یکی از مهم ترین مسائل مورد توجّه در فرایند ترجمه، دستیابی به تعادل و برابری در ترجمه است که از طریق مطالعۀ جنبه های مختلف زبان مبدأ صورت می پذیرد و یکی از مهم ترین زمینه های مورد پژوهش در تعادل ترجمه ای، برابری واژگانی است. هرچند این امر به شکل کامل در بین دو زبان مبدأ و مقصد، به علّت امکانات زبانی مختلف، قابل دستیابی نیست، امّا وظیفۀ مترجم این است که تا آنجا که امکان دارد، بکوشد برابرنهادهای واژگ...

زبان عربی که در دروة جاهلی از فصاحت و بلاغت و غنای معنایی در الفاظ یا واژگان، به رشد چشمگیری نائل شده بود، آمادة پذیرایی وحی الهی در این زبان گردید. از طرف دیگر قرآن (کلام الهی)، دارای معانی بلند و حقایق علمی بی‌پایان، در قالب الفاظ عربی می‌بایست طوری تجلی می‌نمود، تا بتواند پیام وحی را آن‌طور که هست به مخاطبانش برساند، با توجه به نزول وحی، مراتب علمی قرآن که دارای لایه‌های متعدد معنایی است در...

فهم صحیح قرآن و تفسیر آیات آن به فهم واژگان قرآن به خصوص الفاظ چندمعنا وابسته است. با توجه به شناخت عمیق علامه طباطبایی نسبت به واژه های قرآنی، بررسی نحوه برخورد علامه با اینگونه واژه ها، روشنگر جلوه هایی از اعجاز معنوی و لفظی قرآن خواهد بود. علامه روایات ذو وجوه و ذو بطون بودن قرآن کریم را دال بر چندمعنایی الفاظ قرآن نمی داندو درباره واژگان وجوه ونظایر بر آن است که چند معنا نیستند بلکه جهتی ج...

در پژوهش پیش­رو، سه حرف اضافۀ مکانی wæl، tɑ و ærɑ از گویش کردی گورانی را ازدیدگاه معناشناسی شناختی بررسی می کنیم. یکی از تازه­ترین الگوهای مطرح شده در بررسی معنایی حروف اضافه، الگوی چندمعنایی سامان­مند (تایلر و ایوانز، 2001، 2003؛ ایوانز و تایلر، a2004، b2004؛ ایوانز، 2004، 2005، 2006) است که معیارهای کاربردی و روشنی را برای شناسایی معنا­های مجزا و معنای اولیۀ حروف اضافه پیشنهاد می­دهد. هدف ما ...

چندمعنایی پدیده‏ای زبانی است که نه تنها در سنت مطالعه معنی همواره مطرح بوده بلکه در پژوهش‏های رده‏شناختی واژگانی نیز مورد توجه قرار گرفته است. بررسی چندمعنایی فعل «خوردن» در رده‏شناسی واژگانی، که زیرشاخه رده‏شناسی معنایی به حساب می‏آید، در زبان‏های متعددی صورت گرفته است. در نوشته حاضر، ضمن معرفی پژوهش‏های انجام شده در برخی از زبان‏های آسیایی، به بررسی این پدیده در مورد فعل «خوردن» در زبان فارسی...

استفادۀ گسترده از واژگان به‌ظاهر مترادف، در حوزۀ دانش مخاطرات محیطی، مطلب ناآشنایی برای متخصصان این رشته به‌حساب نمی‌آید؛ از این‌رو، سؤال پژوهش حاضر آن است که آیا استفاده از واژگانی چون بلایای طبیعی، بحران‌های طبیعی یا مخاطرات طبیعی به‌جاست و کاربرد هم‌عرض آنها مجاز است؟ آیا این واژگان به‌راستی همه حامل یک معنا هستند؟ اگر پاسخ منفی است، چه عوارضی بر کاربرد واژگان مترادف مترتب است؟ در این مقاله ...

چندمعنایی پدیده‏ای زبانی است که نه‌تنها در سنت مطالعة معنی همواره مطرح بوده بلکه در پژوهش‏های رده‏شناختی واژگانی نیز مورد توجه قرار گرفته است. بررسی چندمعنایی فعل «خوردن» در رده‏شناسی واژگانی، که زیرشاخة رده‏شناسی معنایی به حساب می‏آید، در زبان‏های متعددی صورت گرفته است. در نوشتة حاضر، ضمن معرفی پژوهش‏های انجام‌شده در برخی از زبان‏های آسیایی، به بررسی این پدیده در مورد فعل «خوردن» در زبان فارسی...

الگوهای واژه گزینی (شیوه ی ایجاد پیوند بین کلمات و مفاهیم) از زبانی به زبان دیگر متفاوت است. مطالعه ی حاضر تاثیر الگوهای واژه گزینی زبان اول بر پردازش لغات در زبان دوم را در یک زمینه ی جمله ای مورد بررسی قرار میدهد. تمرکز این تحقیق بر روی مواردی میباشد که در آن دو معنای متفاوت یک کلمه ی چند معنا در فارسی به دو کلمه متفاوت انگلیسی ترجمه می شوند. مثلا، در زبان فارسی کلمه ی"ماه" بر هر دو مفهوم ماه...

تنازع یکی از مباحث علم دستور است که بر اساس آن بخشی از جمله ‌همزمان چند نقش مختلف نحوی می‌گیرد. هدف این مقاله، تعیین و بررسی نقش‌های زیباشناختی این تمهید زبانی در شعر است. هنگام ایجاد تنازع در شعر، شاعر ساختار جمله را به گونه‌ای تنظیم می‌کند که واژگان، ترکیبات و جملات مختلفی، متنازعٌ‌فیه را برای تکمیل ساختار نحوی خود به سمت خود جذب می‌کنند و به تعبیری، برای تصاحب آن به نزاع می‌پردازند. این خصوصی...

عالمان مسلمان از دیرباز به نقش اثرگذار «اشتراک معنوی» و «اشتراک لفظی» در تفسیر نصوص دینی توجه داشته‏اند. با شکل‏گیری دانش معناشناسی نوین نیز دغدغه مشابهی با عنوان «چندمعنایی» و «هم‏نامی» مورد توجه زبان‏شناسان قرار گرفته است. تلاش گردید تا با تکیه بر مطالعه سیر تاریخی واژگان، شیوه‏های مطمئن‏تری برای تمایز میان آنها پیشنهاد گردد. این پژوهش بر پایه همین روش‏های نوین کوشید با شیوه توصیفی- تح...