هرچند تاریخ پیدایش مناظره منثور در ادبیات فارسی به پیش از ظهور اسلام باز می گردد، در عصر مشروطه جانی دوباره یافت و نقش مهمی را در پیدایش ژانر نمایشنامه ایفا کرد و به ویژگی هایی دست یافت که پیش از آن تجربه ای جدی در آن نداشت. به منظور غنا بخشیدن به پژوهش های نظری ادبیات نمایشی، مقایسه تطبیقی این گونه با سایر گونه های ادبی و تعیین میزان خوانش پذیری آنها بر اساس الگوی نمایشی مفید به نظر می رسد. به...

برای بررسی هر چه بهتر و دقیق تر سیاستهای فرهنگی پهلوی دوم در سالهای(1357-1320) و میزان تاثیر گذاری این سیاستها بر فرهنگ آن سالها بویژه ادبیات نمایشی و تئاتر با بررسی نمونه هایی مانند آثار محمود دولت آبادی و بهرام بیضایی ابتدا تاریخچه ای در حد توان مختصر و مفید در مورد ادبیات نمایشی و تئاتر در یونان،روم و ایران پیش و پس از اسلام ارائه شده است.سپس گفتاری در باب تئاتر سیاسی و ویژگیهای آن صورت گرفت...

ادبیات دراماتیک ایران در طول حیات خود از مناظر مختلفی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. آن چه مسلم است اطلاعات خام و اولیه در ارتباط با تاریخ نمایشنامه نویسی ایران کم نیست اما نسبت به این که تا چه میزان این داده ها به اطلاعاتی هدفمند و موثر در زمینه نقد و تحلیل متون دراماتیک تبدیل شده اند، جواب قاطعی نمی توان داد. گرچه از تلاش های صورت پذیرفته توسط برخی پژوهشگران این عرصه در زمینه های مختلف درام...

ادبیات نمایشی و تئاتر همواره نقش اساسی در تخیل و واقعیت مخاطب خود دارند. لوئیجی پیراندلو و ساموئل بکت در زمرۀ نمایش¬نامه نویسانی قرار دارند که در آثارشان مباحث فراوانی در راستای مسئلۀ واقعیت و خیال پدید آورده¬اند. در طول حرفۀ ادبی خود، بکت و پیراندلو برخی از ابعاد فلسفی انسان را مورد خطاب قرار داده¬اند. ژاک دریدا به عنوان یکی از بزرگترین اندیشمندان قرن بیستم در مورد برخی از بنیادی¬ترین مفاهیم م...

یکی از منظر های اساسی در مطالعاتِ نظریِ هنر از دیرباز تا به امروز، چگونگیِ به دست دادن توصیف و تعریف از مسائل فردی و اجتماعی بوده است. در این راستا ریچارد رورتی به فراخور رویکرد پسا-فلسفی¬اش، طرح دو بعدی فرهنگ ادبی را برای آرمان¬شهرش ترسیم می¬کند که شهروندان آیرُنیست آن، به شیوه¬ای جدید مسائل خود و پیرامونشان را بازتوصیف و بازتعریف می¬کنند. آنان در پیِ کشف حقیقت نیستند، بلکه می¬خواهند خود و دنیای پی...

سینمای بهرام بیضایی را می­توان نوعی «ترجمان تصویری اسطوره» دانست؛ این البته ازجهتی، خود یکی از مشخصه های اصلی روایت و ادبیات (اینجا ادبیات نمایشی) مدرنیستی و پسامدرنیستی است. بیضایی در امروزی کردن اسطوره ها و برداشتی نو از آن ها، و گاه اسطوره سازی و اسطوره­شکنی و نیز نزدیک کردن ساختار روایی آثارش به اسطوره اهتمام ویژه ای دارد. البته، کشف و تبیین جنبه­های گوناگون شکلی و ساختاری اسطوره­مانندی آثا...

ادبیات کودک و نوجوان که از حوزه های جدید در ادبیات معاصر و مدرن است، به یکی از مهم ترین مراحل زندگی بشر می پردازد. از آن جا که کودکان کتابی را دوست دارند که آن ها و علائقشان را در مرکز توجه قرار دهد، نقد خواننده محور از مناسب ترین انواع نقد جهت بررسی ادبیات کودک و نوجوان است. آیدن چمبرز، نظریه ی نقدی خواننده ی نهفته را در ادبیات کودک ارائه داد؛ تمام تلاش او آن بود که شیوه ای را عرضه دارد که بر ...

ادبیات کودک در متون ادبی سابقه طولانی دارد؛اما به طور خاص در قرن هفدهم در جهان غرب مورد توجه ویژه قرار گرفته است؛ در ادبیات عرب نیز در نیمه دوم قرن نوزدهم کسانی چون احمد شوقی مصری و عثمان جلال مصری به ادبیات کودک پرداخته اند؛ ولیکن کامل کیلانی)1897م-1959م( در این زمینه پیشگام ادبیات کودک به حساب می آید و نام پدر ادبیات کودک در جهان عرب را به خود اختصاص داده است. آثار وی مشتمل بر دویست قصه و نما...

مفاهیم نمایش، نمایشنامه و نمایشنامه نویسی هر سه از پدیده های نوظهور ادبیات ایران هستند که به مقتضای تغییرات و تحولات اجتماعی و سیاسی عصر قاجار گام بر عرصه ادبیات نهادند. نمایشنامه نویسی از آغاز ظهور، مهم ترین و مستعد ترین بسترها برای طرح مسایل اجتماعی و سیاسی روزگار آفرینندگاش به شمار می رفت و نخستین نمایشنامه نویسان، همان روشنفکران و مبارزان سیاسی عهد قاجار بودند که در ایجاد موج انقلابی مشروطی...

جادو در نمایش نه به معنای معمول آن بلکه به معنای ذات شرور آدمی است، ضعف نفس هیولایی است که برای نمایان شدن به بهانه ای اندک نیاز دارد. غرور، حسد، شهوت، حرص و عناصری چنین سیاه وسوسه به جان آدمی می اندازد تا او را به تباهی بکشاند. شناخت جادو و تاثیر آن در آثار نمایشی، شناخت درون انسان است و ما صورت تجسم یافته ای را می بینیم که در عالم واقع از چشمان ما پنهان است. جادوگری وعلوم ماورالطبیعه تمی جه...