رضا شاه، مدعی بود که وقتی مردم لباس متحدالشکل بپوشند و کلاه پهلوی بر سر گذارند و نسبت به اعتقادات دینی سست شوند، متمدن خواهند شد. براین اساس، به ستیز با نمادهای سنتی و دینی، نظیر لباس و پوشاک سنتی پرداخت. رضاشاه، فکر متمدن شدن ایران را از آغاز سلطنت خود در سر می پروراند و متحدالشکل کردن لباس در سال 1307 ، و نوع پوشش اعضای خانواده شاه، موید این واقعیت بود. اما سفر ترکیه این تلقی را تقویت کرد و ر...

پس از گذشت حدوداً بیست سال از برقراری حکومت مشروطه در ایران و هم‌زمان با رئیس‌الوزرایی رضاخان، سردارسپه، بحث تشکیل حکومت جمهوری در ایران با جدیت مطرح شد. کاهش قدرت استبدادی شاهان قاجار پس از برقراری رژیم مشروطه، نقش مؤثری در این زمینه داشت. با محدودشدن قدرت شاه سلاطین قاجار دیگر از قدرت لازم برای سرکوب آرا و اندیشه‌های جدید سیاسی بی‌بهره بودند. ضعف قدرت شاهان قاجار در زمان احمدشاه به اوج خود رسی...

چکیده ظهور سلسله ی صفویه ، تغییراتی را در عرصه های سیاسی ، اجتماعی و مذهبی ایران پدید آورد . رسمیت یافتن مذهب تشیع اثنی عشری در این زمان ، مناسبات صفویان و گروه های غیر مسلمان را تحت تاثیر قرار داد . اهل کتاب ( مسیحیان ، یهودیان و زرتشتیان ) در این شرایط ، تعامل جدیدی را با حکومت صفوی آغاز کردند .در این میان ، آرا و احکام و فتاوای علمای شیعه ی ایران عصر صفوی نیز بر موقعیت اهل کتاب تاثیر فراو...

با سقوط حکومت صفوی ( 1135ق) ساختار سیاسی و دینی ضعیف شد. حکومت افغان‌ها (1135-1145ق) به جنگ و گریزی ده ساله ختم گردید و شیوة کشورداری نادر شاه (1148-1160ق) هم به سبب تعارضات پی‌در‌پی، صرف لشکرکشی‌های متعدد داخلی و خارجی شد. این جنگ‌ها و نبود امنیت اجتماعی و فشار روزافزون بر مردم موجب مهاجرت تعداد فراوانی از ایران گردید. حاکمیت سیاسی و آرامش کوتاه مدت دورة زندیه (1163-1209ق) هم محدود به بخش‌هایی...

در این پژوهش سعی شده است تا تصویر کلی از اوضاع اجتماعی و اقتصادی ایران دردوران قاجار، آراء و نظریات اصلاح طلبان بیرون از حکومت، اقدامات اصلاح طلبان درون حکومت داده شود. در ابتدای قرن نوزدهم جمعیت ایران حدود 6 الی 7 میلیون نفر بود که از این میزان حدود 80% در روستاها و مناطق عشایری و حدود 20% در شهرها زندگی می کردند. تا آغاز دوره مشروطه، ساختار اجتماعی ایران شامل طبقات ممتاز شهری (درباری، تاجر، ر...

یکی از مهمترین ارکان انتقال عناصر فرهنگی هرجامعه نظام آموزشی آن است که در هر دوره ای بر پایه نظام سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن شکل می گیرد. روی کار آمدن حکومت شیعه مذهب صفویه در ایران و انتخاب قزوین به عنوان پایتخت توسط پادشاه شیعه مذهبی چون شاه طهماسب صفوی دوره نهادینه شدن این مذهب و شکل گیری مدارس را به منظور عمق بخشیدن آموزه های فقهی شیعه به دنبال داشت. ورود علمای جبل عامل به قزوین به منظور...

حضور و فعالیت طریقت نعمت اللهیه در ایرانِ عصر قاجار، سبب ایجاد کنش و واکنش هایی بین این طریقت با دو جریان قدرتمند شریعت و سلطنت گردید. بررسی فراز و فرود های روابط این سه جریان با یکدیگر، یکی از مباحث قابل ­اعتنا در تاریخ اجتماعی ایران عصر قاجار است. در پژوهش حاضر، تعاملات سه جریان یاد شده با یکدیگر، با عنایت به این که چه عواملی باعث شد طریقت نعمت اللهیه در دورۀ مورد بحث، دچار رکود و حاشیه نشینی ...

مصر در عصر ممالیک بحری در چندین مرحله شاهد گروش قبطیان مسیحی به اسلام بود.سلطة قبطیان بر دواوین حکومتی نفرت و انزجار علما و توده های مسلمان را برانگیخت و در چند برههشورش های توده های مسلمان را درپی داشت. این شورش ها امیران مملوک را وادار به صدور فرمان هاییبر جامعة قبطی کرد. در واکنش، شماری از قبطیان سعی کردند با « الشروط العمریه » در جهت اعمالگروش ظاهری به اسلام خود را از قید و بندهای این مقررا...

پس از ورود برخی از علمای شیعه به حوزۀ سیاست در دورۀ شاه تهماسب اول، مرحلۀ جدیدی در مناسبات علما و فقهای شیعی آغاز شد. این مناسبات اگرچه در دورۀ شاه اسماعیل دوم با وقفه ای کوتاه مدت مواجه گردید، ولی هیچ گاه قطع نشد و در طی دورۀ صفوی تداوم یافت. مسئله این است که آن بخش از علما و فقهای شیعه که در دورۀ شاه تهماسب وارد صحنه سیاسی شده بودند و حتی شاه برخی از آن ها (از جمله محقق کرکی) را اختیاری در ام...