مهجوریت قرآن به معنای متروک ماندن آموزه­ها و اعراض از مفاهیم آن از سوی مخاطبان است. امام خمینی با اعتقاد به جامعیت همه­جانبة قرآن، برآن است که ابعاد سیاسی و اجتماعی آن عملاً در سطح وسیعی از جوامع مسلمان مهجور واقع شده است. از نظر ایشان هم مسلمانان و هم بیگانگان در مهجوریت قرآن نقش دارند و مهم­ترین زمینه­ها و عوامل مهجوریت قرآن عبارتند از: مهجوریت اهل بیت(ع)، بسنده کردن به ظواهر قر...

بررسی رابطۀ میان انسان و سیاست از دغدغه‌های اصلی در فلسفۀ سیاسی به شمار می‌رود. ادبیات مربوط به سوژه (فاعل شناسا) به طور عام و سوژة سیاسی به طور خاص، دامنة بسیار گسترده‌ای را در علوم اجتماعی و انسانی دربرمی‌گیرد، اما مهمْ چگونگی تبدیل سوژه به سوژة سیاسی در این ادبیات، به‌ویژه ادبیات قرن بیستم است. در این مقاله به سوژة سیاسی یا ساحت سیاسی سوژه و تحول معنایی و مفهومی آن می‌پردازیم؛ تصوری سیاسی و ف...

این مسئله که چگونه اندیشۀ مورّخان شیراز از سقوط ایلخانان تا پایان دورۀ تیموریان به انعکاس ویژگی‌های مهم اندیشة دینی ـ سیاسی یعنی اندیشۀ دینی (خلافت‎محوری) و اندیشۀ سرزمینی (ایران‎مداری) در پرتو متون تاریخ‎نگارانه پرداخته‎اند، محور مقالۀ حاضر را تشکیل‎می‎دهد. روش پژوهش مناسب در ارتباط با مسئلۀ فوق عبارت از تحلیل معناکاوانه از درون گزاره‎های تاریخی موجود در منابع تاریخ‎نگاری است. دستاورد نهایی در ...

یکی از نظامهای معرفت شناختی ای که به جدّ بر تأثیر عوامل غیرمعرفتی بر معرفت تأکید دارد نظام معرفت شناختی آگوستینی است. کندوکاو در اندیشة آگوستین قدیس، خصوصاً در نظریة معرفتی وی، نشان می دهد که او از جمله اندیشمندانی است که تأثیر احساسات و عواطف، و خواسته های انسان را بر باورهایش موشکافانه پی می گیرد. تحلیل آموزة «ایمان می آورم تا بفهمم»، در اندیشة آگوستین قدیس برای اثبات ادعای فوق، کاری است که در...

پس از حکومت نبوی حکومت امام علی (ع) است که به رغم مدت زمان کوتاهش پیامدها و آثار فراوانی را برای جامعة بشری به همراه داشته است. رفتار و نگرش سیاسی ایشان به گونه ای بوده است که نه فقط برای مسلمانان بلکه برای تمام دوره ها و حکومت ها به مثابة الگویی به کار گرفته می شود تا بشر به واسطة آن مسیر سعادت و خوش بختی را طی کند. رفتارها و ویژگی هایی مانند صراحت، پاسخ گویی و حساب پس دهی، حاکمیت عامه، عدالت ...

وحدت اسلامی از موضوعاتی است که از همان بدو ظهور اسلام مورد توجه پیامبر اعظم(ص) و امامان معصوم(ع) بوده و ایشان همواره تلاش داشته­اند تا از طریق نهادینه­سازی اصول اسلامی مسلمانان را از تفرقه بازداشته و تعالیم وحدت­جویانة فراموش­شده را دگرباره در عرصة تعاملات بشری متبلور سازند. در این راستا اکثر شاعران عرب نیز همّت بر آن گماشته­اند که مسلمانان را به وحدت اسلامی فراخوانده و رگه­هایی از حمیّت اسلامی ر...

گرچه امروزه در پرتو اندیشة عدالت ترمیمی و نیز به علت وجود اسناد ارشادی و الزامی بین المللی و منطقه ای، اصل جبران دولتی خسارت بزهدیده به یکی از ابزارهای مهم سیاست جنایی اکثر کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی تبدیل شده است، این موضوع در نظام حقوقی ایران جایگاه مناسب ندارد و آنچه در این باره با تأسیس نهادهای عمومی دولتی و غیردولتی مشاهده می شود، اندیشة حمایت از بزهکار معسر زندانی است تا اندیشة حمایت...

در سال‌های اخیر، بحث بومی‌سازی علوم انسانی در محافل و مجامع علمی و دانشگاهی ما بسیار مورد توجه قرار گرفته‌است. این مقاله، با تأمل در مبانی انسان‌شناسی، به موضوع بومی‌سازی علوم انسانی پرداخته‌است و از آنجا که بومی‌سازی علوم انسانی بدون بازتعریف انسان‌شناسی و مبانی آن امری ناممکن خواهد بود در این مقاله کوشیده شده‌است که این موضوع، به‌عنوان درآمدی بر بحث بومی‌سازی علوم انسانی، مورد کنکاش قرار گیرد...

بیداری اسلامی حرکت جوشان و مقابلة مهمی است که از دو قرن پیش در جهان اسلام در مقابل سلطه و هجوم استعمار مغرب زمین آغاز شد. این واکنش ابتدا «سلبی» بود و بیشتر مقابله با هجوم نظامی غربی ها را درپی داشت، ولی علاوه بر هجوم نظامی غرب، تسلط سیاسی و فراتر از آن تسلط فرهنگی و فکری را نیز درپی داشت. بنابراین، کشورهای اسلامی با توجه به ظرفیت و توان فکری و سیاسی شان به پاسخ گویی و واکنش بدان پرداختند. امرو...