تقسیم بندی عوامل پیرامونی به نیروهای خیر و شر مساله ای اساسی در اساطیر ملل بوده و بن مایه مشترک بسیاری از اسطوره ها را تشکیل داده است، این مساله در ایران به دلیل پیوند دو قوم بومی ساکن فلات ایران و اقوام مهاجر هندوایرانی که وجوه اشتراک بسیاری داشته و به پایداری جامعه و حفظ نظم بسیار نیازمند بوده اند، در این سرزمین نقشی محوری یافته است. بررسی آثار هنری ایران پیش از اسلام نشان می دهد که در ایران...

چکیده پژوهش حاضر به بررسی تناسبات انسانی و حیوانی در نقوش برجسته سنگی شاپور اول ساسانی می پردازد. بررسی بر روی هفت نقش برجسته ی سنگی شاپور اول انجام گرفته است. فرایند بررسی شامل استفاده از روش های هندسی انتقال اندازه ها برای ترسیم افراد در حالت ایستاده ، با هدف تعیین ابعاد و تناسبات اعضای گوناگون بدن بوده است. سپس یافته ها با تناسبات انسانی لئوناردو داوینچی ، به عنوان مرجعی برای ابعاد انسان وا...

با کشف آتش در دوره پارینه سنگی، از آنجا که این پدیده نقش به سزایی در پیشرفت و تداوم زندگی بشری داشت، به تدریج در باورهای دینی ملل باستان، به ویژه مشرق زمین، از جایگاه خاصی برخوردار شد. بدیهی است که ایرانیان باستان نیز از این امر مستثنی نبوده اند. اگرچه تاکنون تحقیقات علمی فراوانی در عرصه ایران شناسی انجام گرفته است، بیشتر این پژوهش ها درباره اقوام و دولت های آریایی بوده و کمتر به اقوام بومی فلا...

چکیده    کاشی­های نقش برجسته تصویری، گروه نسبتاً بزرگی از کاشی­های دوره قاجار را تشکیل می­دهد که تعدادی بسیاری از این کاشی­ها در سرسرای تالار اصلی کاخ موزه گلستان به کار رفته است. مطالعه و بررسی این آثار، روشنگر بسیاری از نکات و مسایل مربوط به هنر دوره قاجار می­باشد. همچنین پدیده تصویرگری در کاشی­های نقش برجسته قاجار، به عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی و هنری این دوره وابسته است. در این مقاله، به ت...

چکیده: نماد پردازی های مذهبی در نقش برجسته های سنگی دوره ساسانی اهمیت بسیار زیادی در شناخت هنر تصویری ایران داشته و در تحقیقات و مطالعات تاریخی، سیاسی، اجتماعی و مذهبی از منابع معتبر و ارزشمند این دوره محسوب میشوند. از آنجا که فرهنگ دوره ساسانی ارتباطی بسیار مستقیم با اعتقادات و باورهای مستقیم داشت، استفاده از نیروهای ماورایی و بروز آن در تصاویر و استفاده از نمادها در آثار هنری نهادینه شد. ...

واژه ی قدرت در معنای توانایی داشتن و توانستن بکار رفته است و مفهومی که از قدرت بیان میشود ، متضمن فکر و داشتن نوعی توانایی و قدرت برتری بر کس دیگر است. تجلیل و بزرگداشت شاه یکی از موضوعات مهم و فراگیر در هنر های تصویری ایران پیش از اسلام و همچنین دوران اسلامی است. در دوره ی ساسانی نقش برجسته های صخره ای که بر بستر اجتماعی و فرهنگی عصر حاضر تداوم یافته ، تصاویری از شکوه و جلال و قدرت شاه را به ن...

یکی از مهمترین و باارزشترین منابع در شناخت تاریخ دوره ساسانی نقش برجسته های این دوران است. وقایع مختلف سلطنت برخی از پادشاهان مانند: غلبه بر دشمن و رسیدن به مقام سلطنت و تاج بخشی و تاجگذاریشان را نشان می دهد. ساسانیان اولین کسانی نیستند که چنین نقش برجسته هایی را پدید آورده اند؛ تاریخچه آن را در فلات ایران شاید بتوان به ایلامیان و نیز به سلسله محلی لولوبی، پادشاه معروف این سلسله یعنی آنوبنینی، ...

    یکی از مهمترین هنرها که در تزئین و آرایش بنا در دوران اسلامی از جمله دوره قاجار، نقش اساسی دارد کاشی کاری است؛ اگرچه قسمت اعظم تزیینات و نقوش کاشی کاری دوره قاجار، بر اساس مطالعات باستان شناسی، برگرفته از عکس ها، نقاشی های قهوه خانه ای، و حتی الگو برداری از نقوش کاشی در دوره های پیشین، و گاه کپی برداری از شیوه نقاشی در هنر غرب است؛ ولی شاخصه هایی مختص به خود نیز دارد. با این وصف آنچه مسلم ا...

در این رساله به فن شناسی، آسیب شناسی و ارائه طرح حفظ و مرمت تنها نقش برجسته صخره ای رنگ آمیزی شده برجای مانده از دوره قاجاری در طاق بستان، پرداخته شده است. این نقش مربوط به زمان حکمرانی محمدعلی میرزا دولتشاه فرزند فتحعلی شاه در کرمانشاه و حکومت شخص فتحعلی شاه بر ایران می باشد. مطالعاتی که در مورد نقوش برجسته دوره قاجار صورت گرفته، مربوط به j.p. luft و عباس رضایی نیا که به معرفی این نقوش پرداخت...

چکیده در آثار هنری برجای مانده از ایران باستان، تنها در دوره ی اشکانیان با مجسمه و گاهاً نمونه هایی عظیم-الجثه از آن، به تبع وجود هنرِ مجسمه سازی در میان سلوکیان؛ حاکمان پیش از اشکانیان، مواجه ایم. در تحقیق پیش رو با بررسی مجسمه ها و نقوش برجسته ی اشکانی که نمایانگر سیر تحول و تطوّر فرهنگی این دوره ی چهارصد ساله ی تاریخی اند، علاوه بر معرفی و بررسی مجسمه ها و نقوش برجسته ی اشکانیان به خصلت های س...