دیابت شیرین (diabetes mellitus) یک اختلال متابولیک شایع است که ویژگی بارز آن افزایش قند خون (هیپرگلیسمی) است. نشانه های کلاسیک دیابت شیرین شامل پُرادراری (پلی اوری)، پُرنوشی (پلی دیپسی) و کاهش وزن (weight loss) است. با توجه به این که در متون طب سنّتی ایران از این بیماری به نام «ذیابیطس» نام برده شده است که علایمی شبیه به نشانه های کلاسیک دیابت دارد مطالعه ای درباره ی این بیماری در طب کلاسیک و طب س...

سابقه و هدف: آمله با نام علمی phyllanthus embelica از خانواده euphorbiacea و به طور گسترده در طب سنتی هندوستان و ایران برای درمان بیماری‏های مختلف از جمله بیماری‏های گوارشی، بیماری‏های مغز و اعصاب، بیماری‏های چشم، قلب و... استفاده می شود. این گیاه با نام آملج بارها و بارها در کتب منبع طب سنتی ایران تکرار شده است و میوه آن بخش مورد مصرف آن است. از دیدگاه حکما دارای مزاج سرد و خشک بوده و بسیار قا...

یکی از انواع سردرد در کتب طب سنّتی ایران، سردرد مشارکتی معده می باشد. سردرد مشارکتی معده، عبارت است از سردردی که علّت ایجاد آن اختلالات ناحیه ی سر و گردن نمی باشد، بلکه اختلالات عملکرد معده و بیماری های آن موجب ایجاد حس درد در سر می شود. درمان این نوع سردرد وابستگی کامل به درمان اختلالات معده دارد. با توجه به اینکه در طبقه بندی انجمن بین المللی سردرد (ihs)، این نوع سردرد تعریف نشده است، لذا این م...

سابقه و هدف: پیکا(Pica) یا هرزه خواری نوعی اختلال غذا خوردن می باشد که شخص تمایل به خوردن مواد غیر خوراکی  و فاقد ارزش غذایی مثل گل و گچ و یخ و سنگ و رنگ  و ... پیدا می کند. تعریف آن خوردن مداوم مواد غیر غذایی به مدت دست کم یک ماه که از نظر فرهنگی غیر قابل قبول باشد است. این اختلال می تواند دلایل مختلفی چون کمبود آهن یا روی و اختلالات روانی و... داشته باشد. در خانم های باردار و کودکان و در جوام...

     دوره شکوفایی طب در ایران، از سده نهم تا چهاردهم میلادی بوده است. از این رو، دوران مزبور را «دوره‌ی طلایی پزشکی ایران» نامیده‌اند. یکی از نام‌آوران تاریخ پزشکی در این دوره، «علی‌بن عبّاس مجوسی اهوازی»، مولف کتاب «کامل‌الصناعه الطبیه الملکی»، است که در قرن چهارم هجری برابر با سده‌ی دهم میلادی در اهواز چشم به جهان گشود. کتاب «طب ملکی» اهوازی تا زمان تالیف آثار طبی ابن‌سینا، از کتب مرجع در طب ب...

سابقه و هدف: گیاه کبر با قدمت چندین هزارساله از گیاهان مهم تیره Capparidaceae است که دارای پراکنش وسیعی در جهان و ایران است. این گیاه از زمان‌های بسیار دور مورد توجه حکمای قدیم بوده است و در کتب معتبر طبی و داروسازی قدیم به خواص داروئی و درمانی متعدد آن اشاره شده است. در مطالعات متعدد سالیان اخیر نیز اثرات درمانی مهمی برای این گیاه به تأئید رسیده است لذا این تحقیق به منظور بررسی تطبیقی دیروز تا...

سابقه و هدف: امروزه نارسایی قلب از بیماری‏های شایع و زمینه‏ساز فوت درصد بالایی از جمعیت می‏باشد. با وجود پیشرفت‏های صورت‏ گرفته، تحقیقات در زمینه شناخت بهتر علل ایجاد آن ادامه دارد. هدف این مطالعه بررسی علل نارسایی قلب از دیدگاه طب سنتی ایران می باشد. مواد و روش­ها: در این مطالعه مروری ابتدا کتاب بیماری های قلب در کتب طب سنتی مانند القانون فی الطب و اکسیر اعظم مطالعه و علل نارسایی و ضعف قلب بر...

سابقه و هدف: خرما ازجمله گیاهانی است که نام آن چندین بار در قرآن آمده است و با توجه به وجود منابع سرشار انرژی و ریز مغدی های فراوان، در روایات اسلامی و طب سنتی همواره بر مصرف آن در سلامت و بیماری تاکید شده است. هدف از این مطالعه مروری، بررسی ارزش غذایی و اهمیت درمانی خرما از دیدگاه منابع اسلامی به ویژه قرآن کریم و کتب روایی و هم چنین منابع طب سنتی- ایرانی می باشد تا به واسطه شناخت و معرفی مکانی...

مقدمه: خفقان بعنوان نوعی پریدن و تپش غیرعادی قلب در طب سنتی ایران تعریف شده که انواع مختلفی دارد و درمانهای متنوعی شامل رژیم غذایی، اعمال یداوی (فصد و حجامت)،داروهای خوراکی، موضعی و بوییدنی برای آن توصیه گردیده است. تپش قلب که در طب جدید بعنوان آگاهی ناخوشایند از تپیدن قلب تعریف می شود را می توان یکی از انواع بیماری خفقان در نظر گرفت که یکی از شایع ترین علل مراجعه بیماران به درمانگاه ها و پزشکا...

مقدمه: امروزه دانشجویان پزشکی از همان سال اول تحصیل، درس آناتومی را به صورت واحدهای نظری و عملی می گذرانند و با حضور در سالن های تشریح، با اعضای درونی بدن آشنا می شوند، اما سؤال این جاست با توجه به محدودیت در امکانات و ممانعت های فرهنگی در علم تشریح، پزشکان طب سنتی تا چه حد از درون بدن و مخصوصاً اندام تناسلی زنانه شناخت داشتند و دانش آن ها تا چه حد با علم امروزی تطابق داشته است؟ همچنین آن ها مفا...