«علی احمد باکثیر» (1910؟-1969م) ادیب و نمایشنامه­نویس یمنی ازجمله ادبایی است که در آثار منثور و منظوم خویش به مسائل و مشکلات جامعه‌اش ‌پرداخته است. در نمایشنامه منثور «الدودة و الثعبان» که روایتگر رمزگونه حمله ناپلئون به مصر و نقش استعمار فرانسه در آن است، مضامین سیاسی و اجتماعی مختلفی دیده می‌شود. باکثیر با انتخاب عنوان «کرم و اژدها (الدودة و الثعبان)» به‌صورت نمادین به موضوع استعمار اشاره‌کرد...

یکی از مهم‌ترین عرصه‌های رویارویی فرهنگیِ تمدن اسلامی با تمدن جدید غرب، حوزه آموزش و نظام آموزشی بود که در بیشتر سرزمین‌های اسلامی در قالب شکل‌گیری و تأسیس مدارس جدید بروز کرد. دارالفنون عثمانی که به‌مثابه مجتمع آموزشی جامع در 1278/ 1862م تأسیس شد، عملا به الگویی مناسب برای بسیاری از ممالک اسلامی، به ویژه ایالات و ولایات عثمانی در این دوره تبدیل شده بود. سرزمین افریقیه که از اواخر سدۀ شانزدهم می...

این مقاله به بررسی نظرات ادوارد سعید دربارة جوزف کنراد می پردازد می کوشد دلایل مرکزیت این رمان نویس را در آراء سعید روشن کند. به نظر نگارنده‘ بررسی سیرتطور نگاه ناقدانة سعید به آثار و اندیشه کنراد می تواند نمایه ای به نسبه دقیق از سیر اندیشه خود سعید باشد. گذشته از وجوه اشتراک زندگی شخصی این دو متفکر‘ مضامینی چون تبعید‘ هویت و استعمار نیز درآثار آنان محوریت دارند. سعید در نخستین آثارش نگاهی ادب...

تا پیش از آغاز سده نوزدهم میلادی ، دول استعماری اروپا هنوز تهاجم جدی خود را به مناطق مهم دنیای اسلام چون عثمانی، هندوستان و قسمتهایی از سرزمین های آفریقائی آغاز نکرده بودند. بنابرین دنیای اسلام هنوز خطر فوق را به درستی درک نکرده بود. اما با آغاز سده نوزدهم استعمار با تمام توان خود بر جهان اسلام یورش آورد و بخشهایی از قلمرو امپراطوری عثمانی. قفقاز و الجزایربه ترتیب تحت سیطره امپراتوری های بریتان...

این رساله از منظر نقد پسااستعماری بر آن است این مسئله را بیان کند که رمان های معشوق و آبی ترین چشم، نوشته ی تونی موریسون، رمان های مقاومت و دو گانگی هستند که مرزهای بین خودی و دیگری را شکسته اند. موریسون در رمان هایش از جمله آبی ترین چشم و معشوق الگویی را برای جستجو در ناگفته های تاریخ مطرح کرده و هم چنین از مفهوم ضمنی نژاد که از طریق زبان منتقل می گردد سخن می راند. در این مطالعه سعی بر این بود...

در راستای بازنگری جنسglaucium  ،g. contortuplicatum var. hirsutum   به منزلۀ واریتۀ جدید معرفی می شود. این واریته با داشتن موهای خوابیده و متراکم در سراسر طول تخمدان (یا سیلیک جوان) از واریته تیپ جدا می شود. این دو آرایه بر­اساس ویژگی­های اپیدرم برگ مقایسه شدند. در این مطالعه g. leiocarpum با g. flavum و g. elegans var. integerrima  با g. elegans var. elegans مترادف می شوند. علاوه بر این، ویژگی...

سیدجمال‌الدین‌ اسدآبادی‌ و محمد عبده از جملۀ پیشگامان و اندیشمندان بیداری اسلامی در جهان تسنن‌اند. هردو، با احساس «دردی مشترک» و با نگاه به وضع کشورهای اسلامی و عقب‌ماندگی و عقب‌نگهداشته‌شدن ممالکشان، درپی چاره افتادند و «اسلام» را چارة نهایی دانستند و به ارائة راهکارهایی پرداختند. سیدجمال به‌رغم این‌که‌ آرمان‌های‌ بزرگی، همچون‌ «وحدت»، در سر داشت و برای‌ تحقق‌ آن‌ها، بی‌صبرانه،‌ به‌ هر تلاشی‌ ...

امروزه تعیین مرزهای علوم و مشخص کردن وزن دانش های نوپیدا، به عنوان علم جدید یا ادامة همان علم سابق، امری ناگزیر است. در مورد کلام قدیم و کلام جدید و رابطه آنها با یکدیگر، دیدگاه های گوناگونی میان اندیشمندان معاصر مطرح شده است. از یک سو، برخی آنها را دو علم جداگانه با دو هویت معرفتی مستقل می دانند که در همه اضلاع-حتی در موضوع و غایت - متفاوت اند و در نتیجه، تفاوت ماهوی دارند و از سوی دیگر، بیشتر...