یکی از بحث های مهم در فلسفه و کلام ، مسأله خیر و شر است. هدف این رساله آن بوده که با نگاهی عقلی و مستدل، شرور و رنج های مطرح شده در دار هستی برای بشر تبیین، حقیقت و ماهیت آن ها به نحو کلی روشن گردد. در این زمینه، سعی شده که از میان فلاسفه اسلامی دیدگاه ملاصدرا و از میان فلسفه غرب، دیدگاه پلانتینگا در این باب، مورد بحث و بررسی قرار گیرد. در خلال بررسی نظر ملاصدرا مشهود است که شرور، اموری عدمی هس...

با جستجو در آیات قرآن کریم بهن یک فرمول کلی بر می خوریم که بیانگرذ ارتباط بین ریزش برکات و نعمتها با اعمال نیک و حوادث تلخ با رفتارهای ناپسند انسان است. حوادث خیر و شر مثل زلزله ها و طوفان ها و ... و نیز امنیت و رفاه و آسایش و ... دارای علتی است که اعمال و رفتار انسان یک جز از این علت است. اعمال و رفتاری که با اختیار از انسان سر می زند حلقه ای از زنجیره جهان هستی است که تعامل آن با سایر پدیده ...

بررسی در زمینه علم خداوند – علم به ذات و موجودات– و نیز غایت، فاعلیت و قدرت پروردگار، بحث دیگری را به میان می کشد که همان بحث از «حکمتِ خداوند» است. فیلسوفان مسلمان همواره در صدد شناخت هویت حکمت خداوند بوده اند. در این میان، نخستین فیلسوف مسلمانی که به ایضاح مفهومی حکمت خداوند و تبیین مؤلفه های آن پرداخت، ابن سینا بود. وی پس از تحلیل مفهوم حکمت خداوند، سه مؤلفه­ علم، سببیت و رضایت را به عنوان عن...

پرسش از رابطة حق و عدالت، مجال مناسبی را برای بازنمود برخی از مهم ترین تقابل های فکری در زمینة ارزش های بنیادین سیاسی مثل عدالت، برابری، آزادی و حقوق بشر می تواند فراهم کند. با توجه به این که عده ای از اندیشه ورزان معاصر  علاوه بر اختلاف در مبانی، تفاوت های روش شناسانه با هم دارند لازم است میان حق و عدالت در سطوح و لایه های معرفتی متعددی نسبت سنجی شود. این نوشتار به اختصار با ذکر برخی از نمونه ...

راه عشق یکی از دو راه رسیدن به احد در دیدگاه افلوطین است. مقاله حاضر ابتدا در مقام توصیف راه عشق، آن را یک فرایند سیر و سلوک نفس می داند که از دیدن زیبایی های محسوس شروع و به زیبایی های معقول ادامه می یابد و بعد به فوق زیبایی عروج می کند تا خود را در حد امکان، شبیه احد نماید و با او یگانه گردد. سپس این موضوع بررسی می شود که آیا ارتباط عاشقانه بین انسان و خدا صرفاً از طرف انسان برای رسیدن به خداس...

امیر نظام الدین علیشیر فرزند امیر کیچکنه بهادر در (۸۴۴ هـ. ق) هرات در یک خانواده ترک زبان چشم به جهان گشود. وی در خراسان (۸۵۴ هـ. ق) مدتی در خدمت ابوالقاسم بابر فرمانروای هرات بود و در همین زمان به علت وابستگی که از دوران نوجوانی با سلطان حسین بایقرای تیموری داشت. هر دو در یک مکتب درس می‌خواندند. پس ازمرگ ابوالقاسم بابر او در مشهد به کسب علم و کمالات پرداخت و سلطان حسین بایقرا برای کسب قدرت به ...

گونۀ ادبی شعر تعلیمی حدود و ثغور خاصی ندارد و در بطن و جوف اغلب مضامین شعر فارسی از جمله ادب غنایی جاری و ساری است و این امر بدان سبب است که برای شاعران عارف، داستان بهانه‌ای برای طرح مباحث تعلیمی بوده است. پژوهش حاضر می‌کوشد تا علل و انگیزه‌های کاربرد مضامین تعلیمی و اندرزی را در منظومه‌های غنایی شیرین و خسرو و مجنون و لیلی امیر خسرو دهلوی بررسی و تحلیل کند. امیر خسرو دهلوی (...

این رساله شامل پنج فصل است. در فصل اول که شرح احوال و آثار خسرو میباشد، سعی شده آنچه که پیرامون زندگی شخصی امیر، شایان گفتن است مکتوب گردد. ابیتی نیز که مربوط به حسب حال امیر بوده از دیوان استخراج گردیده و در خلال مطالب درج شده است. در فصل دم که اصلی ترین بخش این رساله است، اکثر صنایعی که از دیوان امیر استخراج گردیده به ترتیب بسامدها به نگارش درآمده است. در این فصل سعی شده حتی المقدور از صنایعی...

امیر علیشیر نوایی( 906- 843 هـ ق) از جمله وزرا، دانشمندان و ادبای با اعتبار قرن نهم هجری قمری است و از وزرای با اعتبار سلطان حسین بایقرا به شمار می‌آمد. از وی افزون بر 20 دیوان، منظومه و تذکره به جا مانده است که یکی از مهمترین آنها مجالس دیوان وی است. با وجود نسخه‌های خوشنویسی شده از دیوان امیر علیشیر نوایی، تنها نسخه‌های معدودی از آن در زمان شاه طهماسب صفوی و در ادامه در سال‌های حکومت صفویا...

سلسله منغیتیه از بازماندگان مغول بعد از عقب نشینی از مناطق اروپایی روسیه بودند که به نواحیجنوبی تر آمدند و در ماوراءالنهر خان نشینی را تشکیل دادند که 188 سال دارای قدرت بودند. اینسلسله، سرانجام، با تأسیس جمهوری سوسیالیستی در بخارا و گریختن عالم خان،آخرین امیر آنان، بهافغانستان سقوط کرد. امیر شاه مراد، مشهور، به امیر معصوم از حاکمان این سلسله بود که با جلوس برتخت سلطنت، به سرکوبی مخالفان داخلی پ...