وحی قرآنی، ارتباطی کلامی بین پیامبر (ص) و خداوند است که در الگویی ارتباطی دارای فرستنده، گیرنده، هدف و کانال ارتباطی است. علمای مسلمان و برخی از مستشرقان الگوهای ارتباطی گوناگونی از وحی قرآنی ارائه کرده اند که در دو قالب الگوهای خطی و غیر خطی قابل بررسی است. الگوهای خطی عناصر مختلف ارتباط وحیانی را در خود جای می‌دهند و می‌کوشند فرایند نزول وحی را ترسیم کنند. بخشی از این الگوها دارای اشکالات س...

زمان از دیرباز یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه اندیشمندان بوده است خواه در حوزه ی فلسفه، خواه در حوزه ی هنر و خواه در حیطه ی علم. نگاهی اجمالی به هریک از حیطه های یاد شده، نه تنها بیانگر اهمیت موضوع زمان که نمایانگر مناقشات و اختلاف نظرهای گوناگون در این زمینه خواهد بود. همین گونه گونی در آراء حکما و متفکران ادیان و مذاهب مختلف نیز دیده می شود. برای نمونه حکمای مسلمان به رغم تأسی به یک کتاب مش...

علامه طباطبایی ضمن تعریف پذیر دانستن دین از زوایای گوناگون به تعریف مفهومی، ساختاری و غایت­گرایانه دین پرداخته­اند. بر این اساس دین در نظر علامه نوعی روش زندگی اجتماعی است که انسان اجتماعی آن را برای نیل به سعادت اتخاذ می­کند و چون حیات بشر محدود به دنیا نیست این روش مشتمل بر معارف و قوانینی است که از یک سو، سعادت دنیوی و از سوی دیگر سعادت اخروی او را تامین می نماید. چرایی و ضرورت دین در نظر عل...

پژوهش حاضر با روش تحلیلی ـ توصیفی و بر اساس آموزه های فرهنگ وحیانی ـ اسلامی، به ارائه راهبرد و برخی از راهکارهای مصداقی در راستای پیشگیری از رشوه پذیری ـ به عنوان یکی از آسیب های جامعه اسلامی ـ پرداخته است. مقدّمات آن شامل تأمّلی در سه شاخصه «هدایت»، «حکمت» و «رضایت» و عنایت بر «عرصه های برجسته نظام هدایت انسان» (خودیابی، خودآگاهی، خودبانی و خودآیی) است. بر اساس راهبرد پیشنهادی، فرد در عرصه «خودآ...

اهداف: در پی پاسخ به دو سؤال مهم، مبنی بر چرایی و چیستی بیماری، و چگونگی مراقبت از بیماران به منظور تسکین آلام روحیشان، به مطالعه مدل های مراقبت پرستاری جهان پرداخته شد؛ چرا که پرستاری متکفل تشخیص، درمان و مراقبت از عکس العمل های بیمار به مشکلات سلامت است. روش: روش های شناخت شناسی دیدگاه های متفاوت فلسفی ایجاد می کنند و دانش و پیش فرض های ذهنی نظریه پرداز را شکل داده و به علم و نگره های علمی جه...

فلاسفۀ اسلامی نقش قوای ادراکی پیامبر در معرفت وحیانی را بررسی کرده اند. ایشان، با تفکیک قوه عاقلۀ پیامبر و قوۀ متخیله وی، دیدگاه های مهمی را پیرامون نقش هر یک از قوا در معرفت وحیانی بیان نموده اند. در این پژوهش، سعی شده است ضمن تبیین و توضیح دیدگاه های مزبور، این دیدگاه ها در حد توان مورد ارزیابی قرار گیرد.

بررسی چگونگی سامان یابی نظام کنونی قرآن در دوران رسالت و وحیانی بودن ساختار کنونی آن در انتخاب واژگان، آیات و سوره هاست. نویسنده، پس از ذکر مقدماتی درباره ساختار کنونی قرآن در سه محور به بحث درباره وحیانی بودن آن ساختار می پردازد. در مورد وحیانی بودن واژگان قرآنی و نظم آنها معتقد است همان گونه که معانی قرآن از جانب خداوند متعال است، ترکیب و تنظیم الفاظ نیز از خداوند است و در این بخش، دست بشر دخ...

شیخ مفید و صدرا به الهی بودن وحی قرآنی معتقداند. شیخ مفید قائل به حدوث کلام الهی است اما صدرا بنابر تفکیک کلام الهی از کتاب الهی، کلام الهی را قدیم ولی کتاب الهی را حادث می‌داند. شیخ مفید با انکار نزول جمعی حقایق وحیانی قرآن تنها به نزول تدریجی معارف جزیی وحیانی قائل است اما صدرا با مبانی فلسفی خاص خود هم نزول حقایق معارف وحیانی را بر قلب پیامبر(ص) تبیین کرده و هم قائل به نزول معارف جزئی وحیانی...

وحی به عنوان مهم ترین مقوله در ادیان الهی همواره مورد تبیین و نقد توسط اندیشمندان علوم قرآنی واقع شده است. یکی از این اندیشمندان حامد ابو زید است که نظریه ی سنتی وحی که همان املای الفاظ است را مورد نقد قرار داده و در این زمینه خود نظریات دیگری را ارائه می دهد که در آثار وی می توان این نظریات را استخراج کرد. ابوزید در آرای خود از متفکران عدیده ای بهره جسته که مهم ترین آنه مستشرقان هستند. با مطال...

هدف: اندیشه‌های انسانی به دلیل ضعف در مبادی تفکر و میزان قدرت تحلیل افراد با محدودیتهایی مواجه است و از طرفی، اندیشه‌های وحیانی به دلیل داشتن منشأ وحیانی، متعالی و بدون نقص است. هدف از نگارش این مقاله، دستیابی به نقش اندیشه‌های وحیانی در استحکام‌بخشی اندیشه‌های انسانی و اثبات نیازمندی بشر به اندیشه‌های وحیانی از دیدگاه علامه طباطبائی بود. روش: پژوهش حاضر با شیوۀ توصیفی و تحلیلی به بررسی جهت‌های...