نخستین بندهای یک رمان یا هر اثر ادبی دیگر ، از جمله جایگاه های کلیدی متن است . آستانه قطعی ورود خواننده به دنیای تخیل و گذرگاهی بین سکوت و گفتار برای نویسنده است . منتقدان فرانسوی برای اشاره به این بخش ازاثر ، واژه incipit را به کار می برند و از دیدگاه های گوناگون به مطالعه آن می پردازند . مقاله حاضر ، پس از نگاهی کوتاه به تحول این کلمه و پیشنهاد معادلی فارسی برای آن ، اهمیت ویژه « نخستین بخش ...

نخستین بندهای یک رمان یا هر اثر ادبی دیگر ، از جمله جایگاه های کلیدی متن است . آستانه قطعی ورود خواننده به دنیای تخیل و گذرگاهی بین سکوت و گفتار برای نویسنده است . منتقدان فرانسوی برای اشاره به این بخش ازاثر ، واژه incipit را به کار می برند و از دیدگاه های گوناگون به مطالعه آن می پردازند . مقاله حاضر ، پس از نگاهی کوتاه به تحول این کلمه و پیشنهاد معادلی فارسی برای آن ، اهمیت ویژه « نخستین بخش م...

این نوشتار درپی به دست دادن نشانگرهای  علم  درمتون دینی اسلامی  است. از این حیث در این نوشته به اصلی ترین منابع ومأخذ دینی یعنی قرآن( به عنوان سرمتن مقدس)ونهج البلاغه ( پیرامتن) مراجعه شده است تا جهت گیری این منابع را در موضوع مورد بررسی مشخص نماید.افزون بر این،روایت عالمان و شارحان حقیقی این دو منبع شامل پیامبر(ص) و ائمه معصومان (ع) و سنت آنان( سنت نبوی – سنت علوی) ونیز قرائت مفسران و عالمان م...

چکیده: داستان‌های زیست‌نگارانه (زندگی‌نامه‌ای)، یکی از رایج‌ترین گونه‌های نوشتاری در ادبیات معاصر اروپا به شمار می‌روند. نوشته‌هایی که با محور قراردادن زندگی شخصیتی حقیقی، سعی در بازآفرینی آن به شیوه‌های گوناگون دارند. هر چند شمار این نوشته‌ها هنوز در ایران انگشت‌شمارند، اما هستند در این میان آثاری که مطالعۀ آنها ما را در فهم ظرایف خاص این گونۀ ادبی و آشنایی با ظرفیتهای آن یاری می‌کنند. از جمل...

خاتمه یکی از اجزای ساختاری اکثر منظومه‌های فارسی است که در پایان بسیاری از منظومه‌ها به­صورت مستقل یا در ادامة ابواب اصلی کتاب درج می‌شود. هدف این مقاله بررسی محتوای اختتام منظومه‌های فارسی با تأکید بر 24 منظومه تا قرن هفتم است. این بخش در بسیاری از مجموعه‌های موردبررسی، پیوندها، ارتباط‌ها و تناسبات عمیقی با درون­مایه و فصول اصلی اثر دارد و در فهم و جایگاه آن نقش مؤثری ایفا می­کند. منظومه‌های ف...

" نقد تکوینی" مبتنی بر مطالعة فرآیند شکل گیری آثار بر اساس "پیشامتن"ها یعنی بقایای مادی برجامانده از طرح ریزی های اولیه منتهی به شکل نهایی آثار است. این شیوة نقد که در دهة 70 قرن بیستم م و ابتدا در ادبیات پدید آمد و به تدریج در هنرهای دیگر، مانند نقاشی نیز به کار گرفته شد، امروزه در محافل هنری و مجامع علمی، علاقمندان فراوانی یافته و درحال پیشرفت است، اما هنوز درعرصة عکاسی به کاربرده نشد...

مطالعات میان‌رشته‌ای گواه آن است که گرایش‌های گوناگون علوم انسانی در پیوند با هم هستند و بازدهی یکدیگر را افزایش می‌دهند. بررسی تطبیقی ـ میان‌رشته‌ای به خوانش متون ادبی در پیوند با دیگر زمینه‌هایی که چندان ادبی نیستند، همانند «صنعت چاپ»و «نشر» کتاب می‌پردازد. این جستار تولید محصولات فرهنگی و شگردهای طراحی‌ برای فروش بهتر آنها را بررسی می‌کند. «پیرامتنیت» از دیدگاه ژرار ژنت چارچوب نظری تحقیق است...

آرمان امید، نمایشنامه نویس کامروای دهه پنجاه، سال هاست که سکوت کرده است. اما این سکوت، هرچند به سایه اش برده است، اما هرگز موجب نشده که او و آثار ارزشمندش به فراموشی سپرده شود. تدوین این پایان نامه که به نقد تکوینی سه نمایشنامه اش"کبودان و اسفندیار"، "زیتون" و "تذکره کنستانتینوپل") اختصاص دارد، دلیلی بر این ادّعا است. در این پژوهش، پس از ارائه شناخت نامه ای مجمل از آرمان امید و نیز معرفی تاریخ...

همزمان با بینامتنیت و ساختارگرایی، ادبیات تطبیقی هم با رویکردی متفاوت، مطرح شد و به عنوان رشته‌ای مستقل اعلام موجودیت کرد. ادبیات تطبیقی، بینامتنیت و ترامتنیت، هرسه به «بررسی روابط میان یک متن با متن یا متن‌های دیگر» می‌پردازند، اما با رویکردی متفاوت که باعث می‌شود متن از حالت تک‌معنایی و بسته بودن خارج شده، پویایی، تحول و معنایی نو بیابد. ادبیات تطبیقی «روابط ادبی میان ادبیات ملت‌ها بر مبنای ر...