شهر گور در فیروزآباد فارس نخستین پایتخت ساسانیان به شمار می رود. دو ویرانه در این شهر وجود دارد که یکی از آن ها بنایی است برج مانند و دیگری ویرانه ای ساخته شده از سنگ های پاک تراش. شماری از مورخان به این آثار اشاراتی کوتاه داشته و برخی پژوهشگران کارکرد آن ها به شکل گذرا بررسی کرده اند. با این همه، چیستی و کارکرد این بناها هنوز مبهم است. بنابراین، هدف اصلی این مقاله دستیابی به روایتی منطقی دربار...

چکیده: هفت‌‌پیکر، آرمان‌شهری است که حکیم نظامی گنجه‌ای با کارکردها و رفتار شخصیّت منحصر به فرد بهرام گور در پی توصیف آن است. در این منظومه، نوزده شخصیّت حضور دارند که جز شخصیّت‌های حکایات هفت­گانه، همة آنها برای معرّفی بهرام گور در قصّه ظهور و افول می‌کنند. نظامی، متأثّر از ساختار منفعل جامعة سنّتی برای پردازش شخصیّت­ها غالباً از شیوة توصیف بهره می‌برد. این مقاله می‌کوشد ضمن بحث اجمالی راجع به هفت‌پیکر...

بهرام یکی از مهمترین ایزدان زرتشتی است که در اسطوره شناسی به عنوان فرشته ی پیروزی و نصرت از او یاد می شود. در اوستا به صورت ورثرغن آمده و نام او تحول یافته ی واژه ی ورترهن یا کشنده ی اژدها می باشد. او همچنین نام یکی از شاهان خوشنام و عدالت گستر ساسانی است که درتاریخ از او به بهرام گور یاد شده است. فردوسی و نظامی هر دو به بهترین وجه از بهرام به عنوان شخصیتی عدالت خواه، شجاع و دلاور نام می برند و...

ظهور چهرۀ اسطوره­ای بهرام، پس از بیست سال حکومت مسالمت­آمیز یزدگرد، به­عنوان اتخاذ موقعیتی راهبردی برای جبران شکافِ گفتمانی در جامعۀ زردشتی قابل توجیه است. سنت روایی زردشتی، بهرام را در گره­گاهِ گفتمانی قرار می­دهد و عناصری چون شجاعت، جنگ­های داخلی و خارجی و کنش­های تاریخی او را با رمزگانی اسطوره ای و حماسی، حول آن می­تَنَد. هدف این مقاله، بررسی انتقادی «مرگ یزدگرد» و «تاج­ربایی بهرام گور از میان د...

این مضمون که کسی به غار، چاه، گودال، قبر، زیر زمین و... می رود و در آنجا عروج می کند و غایب می شود یا زندگانی ابدی می یابد و تا رستاخیز زنده می ماند/ می خوابد تا در آخرالزمان ظاهر شود، نمونه های مختلفی در روایات حماسی- اساطیری، آیینی- اعتقادی و تاریخی دارد. بهرام پنجم ساسانی (ملقّب به بهرام گور) هم- که ظاهراً به مرگ طبیعی درگذشته- در داستانهای متعدّدِ پایانِ کارش در غار یا گنبدی ناپدید می شود و یا ب...

چکیده سپهرهای هستی یکی از کلیدی ترین اندیشه های کرکه گور است که تا حدی موجب منحصر به فرد بودن اندیشه ی او گردیده است. دغدغه اصلی کرکه گور انسان و احوالات وجودی او است. وی قائل به سه سپهر استحسانی، اخلاق و ایمان است که آنها را سپهرهای هستی نامیده است. منظور از سپهرهای هستی، طریقه های مختلف زندگی است که هر یک از آنها از لحاظ غایت و مقصد با یکدیگر تفاوت دارند. نخستین سپهر، سپهر استحسانی است که فر...

این مضمون که کسی به غار، چاه، گودال، قبر، زیر زمین و... می رود و در آنجا عروج می کند و غایب می شود یا زندگانی ابدی می یابد و تا رستاخیز زنده می ماند/ می خوابد تا در آخرالزمان ظاهر شود، نمونه های مختلفی در روایات حماسی- اساطیری، آیینی- اعتقادی و تاریخی دارد. بهرام پنجم ساسانی (ملقّب به بهرام گور) هم- که ظاهراً به مرگ طبیعی درگذشته- در داستانهای متعدّد پایانِ کارش در غار یا گنبدی ناپدید می شود و یا ب...

نگارنده در این مقاله سعی می کند با توجه به اهمیت مولوی و کرکه گور در جهان بینی عرفان اسلامی و مسیحیت؛ نوع قرائت آن دو را در زمینه کهن الگوی ایمان ابراهیمی بررسی و اشتراکات و افتراقات آن دو را در هنگام خوانش این واقعه (متن) نشان دهد. مهم ترین اشتراک مولوی و کرکه گور در این زمینه، گذر از سطوح ظاهری واقعه و رسیدن به حقیقت عمل قربانی فرزند است که حاصل نگاه ویژة آن دو در ساحت دینی و فراتر رفتن از سا...

پژوهش پیش رو مطالعه ای کتابخانه ای است بر تدفین های عصر آهن شرق مازندران که از کاوش های محوطه هایی مانند گوهر تپه، تپه طالقانی، تپه قلعه کش، گورستان لفورک و تپه قلعه پی به دست آمده اند. در این تحقیق با مطالعه 50 تدفین و بیش از 250 قلم شی اهدایی به گور ها تلاش شده است تا در پرسش نخست، سنت های مختلف تدفینی در عصر آهن در شرق مازندران مورد مطالعه قرار گیرد. سپس سنت های تدفین، ساختار و معماری گور و ...

چکیده ندارد.