مقالة حاضر درصدد یافتن پاسخی برای این پرسش است که آیا نظام حالت غالب در گویش هورامی متأثر از ویژگی های کلامی است یا نه؟ دوبوا (1987, 2003) معتقد است که تعیین نظام حالت در هر زبان را تنها می توان در پرتو ملاحظات کلامی و فرانحوی به صورت کامل تحلیل کرد. وی نشان داده است که برخی ویژگی های کلامی سبب به وجود آمدن گرایش کلامی ویژه ای به نام «ساخت موضوعی ارجح» می شود که ویژگی های آن منطبق با ویژگی های ...

مقالۀ حاضر به بررسی سه تکواژ پربسامد «-ænæ»، «-æwæ» و «-æɾæ» در زبان هورامی (گونۀ پاوه) می‌پردازد. ماهیت این تکواژها که به صورت پسوند به اسم می‌پیوندند و معنایی مشابه حروف اضافه دارند، چندان مشخص نیست. سؤال این پژوهش این است که ماهیت این سه تکواژ چیست. در این راستا، نخست تعداد 52 حرف اضافۀ هورامی استخراج و طبقه‌بندی شدند، ساخت گروه حرف اضافه‌دار هورامی مشخص شد، حالت غیرصریح و نشانه‌های آن معرفی...

در این رساله بر اساس دو انگاره ی غیرخطیِ زایشی/ پسازایشی، ساختِ هجا و محدودیت های واج آرایی در هورامیِ گونه ی پاوه و فارسیِ معیار مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. پس از ارائه ی تبیین هایِ زایشی/ پسازایشی، همان موضوعات مجدداً در زیرفصلی مجزا در چارچوب نظریه ی بهینگی مطرح می گردند. این پژوهش به منظورِ آزمودنِ عملیِ توانِ انگاره های غیرخطیِ زایشی/ پسازایشی و مقایسه ی آن ها با یکدیگر از یک سو و مقایسه ی آن ه...

حـالت­نمایی افتـراقی پدیده­ای در نظام صرفی زبان‌هایی است که مشخّصۀ حالت را به­شکل آشکار و به­وسیلۀ وندهای تصریفی بر روی گروه‌های اسمی نمایش می‌دهند. این پدیده در زبان‌های دارای نظام حالت مفعولی، به شکل حالت‌نمایی افتراقی سازۀ مفعول و در زبان‌های واجد نظام کنایی، به شکل حالت‌نمایی افتراقی سازۀ فاعل است. این مقاله ضمن معرّفی و توصیف موارد فاعل‌نمایی و مفعول‌نمایی افتراقی در گویش هورامی، شرایط ظهور ...

پژوهشگران به مطالعة ساختار موضوعی افعال دومفعولی در زبان­های ایرانی با رویکردهای نوین زبان­شناسی کمتر پرداخته­­اند. در کُردی هورامی دو دسته از افعال دومفعولی اصلی و ساخت­های دومفعولی فرعی وجود ­دارد. در این پژوهش ساختار موضوعی افعال دومفعولی اصلی از نظر مقوله‌بندی، آرایش نحوی و بازنمایی معنایی بررسی می­شوند. این افعال براساس شواهد نحوی، ساخت­واژی و معنایی به دو گروه افعال انتقال مالکیت و افعال ا...

مقالۀ حاضر به بررسی سه تکواژ پربسامد «-ænæ»، «-æwæ» و «-æɾæ» در زبان هورامی (گونۀ پاوه) می پردازد. ماهیت این تکواژها که به صورت پسوند به اسم می پیوندند و معنایی مشابه حروف اضافه دارند، چندان مشخص نیست. سؤال این پژوهش این است که ماهیت این سه تکواژ چیست. در این راستا، نخست تعداد 52 حرف اضافۀ هورامی استخراج و طبقه بندی شدند، ساخت گروه حرف اضافه دار هورامی مشخص شد، حالت غیرصریح و نشانه های آن معرفی...

مقالة حاضر به بررسی ساختهای کنایی در گویش هورامی میپردازد. گویش هورامی در ساختهای گذشتة ساده از الگوی حالت کنایی گسسته بهره میگیرد. این گویش علاوه بر استفاده از سازکار مضاعفسازی واژهبست ، برای نشان دادن الگوی حالت کنایی از سازکار دیگری نیز بهره میگیرد که منحصر به این گویش است و در سایر گویشهای کردی دیده نمیشود. در ساختهای برآمده از سازکار دوم بیان الگوی کنایی، سازه ها ی فاعل و مفعول مستقیم به ت...

هدف از نگارش این رساله، به دست دادن تحلیلی جامع از ساخت کنایی بر پایه مشاهدات داده های زبان کردی می باشد. جهت نیل به این مهم، ابتدا به واکاوی ریشه های ساخت کنایی در زبان فارسی باستان و میانه پرداخته می شود. بررسی شواهد تاریخی نشان می دهد که ساخت متعدی گذشته (کنایی) کنونی از ساختی مشابه ساخت صفت مفعولی در فارسی باستان مشتق شده است. در فارسی باستان، بکارگیری این ساخت جهت افاده مفهوم حال کامل بوده...

پژوهش حاضر با هدف استخراج و مقایسۀ مدل های ذهنی گویشوران فارسی و هورامی انجام شده است. برای نیل به این هدف، مدل هایی که، به باور نگارندگان، گویشوران فارسی از فعل «خوردن» و گویشوران هورامی از فعل waɾdæj ’خوردن‘ در ذهن خود دارند، استخراج شده و مبنای مقایسه قرار گرفته­اند. مدل های به دست آمده، هر دو، تا حدی پیچیده و گسترده و در عین حال عمیقاً شبیه هستند تا آنجا که تفاوت آنها قابل چشم پوشی است. هر د...

به رغم مطالعات بسیاری که با هدف توصیف مسائل زبان‌شناختی زبان‌های ایرانی انجام گرفته­اند، مسائل معنی‌شناختی و مردم­شناختی این زبان‌ها تا حدی مورد غفلت بوده­است. این مسأله به ویژه در مورد زبان‌ها و گویش­های غرب کشور مصداق پیدا می­کند. مطالعۀ حاضر در پی آن است تا با بهره­گیری از مفاهیم نظری موجود در معنی‌شناسی و انسان‌شناسی، به ویژه آرای مورداک، واژگان خویشاوندی و مفاهیم مرتبط با آن را در زبان هور...