س از سقوط خلافت اموی به دست سپاهیان ابومسلم خراسانی و روی کار آمدنپ خلافت عباسی ، پایتخت خلافت از شام به عراق منتقل شد و ایرانیان که در روی کار آمدن عباسیان و استحکام پایه های قدرت ایشان نقش عمده ای داشتند ، فرصتی یافتند تا با تکیه برمیراث فرهنگی و تمدن کهن ایرانی علاوه بر صحنه های سیاسی در زمینه های علمی ، ادبی و فرهنگی نیز استعداد و نبوغ خود را به نمایش بگذارند و طولی نکشید که به همت خاندانها...

فاطمیان پس از دو دهه دعوت و فعالیت سیاسی, مذهبی و نظامی در افریقیه و مغرب در سال 297 ه' موفق به تشکیل خلافت در قیروان شدند.از عواملی که به تشکیل این حکومت کمک کرد, موقعیت تجاری افریقیه و مغرب بوده است. افریقیه و مغرب دارای مراکز و جاده های بزرگ و مهم بازرگانی بود. وضعیت بازرگانی ویژه آن مناطق, جایگاه ممتازی را برای تشکیل خلافت فاطمیان فراهم کرد.این مقاله در پی بررسی نقشی است که مراکز و راه...

س از سقوط خلافت اموی به دست سپاهیان ابومسلم خراسانی و روی کار آمدنپ خلافت عباسی ، پایتخت خلافت از شام به عراق منتقل شد و ایرانیان که در روی کار آمدن عباسیان و استحکام پایه های قدرت ایشان نقش عمده ای داشتند ، فرصتی یافتند تا با تکیه برمیراث فرهنگی و تمدن کهن ایرانی علاوه بر صحنه های سیاسی در زمینه های علمی ، ادبی و فرهنگی نیز استعداد و نبوغ خود را به نمایش بگذارند و طولی نکشید که به همت خاندانها...

چکیده                                                                            ماسبذان و مهرجانقذق از ایالت‌های مهم قرون اوّلیۀ اسلامی تا قرن پنجم هجری بوده‌ و از نظر موقعیت جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و مذهبی از مناطق مهم خلافت عباسی به شمار می‌رفته است. این پژوهش در پی یافتن پاسخی به این پرسش است که چه دلایلی باعث شد تا ایالات مذکور که با موقعیت جغرافیایی استان ایلام همخوانی دارند، د...

معاویه و بازتعریف سیره خلیفه به سبک کسرایی و قیصری[1] خدیجه عالمی[2] چکیده همزمان با آغاز خلافت علی(ع)، معاویه به عنوان فرماندار شام با هدف کسب قدرت و خلافت رویاروی آن حضرت قرار گرفت. بدین منظور از روش‌های متعددی برای آماده‌سازی اندیشه و اذهان مردم نسبت به خلافت خویش استفاده کرد. کشته شدن عثمان و جابجایی قدرت و بالا گرفتن تنش‌های متعدد سیاسی و فرهنگی فرصت لازم را در اختیار معاویه برای تثبیت قدر...

فعالیت عبدالله‌بن‌حسن مثنی برای دست‌یابی فرزندانش به قدرت از اوایل قرن دوم هجری آغاز شد. باوجود افزایش این فعالیت­ها با آغاز خلافت عباسیان، سفاح روابطِ مبتنی بر تساهلِ آخرین خلفای مروانی با حسنیان را ادامه داد. اما با شروع خلافت منصور، این روابط به تیرگی گراییده و قیام و سرکوبی محمد‌بن‌عبدالله و برادرش ابراهیم را رقم زد. تاکنون درخصوص روند تغییر سیاست منصور و تأثیر آن در شکل­گیری نخستین قیام­های ...

پرسش های اصلی که در این نوشتار در پی پاسخگویی به آنها هستیم به شرح زیر عبارتند از: 1. رهبری شیعه و شیعیان در قبال نتیجه شورای پیشنهادی عمر و انتخاب عثمان چه موضعی در پیش گرفتند؟ 2. در خلافت عثمان کدامین صحابه و تابعین شیعی و برخاسته از کدام مناطق و شهرها به مبارزه با دستگاه خلافت و طرح دیدگاههای خود در ابعاد مختلف مبادرت ورزیدند؟ 3. در اندیشه و باورهای شیعیان این دوره امام علی(ع) از کدامین ویژگ...

چکیده                                                                            ماسبذان و مهرجانقذق از ایالت­های مهم قرون اوّلیۀ اسلامی تا قرن پنجم هجری بوده­ و از نظر موقعیت جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و مذهبی از مناطق مهم خلافت عباسی به شمار می رفته است. این پژوهش در پی یافتن پاسخی به این پرسش است که چه دلایلی باعث شد تا ایالات مذکور که با موقعیت جغرافیایی استان ایلام همخوانی دارند، ...

مقاله حاضر به دنبال بررسی ایدئولوژی جریان داعش و دلایل تاریخی و اجتماعی گرایش به آن است. روش تحقیق عبارت است از مطالعه اسنادی و تحلیل متن، بدین صورت که متون 11 شماره نشریه آنلاین داعش (دابق) مورد تحلیل قرار گرفت و ایدئولوژی این جریان از آن استخراج شد. سپس با استفاده از مفاهیم بنیادی و ایدئولوژی داعش و در چارچوب مبانی نظری موعودگرایی، دلایل اجتماعی و تاریخی گرایش به این گروهک تروریستی استنتاج گر...

این مقاله به بررسی امکان یا امتناع شکل گیری یک علم اجتماعی اسلامی می پردازد. بر اساس استدلال هایی مبتنی بر معرفت شناسی و منطق رشد علمی، این مقاله درصدد است نشان دهد که شکل گیری علم اجتماعی اسلامی از برخی جهات «ممکن» و از برخی جهات «ممتنع» است. از نظر نگارنده، امتناع تکوین  علم اجتماعی اسلامی بیشتر از نوع«عملی» است تا «ذاتی». امتناع «در عمل» به موانعی نظیر زمان بری، کافی نبودن دانش دینی در همه ع...