یکی از مسائل مهمی که در بحث خداشناسی از جایگاه ویژه ای برخوردار است مسأله علم خداوند به جزئیات عالم هستی (مادیات) قبل از آفرینش و در مقام ذات و همینطور بعد از خلقت و در مقام فعل می باشد. در این پژوهش به بررسی علم خداوند به جزئیات از دیدگاه حکمت متعالیه و آیات و روایات پرداخته شده است.در ابتدا،مبادی تصوری و تصدیقی مسأله علم مانند ماهیت و اقسام علم بیان شد و معلوم گردید که ماهیت و حقیقت علم از ...

در متون دینی زرتشتی و یهودیت، که نمایانگر اندیشه های دینی یهودیان و مزداپرستان در هزاره ی پیش از میلاد هستند، به صراحت به شراکت موجودات مینوی در آفرینش و اداره ی هستی، اعم از مینوی و مادی، اشاره شده است. به باور اوستا، جهان نیک را اهورامزدا، با همراهی مینوی مقدسی موسوم به سپنته مینو آفریده است و با همکاری و یاری فروشی ها، امشاسپندان و خورنه (فرّهی) اداره می کند. در عهد عتیق نیز یهوه به واسطه ی ق...

خدا و انگاره های هم بسته با او، در فلسفه ورزی نیچه موضوعیتی اساسی دارد. البته با این توضیح که نگاه نیچه به این مفاهیم، با رویکرد سایر اندیشمندان بسیار متفاوت است؛ او بسان دیگران برای اثبات مدعای خویش، دست به دامان استدلال های مرسوم فلسفی نمی شود و شیوة دیگری برمی گزیند. شیوه ای که برآمده از نگاه انضمامی او به زمانه ای است که در آن می زید، نه صرفاً براهینی انتزاعی و بریده از واقعیت. همچنین بیان ا...

واژه ی «ولی » در لغت به معنای قرب و نزدیکی و عدم فاصله ی میان دو شیء آمده است معانیی از قبیل نصرت، سرپرستی، وارث، والی و.... فرع معنای اصلی این واژه می باشند . قرآن کریم، از ولایت انحصاری خدا بر جهان و انسان سخن می گوید .مجموعه ی آیات دو نوع ولایت را برای خداوند تبیین می کنند ؛ولایت تکوینی و ولایت تشریعی و از آنجا که ارتباط بنده با خداوند به إذن خود او از طریق ارسال رسل و انزال کتب است خداوند...

در این مقاله ضرورت وجود هدف برای فاعلیّت خدا به سه صورت نفی می شود: اول: غایت برای ذات خدا نه ضرورتی برگرفته از مبانی و قواعد عقلی و فلسفی است. دوم: نه لازمه مکتب و فلسفه ارسطویی است. سوم: نه از آموزه های دینی و نصوص شرعی اعمّ از آیات و روایات قابل استفاده است. لذا هرگونه فرض یا ضرورت هدف برای خدا در خلقت مردود است و اثبات کردیم که خدا در خلقت هیچ گونه غایتی نداشته است، بلکه خالقیت او نسبت به همه...

یکی از مسائل اساسی در فلسفة حقوق، «احترام به قانون» است؛ یعنی به چه ترتیب می‌توان در شرایط عادی اطاعت از قانون را توجیه کرد؟ یا برعکس، آیا شرایطی وجود دارد که نافرمانی از قانون از لحاظ اخلاقی موجه باشد؟ برداشت عموم از دیدگاه افلاطون دربردارندة توجیه مقتدرانه و اطاعت بدون قید و شرط از قانون است، که فاقد مبنای عقلانی است. در نوشتار حاضر، ضمن نقد تفاسیر اقتدارگرایانه، اقتدار قانون از دیدگاه فضیلت ...

مشروعیت چیست و آیا می‌توان برداشتی جامع و فراگیر از آن ارائه کرد؟ نظریه‌های رایج در پاسخ به مسأله مشروعیت اغلب آن را امری ساده و تک‌علتی دانسته، عموماً معطوف به شخص حاکم در نظر می‌گیرند؛ در حالی که برای توجیه مشروعیت هر حکومت، توجه به محتوای سیاست‌ها، رویه‌ها و جنبه‌های هنجاری حکم و اطاعت نیز ضروری است. این مقاله، ضمن توضیح نظریه‌های مشروعیت، می‌کوشد تا با استناد به متون دینی، برداشتی عدالت‌بنیا...

حکم حکومتی یکی از راهکارهای پاسخگویی فقه شیعه به نیازهای متغیر و ضروری جامعه اسلامی می باشد که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، بسیاری از مسائل و چالش های سیاسی اجتماعی حکومت اسلامی بر اساس آن حل شده است. مسئله این مقاله در باب احکام حکومتی بحث از تعلق یا عدم تعلق ثواب بر اطاعت و عقاب اخروی در صورت مخالفت با حکم حکومتی است که براساس دو رویکرد فقهی که از ادله تبعیت از ولایت فقیه تفسیر مولوی یا ارشاد...

   امّت اسلامی بعد از وفات پیامبر (ص)، هر روز بیش از پیش از ارزش‌های اسلامی فاصله می‌گرفت و به دوران جاهلی برمی‌گشت، تا جایی که به کشتار شجره‌ی طیّبه و ثقل اصغر، هتک حرمت و به اسارت گرفتن اهل‌بیت پیامبر (ص) دست زد. این مقال در صدد است با بررسی خطبه‌ها و احتجاجات امام حسین (ع) و اهل‌بیت‌شان، در قیام عاشورا و توجه به قرآن و احادیث نبوی، به مهمّ‌ترین علل انحراف جامعه ...

یکی از مهمترین مباحث فلسفی وکلامی، بحث درباره صفات خداوند است، بی تردید شناخت خداوند بدون شناخت صفات او غیر ممکن خواهد بود. در بین صفات خدای متعال، صفت علم ودر پی آن مسأله علم خداوند به جزئیات و چگونگی آن همیشه مورد توجه اندیشمندان مسلمان بوده است، نگارنده در این پژوهش بر آن است که نظریات و آراء دو فیلسوف مسلمان، علامه طباطبایی و فخر رازی را به عنوان دو اندیشمند بزرگ از نحله های شیعی و سنی، در ...