قلعه­گنج و رودبارِ جنوب از شهرستان­های جنوبیِ استان کرمان، خاستگاه و گسترۀ رواج گونه­های منطقه­ایِ گویش کُرْتَه، از گروه گویش­های بَشاگَردی و وابسته به خانوادۀ گویش­های ایرانی جنوب غربی هستند. این گویش به لحاظ جغرافیایی در نقطۀ مرزیِ رواج خانوادۀ زبانی خود و محل برخورد آن با گروه گویش­های بلوچیِ مکرانی، از اعضای خانوادۀ زبان­های ایرانی شمال غربی واقع گردیده و علی­القاعده، از حیث مختصات زبان‌شناختی نیز حل...

یکی از روابط مفهومی میان واژگان زبان، رابطۀ باهم‌آیی است که بیانگر همنشینی دو یا چند واژه است؛ به گونه‌ای که احتمال با هم آمدن آ‌ن‌ها قابل پیش‌بینی باشد. در زبان ادبی باهم‌آیی، حاصل تداعی ذهنی و ابداع ارتباطات هنری و زبانی میان اجزای کلام است. شعر فارسی از نظر رعایت تناسب و هارمونی در ابعاد مختلف سخن، همواره ممتاز بوده است و این ویژگی در شعر فردوسی نیز وجود دارد. پژوهش حاضر ب...

کلک خیال­انگیز، نوشتۀ ابوالفضل حری، به موضوعاتی چون «نظریۀ انواع ادبی»، «فانتزی و فانتاستیک»، «شگرف در روان‌کاوی و ادبیات»، «رویکرد ساختاری به وهم‌ناک»، و «بوطیقای ادبیات وهم‌ناک، معجزات، و کرامات در عمل» می­پردازد. پیکرۀ تحلیلی کتاب شامل فرج بعد از شدت، هفت پیکر، هزارویک شب، عجایب‌نامه­ها، و داستان‌های سورۀ کهف می­شود. رویکرد اصلی مؤلف نیز روش تزوتان تودوروف در کتاب فانتاستیک (رویکردی ساختاری ...

در این مقاله ساخت اطلاعی همچون واقعیتی موجود در زبان در کنارِ ساخت‌‌های نحوی، معنایی و آوایی معرفی گردیده و قسمت‌‌های مختلف آن در زبان فارسی مورد مطالعه قرار گرفته است. پیکرۀ داده‌‌های زبانی این تحقیق را متن کتاب بوف‌کور صادق هدایت تشکیل می‌دهد و ساخت اطلاعی جملات آن به عنوان شاهد، توصیف و تحلیل شد‌ه اند. تفکیک اطلاع کهنه و نو در جملات بر اساس قواعد معینی انجام می‌گیرد. در این مختصر ضمن طرح و جم...

در مقالۀ حاضر، مبنای طرح‌واره‌‌ای استعاره‌‌های موجود در پیکرۀ ضرب‌‌المثل‌‌های شرق گیلان بر مبنای مدل «طرح‌‌واره‌‌های تصوری ایوانز و گرین» در چهارچوب معنی‌‌شناسی شناختی بررسی می‌شود. ضرب‌‌المثل‌‌ها به دلیل اهمیتی که در فرهنگ‌‌ها، انعکاس فرهنگ مردم و هویت فردی ـ اجتماعی آنان دارند مقوله‌‌ای مهم در مطالعات زبانی محسوب می‌‌شوند. تداوم ضرب‌‌المثل‌‌ها طی زمان‌‌ها و فرهنگ‌‌ها حکایت از عملکرد شناختی (و...

فردوسی در بهین‌نامۀ باستان، در پیکرۀ  داستان‌های مدون از اسطوره‌ها سخن رانده است. در بسیاری موارد، رمز و تمثیل نیز چشم‌نوازانه در مفهوم اساطیری گنجانده شده است. داستان زال از پررمز و رازترین آنهاست که بیانی متفاوت برای ابلاغ پند و پیام‌های فرهنگی دارد. این پژوهش، ضمن تحلیل نقش‌های زبانی و عناصر ارتباطی، یعنی زبان، پیام، مخاطب و فرستنده، بر اساس الگوی ارتباط کلامی یاکوبسن، به بازکاوی رمزها و نما...

­­­چکیده گویش‌های ایرانی که گاه همپای زبان فارسی و گاه بیش از زبان فارسی قدمت دارند، ذخایری هستند که با گذشت سالیان دراز می­توان از دل آنها به فرهنگ غنی و پربار ایرانی دست یافت و با شناخت هرچه بیشتر این گویش­ها می­توان به شناخت بیشتر زبان فارسی و باروری آن کمک فراوانی نمود؛ اما گاه پراکندگی و کمبود منابع در زمینۀ تعداد کثیری از گویش‌های ایرانی نو باعث شده است که نتوان آن چنان­که شایسته است در...

تعامل میان نویسنده و خوانندۀ متن، نخستین بار در انگاره نظری فراگفتمان هایلند و ذیل دو مفهوم کلیدی «موضع گیری» و «مشارکت جویی» مطرح شد. در این انگاره، نویسندۀ هر متن به طور خودآگاه یا ناخودآگاه با عناصر زبانی مختلف شامل «تردیدنماها»، «یقین نماها»، «نگرش نماها»، و «ارجاع به خود»، موضع خود را نسبت به مفاهیم و پدیده ها اعلام می کند و همچنین با استفاده از عناصری نظیر «ضمیرخواننده»، «جملات امری»، «جم...

به‌منظور بررسی تأثیر کودهای آلی و زیستی (بیولوژیک) بر عملکرد مادۀ خشک و کمیت و کیفیت اسانس ریحان سبز، آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­ کامل تصادفی انجام گرفت. عامل اول شامل سه سطح 0، 5 و 10 تن در هکتار ورمی کمپوست و عامل دوم شامل دو حالت تلقیح بذر و بدون تلقیح بذر با کود زیستی نیتروکسین بود. نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان داد، بیشترین عملکرد خشک پیکرۀ رویشی (3/2405 کیلوگرم در هکتا...