پژوهش حاضر متشکل از سه بخش کلیات، مبناگرایی اسلامی (علامه طباطبایی و استاد مصباح) و رابطه علم حضوری و مبناگرایی است. در بخش اول به مبادی تصوری مسأله، یعنی تبیین مبانی، ارزش، شناخت، و دیدگاه های مختلف درباره معیار و نقد آن ها پرداخته شده است و در اخیر به دیدگاه برگزیده که همان مبناگروی عقل گرا است پرداخته ایم. در بخش دوم مبناگرایی اسلامی را به طور فشرده به رشته تحریر درآورده ایم و در آن بداهت و ...

در میان فلاسفة اسلامی معاصر، محمد تقی مصباح یزدی در باب تعریف قضایای تحلیلی نظریه پردازی کرده است. مقالة حاضر که پژوهشی است پیرامون نظریة وی در باب تعریف قضایای تحلیلی، از دو بخش تشکیل می شود؛ در بخش اول ابتدا «تعریف اولیه» قضیة تحلیلی را که برگرفته از آثار مکتوب محمدتقی مصباح یزدی است ارائه می کنیم، سپس مثال هایی را که وی قضیة تحلیلی می داند به بحث می گذاریم و استدلال می کنیم که نمی توان این ق...

در این مقاله تأثیر رویکرد تفسیری محمد مجتهد شبستری به­ عنوان یکی از نوگرایان ­دینی و آیت‌الله مصباح یزدی به ­عنوان یکی از نمایندگان جریان اسلام سیاسی فقاهتی بر نوع نگاه آنها به الگوی نظم سیاسی دموکراتیک مورد بررسی قرار گرفته است. محمد مجتهد شبستری از روش ­های­ جدید برای تفسیر متون ­دینی استفاده کرده و با اتخاذ روش هرمنوتیک، دین را به گونه­ ای تفسیر کرده است که قابلیت پذیرش یک نظام دموکراتیک را ...

مکتب فرانکفورت یکی از جریانهای فکری است که وظیفه ی اندیشیدن به زمان حال و درک زمان خود به کمک اندیشه را مولفه ای برای هر گونه فعالیت عقلانی می داند. تجزیه و تحلیل فرانکفورتی ها از جامعه تا حدود زیادی به اندیشه های کارل مارکس باز می گردد؛ اما محور اصلی اندیشه ی مکتب فرانکفورت را باید در نظریه ی انتقادی جست که مبین بررسی و تجزیه و تحلیل جنبه هایی از واقعیت اجتماعی است که مارکس و پیروان او اهمیت چ...

فرخی یکی از شاعران مبارز و آزادی خواه عصر مشروطه است که جهت بیداری مردم زبان شعر و بهویژه غزل را با مسائل سیاسی و اجتماعی همگام ساخت. آنچه در این مختصر آمده، بررسیشگردهای زبانی و ادبی در اشعار محمد فرخی یزدی است که با استفاده از روش تحقیق کتابخانه ای و با هدف شناسایی و استخراج آماری انواع ویژگی های زبانی و ادبی موجود در اشعار فرخی، در شش فصل تهیه شده است. بعد از مقدمات اولیه و زندگینامه فرخی به...

«جام گیتی نما» ابزاری برای یافتن قبله است که در رسالۀ معرفت قبله و بعضی آلات از محمدرضا بن محمدهاشم یزدی (زنده در 1274ق) معرفی شده است. از نوشته های او چنین برمی آید که او درصدد برآمده است برخی آثار و ابزار به دست آمده از گذشتگان را بررسی و احیا نماید. یکی از ابزارهای مورد توجه محمدرضا یزدی، قبله نمایی است که اگر چه او به توصیف جزئیات آن نپرداخته است، با بررسی شیوۀ عرضۀ مطلب و استفادۀ او از روش...

عقاید و افکار بنیادی پایه و اساس هر نظام ارزشی و هر ایدئولوژی منسجم را تشکیل می دهد و در شکل گیری رفتار انسانها اثر می گذارد. بهمین جهت دانشمندان اسلامی در طول تاریخ برای تبیین عقائد اسلامی در شکلهای گوناگون و به شیوه های مختلف پرداخته اند. در عصر جدید هم با توجه به شبهات نوظهور کتابهای عقیدتی مختلفی نوشته و در دسترس همگان قرار داده شده است. بخش اول کتاب مشتمل بر دروس خداشناسی است که مشتمل بر 2...

مبناگرایی که کهن ترین و مهمترین نظریه توجیه به شمار می رود، تنها نظریه ای است که هم فیلسوفان غرب از آن بحث کرده اند و هم حکیمان اسلامی. مبناگرایان باورها را به دو دسته پایه و غیر پایه تقسیم می کنند. طبق این نظریه، باورهای پایه نیازی به توجیه ندارند اما باورهای غیر پایه به وسیله باورهای پایه توجیه می شوند. ویژگی های باور های پایه و چگونگی انتقال توجیه از باورهای پایه به باورهای غیر پایه دو مسأله...

در میان فلاسفة اسلامی معاصر، محمد تقی مصباح یزدی در باب تعریف قضایای تحلیلی نظریه‌پردازی کرده است. مقالة حاضر که پژوهشی است پیرامون نظریة وی در باب تعریف قضایای تحلیلی، از دو بخش تشکیل می‌شود؛ در بخش اول ابتدا «تعریف اولیه» قضیة تحلیلی را که برگرفته از آثار مکتوب محمدتقی مصباح یزدی است ارائه می‌کنیم، سپس مثال‌هایی را که وی قضیة تحلیلی می‌داند به بحث می‌گذاریم و استدلال می‌کنیم که نمی‌توان این ق...