی برای تعیین نوار زمینه پیشتهاد کرده ...

رساله ی حاضر پژوهشی است در یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز نزد نحویان پیرامون هم معنایی و چند معنایی حروف جرّ در قرآن کریم . بدون تردید بررسی تطبیقی این مقوله در قرآن کریم اگر به درستی انجام شود علاوه بر آشنایی با یکی از وجوه اعجاز قرآن کریم و درک بهتر و دقیق تر معانی و مفاهیم آن، مجموعه مرتّب و مدوّنی از آیات هم معنا و چند معنا ی حروف جرّ در قرآن را در اختیار ما می گذارد. به طور کلّی هم معنایی به م...

طنز به عنوان یک گونه ی شاخص ادبی، همواره دست مایه ی شعرا و نویسندگان فارسی زبان قرار گرفته است. با آغاز مشروطه، این نوع ادبی به طور ویژه ای در خدمت روزنامه نگاری درآمد و به انتقال اهداف مشروطه خواهان کمک کرد. بعد از انقلاب شکوهمند سال 1357، بار دیگر منتقدان از طنز برای بیان مقاصد خود به شکلی گسترده استفاده کردند؛ از جمله ی کسانی که از این شیوه ی هنری بهره ی فراوانی بردند، کیومرث صابری فومنی (گل...

در این پژوهش در بر آنیم که نشان دهیم روش متعارفِ کتاب­های دستورِ زبانِ فارسی در ارائۀ معانیِ حروفِ اضافۀ زبانِ فارسی، تنها محدود به فهرست کردن کاربردهای آنهاست بدونِ آن­که از ارتباط میان آن­ها و برانگیختگیِ معانی گفتگویی به ­میان آید. این پژوهش روش کفایت­مندتر را معرفی می­کند که بر پایه یک شبکۀ معنایی مبتنی بر شباهت­های خانوادگیِ نوعِ نخست­محور شکل گرفته است و روابطِ مفهومیِ میان این معانی را نیز ظاهر می­س...

عنصر /i:/ که در فارسی به عنوان تکواژ یا واژه­بست نکره شناخته می­شود در پژوهش­های مختلف ساختواژی و معناشناختی بررسی شده­است. امّا در تحلیل­های نحوی جایگاه خاصی برای آن درنظر گرفته نمی­شود. در دستور زایشی، مقوله­های نقشی به عنوان عناصری که جایگاه و ارتباط دستوری میان مقوله­های واژگانی را مشخص می­کنند مطرح شده­اند. پیشتر گروه اضافه به عنوان یک گروه نقشی در بالای اسم در فارسی مطرح شده است. در این پژ...

شعر شیعی و پرداختن به مدح و ثنای اهل بیت (ع) در اشعار و منظومات شعرای بزرگ از منزلت و جایگاه خاصی برخوردار است. یکی از بزرگمردان در این عرصه، بوصیری شاعر عصر مملوکی می باشد که با وجود این که به مذهب اهل سنّت گرایش دارد؛ اما در مدح و رثای اهل بیت و خاندان پیامبر اکرم (ص) دارای جایگاهی ویژه است، و دیگری حکیم کسایی، پرچمدار شعر و ادبیات شیعه در ایران، و پیشرو بسیاری از شاعران در سرودن اشعار دینی می...

از دیدگاه مولانا ، انسان اهل ،کسی است که فطرت الهی خود را از شائبه ی رذایل پاک نموده و فضایل اخلاقی را در وجود خود ثابت نموده است . مولانا لازمه ی اهلیّت را خالی شدن از صفاتی چون تکبّر ، بدخلقی ، قــیاس، عیب جویی ، ریا و ... می داند پس از این مرحله آراستگی به صفاتی چون تواضع ، مدارا ، صبر ، توبه و ... . از منظر مولانا ، انسان با فطرت پاک متولّد می شود ولی گروهی این فطرت پاک را با ناپاکی و زشتی آل...

در این مقاله ساختار نحوی ممیّزهای عدد در گروه حرف تعریف زبان فارسی در چارچوب برنامة کمینه گرا بررسی می­شود. ممیّز عدد تکواژی است که هنگامی که اسم توسط یک عدد مورد شمارش قرار ­گیرد به­ همراه اسم می­آید. در این پژوهش براساس نظرات چنگ و سایبسما (2005)، ایشی (2000)، لی (1999)، تانگ (2004)، سیمپسون (2005) و بورر (2005) ویژگی­های واژ- نحوی ممیّزها در زبان فارسی را در رابطه با دیگر سازه­های گروه حرف تعری...