الف. موضوع و هدف رساله: علم ذاتا موضوعی خنثی نیست زیرا آن در صورتی دارای هویت است که در عالم به عنوان فاعل شناسایی قرار داشته باشد، یعنی وحدت و پیوستگی علم و عالم یک امر ذاتی و اولیه می باشد. از این رو علم بدون عالم وجود ندارد. با این ملاحظه هم علم سکولار امکان پذیر است و هم علم دینی، که بستگی به زمینه ها و عوامل گوناگونی دارد. لذا مسأله امکان علم دینی می تواند دارای اهمیت خاصی بوده و یکی از پ...

در دوران معاصر جهان اسلام درمعرض تهاجم غرب قرار گرفته است که موجب وابستگی سیاسی، اقتصادی، و فرهنگی آن شده است. برای رهایی از سلطۀ استعمار راه‌حل پیش‌نهادی انقلاب اسلامی ایران نظریه‌پردازی اسلامی در علوم اجتماعی و ادارۀ استقلالی کشور براساس آن است. کتاب حاضر یکی از این‌گونه تلاش‌هاست. ازنظر شکلی، به‌منزلۀ یک کتاب آموزشی به‌خوبی تهیه شده است، اما ازنظر محتوایی، ضمن اذعان به تلاش نویسندۀ محترم به ...

هدف پژوهش حاضر این است که با توجه به وقوع رنسانس و انقلاب علمی در جامعه اروپای پس از قرن هفدهم و تأثیرپذیری سایر جوامع، از جمله ایران از تغییرات گسترده علمی، جریان های فکری مختلفی که در مقابل ماهیت علم متجدد موضع گیری کرده اند، مورد تجریه و تحلیل قرار گیرد. بنابراین، با استفاده از روش تحلیل محتوای مضمونی، جریان های فکری مختلف که طیفی از موافقان تا مخالفان را شامل می گردد، مورد تجزیه و تحلیل قرا...

فرآیند تکوین علم دینی به این نحو قابل تصور است که پشتوانه های متافیزیکی برگرفته از اندیشه های دینی در مراحل مختلف فعالیت علمی به کار گرفته شود؛ به سخن دیگر، هرگاه مضامین متافیزیکی بتوانند در مراحلی چون گزینش مسئله، انتخاب مفاهیم و الگوهایی برای فهم مسئله، طرح پ‍ژوهش، انجام مشاهده، پیش بینی و تفسیر، تأثیرآفرینی خود را آشکار کنند، فرآیندی شکل گرفته است که محصول آن، دانش هایی متناسب با اندیشه های ...

-

مسئله ی اصلی نوشتار حاضر، بررسی رابطه ی علم دینی با علوم اجتماعی رایج و تبیین مساعدت هایی است که علم دینی می تواند برای حل پاره ای از مشکلات علوم اجتماعی داشته باشد. نویسنده پس از مرور مجموعه ی رویکردها یا گفتمان های موجود درباره ی رابطه ی علم و دین، رویکرد تأییدی یا تکمیلی میان علوم دینی و علوم اجتماعی را پذیرفته است و تصریح دارد که علی رغم تفاوت های جدی در موضوع قلمرو و روش دین و علم مبانی و ...

یکی از دیدگاه‌ها در باب علم دینی، کاربست تمایز میان مقام گردآوری و مقام داوری در این مسئله است. در این دیدگاه، مقام گردآوری فرایندی است که محقق از طریق آن به فرضیه‌های جدید می‌رسد و در مقام داوری، درستی آن فرضیه مورد ارزیابی و سنجش قرار می‏گیرد. این تمایز در جهت ارائه‌ راه‌حلی درخصوص استفاده از پیش‌زمینه‌ها‌ی نظری در فرایندهای علمی از سوی برخی فیلسوفان علم تجربی مطرح شد. تحت تأثیر آرای فیلسوفان...

دکتر خسرو باقری، ارائه­دهندۀ نظریّۀ تأسیسی علم دینی، در مرحلۀ سلبی تبیین نظریّۀ خود، دیگر نظریّه­های علم دینی را نقد می­کند. از این میان، او بر آن است که نظریّه­های استنباطی علم دینی، که گزاره­های علمی را با رجوع به متون دینی به دست می­آورند، بر نظریّۀ جامعیّت متون دینی مبتنی­اند. لذا با نقد نظریّۀ جامعیّت دین، نتیجه می­گیرد که نظریّه­های استنباطی گونه­های ناموجّه علم دینی­اند. این مقاله به بررسی ادّعای و...

چکیده: علم دینی یکی از مهم ترین مباحثی است که امروزه در حوزه های علمیه و دانشگاه های سراسر کشور مورد توجه و عنایت ویژه ای قرار گرفته است، زیرا سال ها است که نزاع علم(به عنوان محصول و فرایند عقل)و دین به(عنوان ره آورد وحی)اذهان بسیاری را به خود مشغول داشته است. این نزاع، محصول تصوری ناصواب از نسبت علم و دین می باشد مبنی بر این که علم در مقابل دین است. آیت الله جوادی آملی به عنوان یک نظریه پرداز...

در این رویکرد منظور از علم دینی آن است که به جای انواع علومی که انسان ها به کمک چهار روش تجربی، عقلی، شهودی( عرفانی) و تاریخی پدید آورده‏اند، علومی را با الهام از خود متون مقدس دینی و سازگار با ارزش های آن و تغییر پیش فرض های علم جدید، با استفاده از روش های گوناگون بسازند و آنها را جایگزین علوم جدید غیردینی کنند. اساساً سخن از علم دینی، بدون بررسی جامع در مورد رابطه گزاره های اسلامی با علوم روز ...