تحقیق حاضر کوشیده است به این پرسش اولیه پاسخ گوید که آیا دیدگاه ها و تعابیر عرفانی حاکم بر مثنوی معنوی می تواند در عرصه منظر قابلیت ظهور یافته و بر کاربر تاثیر گذار باشد؟ برای این منظور با تاکید بر تاثیر مفهوم در معماری، ابتدا به انواع راه های رسیدن به طراحی مفهومی در معماری پرداخته شده و در دو دسته کلی انتقال معنی به روش مستقیم و غیر مستقیم طبقه بندی گردیده است. روش غیر مستقیم شامل استفاده از ...

درسروده های شاعران کهن فارسی زبان، نوعی شعر که آن را ملمعات نام نهاده اند دیده می شود که مصرع یا بیتی به زبان عربی و مصراع یا  بیتی دیگر به فارسی است . این نوع شعر مانند دیگر انواع شعر فارسی ،سابقه یی دیرین دارد که نخستین نمونه آن را از شهید بلخی شاعر قرن چهارم هجری نقل کرده اند و پس از او در دیوان های شاعران بزرگی مانند :سنائی ، نظامی ، سعدی ، مولوی ، حافظ و ملمع دیده می شود که درمیان آن بزرگا...

بررسی تأثیرپذیری از اندیشه‌های متعالی مولانا جلال‌الدین محمد بلخی در ادبیات ملل این امکان را فراهم می‌آورد که بتوان انعکاس آثار عرفانی او را در آیینه اشعار دیگران دید و بر کمال و نقص آن واقف شد. جستار حاضر در صدد است تا جلوه‌هایی از مضامین «نی‌نامه» مولانا را که عمده‌ترین محور بحث آن جدایی نی از نیستان و اشتیاق بازگشت به سوی آن هست، در شعر جبران خلیل جبران، <...

چکیده افسانه ها در دنیای ادبیات کودک از جایگاه خاصی برخوردار هستند. چرا که علاوه بر جنبه ی سرگرمی و کمک به قوه ی تخیل کودک، به کمک سمبل ها و کنایه هایی که در دل خود دارند به ذهن ناخودآگاه کودک نفوذ کرده و بسیاری از تنش های درونی، عقده های اودیپی، رقابت های خواهر و برادری را تسکین داده، درمان می نمایند و به سوالهای جنسی کودک پاسخ می دهند. علاوه بر این، راه کارهایی برای زندگی و مقابله با مشکلات ...

« عشق » راز هستی و راه شناخت خالق هستی است.  در ادبیّات ملل جهان « عشق » قصّه­ی قدیمی و بی پایانی است که هر قدر تکرار می‌شود تازه تر و جذاب­تر می‌گردد.  مقایسه­ی « عشق » در شعر جان دان شاعر انگلیسی و مولانا جلال الدّین محمّد بلخی شاعر ایرانی، فرصتی را پدید می‌آورد تا با روحیّات و افکار و عقاید آنان در خصوص« عشق » بیشتر آشنا شویم. نظر دو شاعر درباره­ی «عشق ظاهری» یکسان امّا در خصوص «عشق روحانی» متفاوت...

آشنایی با عرفان  بیدل دهلوی یکی از مهم ترین مقوله‌های نزدیک شدن  به اندیشه‌های عرفانی وی است. یکی از این اندیشه‌ها که  مسألهء «فنا» می‌باشد  بارها  در شعر بیدل آمده است. فانی شدن در دریای بی کران حقیقت و در سیر و سلوک عارفانه اهمّیت والایی دارد. از نظر بیدل، عارف در سیر و سلوک عرفانی به سمت فنا در حرکت است . نهایت عرفان ، فانی شدن در خداست. اهمیت فنا تا حدی است که به یکی از اساسی ترین مسائل عرفا...

عارفان بزرگ هند، همواره با عارفان ایرانی ارتباط داشته‌اند. مهاجرت عارفان به سرزمین هند و ورود مسلمانان از خراسانِ قدیم به این سرزمین به گسترش این ارتباط‌ها مدد می‌کرد. همواره عارفانِ هند پیران و وابستگانی در خراسان داشته‌اند و این وابستگی‌ها تا دیر زمان ادامه داشته است. یکی از عارفان نام‌دار و سرشناس ایرانی، مولانا جلال‌الدین محمد بلخی است که در زمان خود، سلسلة معنوی و عرفانیش در هند ناشناخته ما...

گرچه سالی را در بزرگداشت مقام مولانا جلال­الدین محمّد بلخی و آثار گران سنگ او کوشیدند و ملل مختلف جهان هر یک فراخور توان و انتظار خویش از این خوان گسترده بهره­ای بردند امّا این در رحمت تا ابد به روی مشتاقان صاحبدل گشوده است، در این مقاله سعی برآنست تا نکته­ای چند نه براساس انتخاب بلکه بر سبیل تصادف برگزیده و ارائه گردد. وجه مشترک این گزینش­ها کاربردی بودن آنها در زندگی روزمرّة مردم فارغ از هر زما...

پدیدة مرگ از جمله رازناک­ترین مسائل بشر است که معمای آن را به حکمت کس نگشوده و نگشاید. اندیشمندان از هر دستی و به هر نوع و بیانی در تعریف و تبیین آن کوشیده­اند و البته چنانکه باید بدین پرده راه نبرده­اند. از این میان، مولانا جلال­الدین محمد بلخی در مثنوی با نگاهی موشکافانه و راهگشا دربارة این مسأله بارها سخن رانده و در خصوص اینکه ماهیت مرگ چیست، چه گونه­هایی دارد؛ حکمت­های مرگ کدامند و نیز عبرت...

شادی یک پدیدة درونی و روحی است که در زندگی فردی و اجتماعی بشر حضور و نقش فعّالی دارد. از این رو در دین و عرفان اسلامی جایگاهی والا یافته است. ابعاد تعلیمی شادی در عرفان از مهم‌ترین نقشهای آن به شمار می‌آید. غزلیات جلال­الدّین محمد مولوی بلخی - موسوم به غزلیات شمس تبریزی- به اعتبار میزان کاربرد مضمون شادی، برای تحقیق در این مورد اهمیت و ظرفیت زیادی دارد و هدف این مقاله آن بوده که پس از تعریف شادی،...