یکی از مراحل مهم هر انقلاب، انتقال قدرت و تثبیت نظام سیاسی جدید است. در دوره ­ی گذار انقلاب اسلامی، تثبیت نظام جدید، بر دوش دولت موقت گذاشته شد. ناتمام ماندن کار دولت موقت، این سؤال را مطرح می کند که مناسبات دولت موقت با نهادها و نیروها سیاسی اجتماعی، چگونه بود؟ در این مقاله با رویکرد تاریخی و روش اسنادی، در پی آن است که به مناسبات دولت مهندس بازرگان با نیروهای سیاسی در عرصه­ های انتخاب اعضای ک...

یکی از اصلی ترین مفاهیم نظری در عرصة روابط بین الملل، مفهوم دولت- ملت است که تمام نظریه ها و گفتمان هایی که در این حوزه مطرح اند، موضع و دیدگاه خود را نسبت به آن بیان می کنند. در این میان، گاهی زمزمه هایی دربارة افول دولت- ملت شنیده می شود. در چارچوب گفتمان اسلام سیاسی- فقاهتی و انتقادی غربی، اما ضمن پذیرش عنصر دولت به مثابة یکی از بازیگران اصلی حوزة روابط بین الملل و احترام به استقلال و حاکمیت...

پژوهش حاضر درصدد بررسی مبانی گفتمان های اصلاح طلب و اصول گرا و تاثیر آنها بر ظهور و افول جبهه دوم خرداد و جبهه پیروان خط امام و رهبری در جمهوری اسلامی ایران بوده است. این پژوهش روش تحلیل گفتمانی مورد نظر لاکلا و موف را به کارگرفته است. در آغاز به منظور تعیین رابطه «سنت» و «تجدد» به صورت اجمال سیر ظهور و افول گفتمان های سیاسی از دوره مشروطه تا انقلاب اسلامی، چگونگی هژمونیک شدن گفتمان انقلاب اسلا...

تمامی ادیان و مذاهب بزرگ دربارة صلح به تأمل و به عرضة آموزه‌ پرداخته‌اند.در این زمینه، اسلام نیز آموزه‌ها و ایده‌هایی دارد اما صورت‌بندی گفتمانی جامع از آن، به میان نیامده است.از‌این‌رو، تولید آثار نظری آکادمیک در این عرصه، مورد توجه جدی صورت نگرفته است. پرسش این است:گفتمان اسلامی در ایران پیرامون مفهوم صلح در عرصة روابط بین‌الملل چگونه مفهوم‌سازی کرده و چه آموزه‌هایی دارد؟ (سؤال)گمان این است ک...

چکیده مقولۀ «آزادی» از مهم‎ترین نیازهای بشری و از خواسته های اصلی مردم در نهضت انقلاب اسلامی ایران بوده است که در شعار «استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی» نمود پیدا کرد. در میان گروه‎های مبارز انقلابی، بی تردید گفتمان فقاهتی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) نقش کلیدی در هدایت و پیروزی انقلاب و به تبع آن، مدیریت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه در جمهوری اسلامی ایران داشته است. در این نوشتار، نگا...

در این مقاله تأثیر رویکرد تفسیری محمد مجتهد شبستری به­ عنوان یکی از نوگرایان ­دینی و آیت‌الله مصباح یزدی به ­عنوان یکی از نمایندگان جریان اسلام سیاسی فقاهتی بر نوع نگاه آنها به الگوی نظم سیاسی دموکراتیک مورد بررسی قرار گرفته است. محمد مجتهد شبستری از روش ­های­ جدید برای تفسیر متون ­دینی استفاده کرده و با اتخاذ روش هرمنوتیک، دین را به گونه­ ای تفسیر کرده است که قابلیت پذیرش یک نظام دموکراتیک را ...

بیداری اسلامی در ایران و تأثیر آن بر مصر، لیبی، یمن، بحرین، اردن و دیگر کشورهای خاورمیانه ثمرة تحولات معرفتی و مفهومی «اسلام» است. اسلام در مفهوم جدید محصول دوران مدرن و تحت عنوان «اسلام سیاسی» صورت­ بندی شده است که در مقابل اسلام سنتی قرار می­ گیرد. اسلام سنتی، دین را به حوزه امور فردی و عبادی محدود می­دانست و علی­رغم تعریف جامع دنیوی و اخروی از دین عملاً در کار سلطان دخالتی نداشت و کار ویژه او...

جریان انقلاب اسلامی و حضور قدرتمند زنان مسلمان در یکی از بزرگترین رویدادهای سیاسی-اجتماعی قرن بیست، هویتی تازه به زنان ایرانی بخشید. بر این اساس، دهه اول انقلاب اسلامی با حضور موثر آنها در عرصه های مختلف سیاسی-اجتماعی به پایان رسید. به تدریج با ورود جریان های فکری جدید به عرصه مباحث فرهنگی کشور، موضوع دفاع از حقوق زنان، بخصوص با ویژگی های غربی آن، در جامعه ما مطرح شد و نشریات مختلفی با گرایش به...

یکی از اصلی‌ترین مفاهیم‌ نظری در عرصة روابط بین‌الملل، مفهوم دولت- ملت است که تمام ‌نظریه‌ها و گفتمان‌هایی که در این حوزه مطرح‌اند، موضع و دیدگاه خود را نسبت به آن بیان می‌کنند. در این میان، گاهی زمزمه‌هایی دربارة افول دولت- ملت شنیده می‌شود. در چارچوب گفتمان اسلام سیاسی- فقاهتی و انتقادی غربی، اما ضمن پذیرش عنصر دولت به‌مثابة یکی از بازیگران اصلی حوزة روابط بین‌الملل و احترام به استقلال و حاکم...

مسئلة اساسی این مقاله،اسلام گرایی به عنوان گفتمان سیاسی- اجتماعی است. فرضیة پژوهش این است که گفتمان اسلام گرایی نوعی مقاومت دربرابرسلطةگفتمان مدرنیتة غربی است. گفتمان اسلام گرایی با تعریف سیاسی از اسلام، نیروهای به حاشیه راندة گفتمان مدرنیزاسیون را جذبمی کند. این گفتمان با صورت بندی جدیدیاز اسلام، الگوی بدیلی برای مدیریت جامعهپیشنهاد می کند. گفتمان اسلام گراییمدرنیزاسیون غربی درکشورهای اسلامی ر...