چکیده: صحیفه امام سجاد (ع) از متون ارزشمند دینی است که می‏تواند به عنوان مأخذ و مبنایی برای مطالعه و بررسی موضوعات مختلف اعتقادی، اجتماعی و سیاسی... مورد استفاده قرار گیرد. در صحیفه سجادیه اشاره به موضوعات اخلاقی از قبیل اخلاق سیاسی به وسیله انسان الاهی و کامل ترسیم و بیان شده است. موضوع رساله ی حاضر بررسی آموزه های اخلاق سیاسی در صحیفه سجادیه می باشد.رابطه ی میان اخلاق و سیاست آنقدر حائز ...

مباحث اخلاقی اسلام بی تردید از ایمان به‌عنوان بنیادی‌ترین آموزه دینی، بی بهره نیست، ولی آنچه اهمیت دارد، نگاهی اصولی و مبتنی بر واقعیت به ایمان و اخلاق و انطباق مشترکات و ظرفیت‌های هر دو مقوله با یکدیگر برای فهم هرچه دقیق‌تر از ایمان اخلاقی است. در این مقاله ابتدا درصدد فهم برداشتی دقیق از معنای لغوی ایمان خواهیم بود و سپس برخی رویکردهای رایج به ایمان احساسی و عاطفی را از منظر تأثیر آن بر منش‌ه...

تهمت در خدمت دیانت !     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   برخی متدیّنان بر این باورند که می‌توان برای خدمت به دیانت از ابزارهای ضد اخلاق مانند «تهمت» به مخالفان استفاده کرد. این باور هر چند در سطح عده‌ای از «عوام» رواج دارد ولی ریشه در فتوای فقهی برخی علما دارد. آنها در استنباط های خود از یک روایت، تهمت زدن و نسبتهای دروغ...

چکیده ماکس وبر، یکی از جامعه شناسان مشهور قرن نوزدهم، اساسی ترین مساله نظری ای که در رساله اولیه اخلاق پروتستان و روح سرمایه داری مطرح کرد این است که آیا درک بشر از جهان هستی و علایق دنیوی شان در قالب چنین چهارچوب ادراکی، می تواند مناسبات اجتماعی و کنش های عینی شان را، به خصوص در حوزه ی کنش اقتصادی، متاثر سازد. برای پاسخ به این پرسش، وبر دو جهت گیری نظری را مطرح کرد. در جهت گیری اول ، او سعی ک...

مصدوم کسی است که در اثر حادثه­ای طبیعی یا دست­ساز بشر آسیب جدی دیده باشد و نیازمند کمک آنی و فوری باشد. از سویی یاری رساندن به مصدوم وظیفه­ای است که یا به حکم قانون یا وجدان انسانی بر عهده ی دستگاه یا اشخاصی به خصوص گذارده شده که اعم از پزشک، پرستار، امدادگر هلال احمر و تکنسین اورژانس و ... در این جا نجاتگر نامیده می­شوند. حال چنان چه مصدوم مجرم باشد یا مجرم انگاشته شود، آیا صحیح است که در وظیف...

هدف: این مقاله درپی  تبیین این نظریه است که اخلاق، با وجود ماهیت مستقل از دین، وابستگی معرفتی و انگیزشی به دین دارد و همچنین عبودیت و بندگی را  به عنوان اصلی مهم  در جهت وابستگی اخلاق به دین معرفی کند. روش: روش این مقاله توصیفی، از نوع تحلیل اسنادی می باشد. یافته ها :  اخلاق نه جزیی از دین و نه متباین و متعارض با آن است؛ بلکه هر کدام از دین و اخلاق را دارای هویتی مستقل می­داند که ارتباط و نسبتی...

امروزه با گسترش مکاتب طبیعت گرا، برخی تلاش کرده اند که با مبنایی نسبیت گرایانه تفاوت هویت های فرهنگی را در گوناگونی زمینه های اقلیمی و طبیعی تفسیر نمایند. در تعالیم دینی متونی در تأیید این تأثیر، متونی در رد و یکپارچگی هویت انسانی  الهی وجود دارد. بررسی دقیق میزان و نوع تأثیر محیط بر اخلاق و رفتار می تواند در تنظیم مبانی طراحی محیطی راهگشا باشد. این پژوهش تلاش دارد تا در مبحث حاضر به تشریح اند...

یکی از مباحث بنیادی در عرصه ی اخلاق پژوهی مسئله ی رابطه ی جنسیت و اخلاق است که از دیرباز ذهن متفکران را به خود مشغول کرده است. از یک سو عدم التزام به همسانی اخلاقی و ارزشی زنان و مردان پیامدهایی همچون امتیاز و برترییک جنس بر جنس دیگر در ارزشمندی را در پی داشته و از سوی دیگر قائل شدن به تشابه زنان و مردان در حوزه ی رفتارهای اخلاقی، نادیده گرفتن نقش های جنسیتی اخلاق- که نظام آفرینش بر عهده ی هر ی...

امروزه به دلیل تحولات جهان اسلام، تعامل شیعیان با پیروان دیگر مذاهب اسلامی نیازمند بازخوانی و تدبیر است. بر این اساس، سیرة اهل بیت علیه السلام در برخورد با سایر مذاهب اسلامی، می تواند الگوی مناسبی برای شیعیان باشد. بررسی متون دینی و تاریخی نشان می دهد، برخورد ائمه علیه السلام با مسلمانان غیر شیعه بر مبانی خاصی استوار بوده است. مقالة حاضر پس از شناسایی این مبانی، شیوه های برخورد اهل بیت علیه الس...

پژوهش حاضر ماهیت تجربه دینداری و انواع آن و همچنین میزان انطباق تجارب مذکور با اهداف اعتقادی نظام آموزش و پرورش رسمی کشور را از منظر دانش آموختگان این نظام بررسی کرده است.این پژوهش به صورت کیفی و به روش پدیدارشناسانه انجام شد. دوازده دانش آموخته نظام با روش نمونه گیری هدفمند از بین خانواده های دیندار و غیر دیندار انتخاب شدند و با آنها مصاحبه نیمه سازمان یافته و عمیق انجام شد. آنگاه متن مصاحبه ه...