نظریّات وظیفه­گرایانه در تقابل با نظریّات نتیجه­گرایانه بهتر فهمیده می­شوند و در فلسفه اخلاق، عموماً در اشاره به انگاره­های اخلاقی غیر نتیجه­گرایانه به کار می­روند. یکی از مهمترین دلالت­­­­های وظیفه­گرایی این است که رفتار شخص می­تواند نادرست باشد، حتی اگر نتایج آن بهترین نتایج ممکن باشد. نتیجه گرایی به آن دسته از نظریّات اخلاقی اطلاق می­شود که بنابر آنها، نتایج اعمال مبنای هر حکم اخلاقی معتبر دربار...

مقاله حاضر در زمینۀ اخلاق هنجاری است که تلاش دارد نظریه ای نو دربارۀ معیار درستی و نادرستی اعمال ارائه دهد. تقریرهای سنّتی نظریه های نتیجه گرایی (که معیار درستی عمل را خوبی نتایج آن می داند) و وظیفه گرایی (که معیار درستی عمل را ذات عمل بیان می کند، نه نتیجه) هر دو ناقص بوده و دارای اشکالاتی هستند. فیلسوفان اخلاق معاصر، با ادغام دو نظریۀ نتیجه گرایی و وظیفه گرایی سعی کرده اند نظریه های تلفیقی جدی...

وظیفه گرایی، فضیلت گرایی و نتیجه گرایی از جمله شاخه های فلسفه اخلاق هستند. این سه قسم از فلسفه اخلاق به جهت نوع نگرش و مدخلی که در فلسفه اخلاق دارند از همدیگر جدا می شوند؛ و گویا آنها را باید به عنوان رقیب محسوب کرد. اصولا گفته می شود نحله های سه گانه فلسفه اخلاق، به جهت تمایز در منشهای منتخب، یارای این را ندارند که با هم جمع شوند. اگر وظیفه گرا با این پرسش شروع می کند که عمل درست چیست و در پاس...

زمینه: برای معرفی وظیفه اخلاق فنّاوری اطلاعات شایسته است به تحلیل رابطه میان فنّاوری اطلاعات و جامعه مبتنی بر برخی رهیافت های ممکن فلسفی پرداخته شود. هر یک از این رهیافت فلسفی را می توان به مانند چارچوبی مفهومی برای تحلیل و تبیین این رابطه در نظر گرفت. در این مقاله، رابطه میان فنّاوری اطلاعات و جامعه مبتنی بر رهیافت فلسفی موجبیت گرایی فنّاورانه بررسی می شود تا از این رهگذر وظیفه اخلاق فنّاوری اطلاعا...

اخلاق هنجاری به عنوان یکی از شاخه های فلسفه اخلاق به دنبال دست یابی به ملاک های اخلاقی برای تنظیم رفتار درست و نادرست انسان است. درباره عامل های دخیل در درستی و نادرستی عموم رفتار انسان ها، دیدگاه های فضیلت گرایی ـ که عملی را روا می دانند که برگر فته از فضیلت باشد ـ، نتیجه گرایی ـ که معیار درستی عمل را خوبی نتیجه های آن می دانند ـ و وظیفه گرایی ـ که معیار درستی عمل را ذات عمل بیان می کنند، نه ن...

اخلاق ارسطویی پیوندی نزدیک با فضیلت دارد. در سنت ارسطویی، فاعل برای اتصاف به فضیلت، لازم است با معرفت کامل نسبت به شرایط عمل کند. از نظر ارسطو، معرفت، جزء سازنده و ضروری فضیلت است. درایور این مولفه اساسی را نمی پذیرد و معتقد است تاکید افراطیِ ارسطو بر معرفت و عقلانیت دامنه فضایل و افراد فضیلتمند را محدود می کند. وی برای اثبات دیدگاه خود فضایلی را مطرح می کند که در آنها وجود معرفت برای فاعل ضرورت...

مکتب وظیفه گرایی یکی از مکاتب اصلی مطرح در فلسفه ی اخلاق پزشکی است که می توان با بررسی و شناخت دقیق آن، راه حل­های بیش تری در مورد چالش­هایی که اخلاق پزشکی با آن روبه­رو است، به دست آورد. در فلسفه ی اخلاق، وظیفه­گرایی به آن دسته از نظریاتی اطلاق می شود که مطابق آن ها ملاک درستی و نادرستی عمل، قطع نظر از میزان سود و به طور کلی نتایج و پیامدهای آن منوط به خود عمل و ویژگی های آن است؛ به عبارت دیگر...

نوشتار حاضر مسئله غایتمندی و نتیجه‏ گرایی اخلاقی را می‌کاود. به نظر برخی متفکران، این نگاه مستلزم سلب عنوان اخلاقی از فعل شده است و لذا معتقدند در صورتی فعل، عنوان اخلاقی پیدا می‏کند که فارغ از نتیجه و غایت آن صرفاً به عنوان یک وظیفه انجام شود. اما به نظر نگارنده، نگاه نتیجه‏ گرایانه به انجام فعل اخلاقی، مستلزم سلب عنوان اخلاقی از آن نخواهد شد و از طرفی مشوق و محرّک انجام فعل اخلاقی می­شود. در نگ...

از آن جا که سقط جنین یک مسأله ی اخلاقی بسیار جدی است و عمدتاً، بحث راجع به آن شامل بحث های سیاسی و حقوقی می شود، برآنیم تا پرسش های جدی تر و بنیادی تری را که اکثراً پرسش های اخلاقی هستند مورد بررسی قرار دهیم؛ چرا که به آن ها توجه چندانی نشده است؛ سپس، با استفاده از نظر یه ی وظیفه گرایی و نقد نظر یه ی مقابل آن، یعنی غایت گرایی، پاسخی مناسب و معقول به این پرسش ها بدهیم. با استفاده از تفاسیر وظیفه-گ...

نظریه های فلسفه اخلاق غالبا دو طیف وظیفه گرایی و غایت انگاری را دنبال می کنند. یک گروه به دنبال نتایج اخلاقی اخلاق هستند و گروه دیگر به دنبال نتایج غیر اخلاقی برای تعیین معیار تشخیص خوب و یا بد افعال انسان. در این میان هر دو گروه طرفداران و منتقدینی دارند که به دنبال اثبات حقانیت خود و یا افشای کاستی های نظریه های رقیب ،تلاش هایی نموده اند.کانت، جرمی بنتام و راس از بنیان گزاران این نوع تبیین هس...