بسیاری از مصطلحات ادبیات عرفانی بر بستر شعر خمری شکل گرفته که خود از چند منبع فرهنگی اثر پذیرفته است. آداب بزم ایرانی (ادب المنادمة) در شکل گیری مضمون های خمری قبل و بعد از اسلام تأثیر داشت. علاوه بر این، نهضت اجتماعی قرن های اول و دوم مهر خود را بر ادبیات مجن و شعر خمری به جا نهاد و طنز و اعتراض نهفته در آن زمینه ساز شعرهای قلندری قرن های بعد شد. شاعران این مکتب شعری، به تصویرسازی هایی در زمین...

ادبیات فارسی – چه شعر و چه نثر – آمیخته با مطالب اخلاقی ، عرفانی و تربیتی است . گویی ادبیات بدو ن آنها بی روح و جان است و فارسی زبانان با چنین ویژگی به ادبیات خو گرفته اند . سعدی از میان دیگر همترازان خود نسبت به مسائل تربیتی و اخلاقی عنایتی ویژه داشته و حتی به این مهم در مدح پادشاهان نیز توجه کرده است . از آنجا که در گلستان ، بخصوص در باب های هفتم و هشتم ، موضوعات تربیتی فراوان مشاهده می شود...

چکیده : منظور از مفهوم ایران زمین، استنباط (concept)عمومی و پایبندی به اصول و باورها پیرامون فرهنگ، اندیشه ی سیاسی و جغرافیای ایران در طول تاریخ است که گاه در عرصه ی واقعیت، مانند دوره ی باستان، و گاه در عرصه ی مفاهیم و ادراکات (concept)ایرانیان در بخش اعظم دوره ی اسلامی، حضور و نمود یافته است. در پژوهش حاضر شکل گیری مفهوم ایران زمین و مولفه های آن در دوره ی باستان مورد بررسی قرار گرفته و ضم...

میثم زارع دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز مریم موسوی دانشجوی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی امیرخسرو دهلوی از شاعران قرن هفتم و هشتم است که تحت‌تاثیر منظومه‌های پنج‌گانۀ نظامی، منظومه‌هایی سروده است. یکی از این آثار که پنجمین و آخرین منظومه او به شمار می‌رود، هشت‌بهشت نام دارد که شاعر تحت تاثیر هفت پیکر نظامی آن را به نگارش درآورده است. در این منظو...

مسئله مقاله، جست وجوی اطلاعات تاریخ ادبیاتی در منابع تاریخی است. نویسندگان کتاب های تاریخ ادبیات غالباً تذکره ها را به عنوان منبع اصلی خود قرار می دهند، حال آنکه کتاب های تاریخی، به اعتبار موضوع شان و نیز ارتباط مستقیم نویسندگان شان با نهاد قدرت باید به عنوان یکی از منابع درنظرگرفته شوند. مقاله نشان می دهد که برخی چهره های ادبی که در منابع تذکره ای از قلم افتاده اند، در منابع تاریخی به عنوان شاع...

سخن گفتن در مورد عروج آسمانی آخرین سفیر الهی، اگرچه محال نیست، امّا بس مشکل می نماید، سفری که در جهانی فراتر از زمان و مکان اتفاق افتاده است. معراج داستان سفر انسان به عالم ملکوت است. انسانی که شاه بیت غزل آفرینش است و آفریدگار هستی پس از خلقتش خود را با صفت احسن الخالقین ستود. موجودی شگفت انگیز و دو بُعدی، از سویی آسمانی و از دیگر سو زمینی و پیوسته درصدد بازگشت به خاستگاه اصلی خویش، زیرا مرغ باغ...

با ورود مغولان به قلمرو ایران و تشکیل دولت ایلخانی، تحوّلی مهم در زمینة مبانی مشروعیت حکومت ها درایران رخ داد. حاکمان ایلخانی، از مبانی جدید مشروعیتی که در میان مغولان پذیرفته شده بود پیروی می کردند.از زمان غازان خان و رسمیت یافتن اسلام در حکومت ایلخانی تلاش شد تا از مشروعیت دینی نیز بهره گرفتهشود؛ اما مشروعیت چنگیزی همچنان بیشترین اهمیت را داشت. با برافتادن حکومت ایلخانی و در نبود فردیبرخوردار ...

چکیده ندارد.

ابن‌باکویة شیرازی از صوفیان برجستة قرن چهارم و پنجم است. بیتی که سعدی (قرن هفتم) در آن اسمی از باباکوهی برده و عبارتی از عیسی‌بن جنید شیرازی (قرن هشتم) در تذکرة هزار مزار که از شیخ علی باباکوهی نام برده و نیز سخن رضاقلی‌خان هدایت در تذکرة ریاض‌العارفین (قرن 13) در انتساب دیوانی که شاعری با تخلّص کوهی سروده، به ابن‌باکویه موجب شده او که به احتمال زیاد در نیشابور دفن شده با شخصی به اسم باباکوهی که...