توصیف از آرایه های کلام و از جمله عوامل برجسته زیبایی آن محسوب می شود که همواره از دید شاعران و نویسندگان دور نمانده است و هر یک از آنان در ادوار مختلف ادب فارسی، آثار خویش را با صفاتی زیبا آراسته اند تا آن چه بر خوانندگان عرضه می کنند لذت درک زیبایی را برایشان ملموس تر کند. فردوسی به عنوان بزرگترین شاعر حماسه سرای ایران و خواجو به عنوان یکی از شاعران سرآمد قرن هشتم به شیوه خاص خود به این ام...

تاریخ پرافتخار زبان و ادبیات فارسی سرشار را از نام کسانی است که نام ایران را با اثار خود جاودانه کرده اند در این میان بودند شاعرانی که نقش مثبتی در شکل گیری این تاریخ ادبیات داشته اند ولی انچنان که لایقش بودند شناخته شده نشوند همای شیرازی شاعری است که خود در سددگمنامی خویش بوده و حتی سروده های خویش را نزد خویش نگاه نمی داشته . او صاحب طبعی روان است و از هر مقوله شعری می گوید با خواندن غزلیات ...

     تحلیل ساختاری پراپ روش عملی و دقیقی است که می­توان آن را بر روی قصّه های ادب فارسی، به خصوص منظومه­های غنایی و حکایات عرفانی و تعلیمی نیز اعمال کرد. هدف از این تحقیق آن است که همای و همایون خواجوی کرمانی و سلامان و ابسال جامی طبق الگوی پیشنهادی پراپ و براساس نقد ساختار گرایانه وی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. برای این منظور ابتدا مقدمه­ای دربارة تعریف و تبیین ریخت­شناسی، روایت­شناسی، روش م...

داستان همای و همایون یکی از شیرین ترین داستان های اصیل ایرانی است که با نام و نظم خواجوی کرمانی شناخته گردیده است. خواجوی کرمانی این داستان را در سال 732ه.ق به نظم در آورد. مضمون این منظوم? عاشقانه، شرح دلدادگی های «همای» و «همایون» در ایّام فراق و وصال است. این داستان که به نظر می رسد مضمونی ساده و تکراری داشته باشد، آن چنان در قامت توانا و حسنِ داستان پردازیِ خواجوی کرمانی ساخته و پرداخته شده اس...

قصه های عامیانه و ادبیات غنایی از گسترده ترین عرصه های حضور عناصر فانتاستیک است.     «همای و همایون» از کهن ترین منظومه های عاشقانه، توانسته است این عناصر را در خود گرد آورد. با این تفاوت که حضور آن­ها در آثار منظوم نسبت به آثار منثور از نمود کمتری برخوردار است. نگارنده بر آن است که با معرفی اجمالی خواجوی کرمانی و آثار وی، نوع داستان، نشانه شناسی عناصر داستان های فانتاستیک، طرح شناسی فانتاستیک،...

همای و همایون منظومه ی روایتی قرن هشتم است که سراینده ی آن خواجوی کرمانی با دیدگاهی عرفانی- تعلیمی آن را سروده است. نویسنده برای ارائه ی آموزه های عرفانی خود، عشقی زمینی را مطرح می کند که اغلب به صورتی نمادین تأویل می شود. در این پژوهش برآنیم تا این منظومه را از دیدگاه ساختاری تحلیل کنیم. ساختارگرایی درصدد دستیابی به سازه های بنیادین متن است و اثر را فارغ از سایر جنبه های آن بررسی می نماید. به...

چکیده تفاوت شعر با نثر در عنصر خیال است. بی شک تشبیه مهم ترین عنصر خیالی در شعر است که صورت های دیگر خیال مانند ، استعاره ، مجاز ، سمبل و حتی کنایه نیز از آن ناشـی می شود. این فرهنگ یک فرهنگ کاربردی است که به کمک آن می توان تشبیه های موجود در متن اصلی را جستجو کرد و با توجه به فهرست الفبایی به سرعت می توان به مشبه یا مشبه به که طرفین اصلی تشبیه هستند ، دست یافت. همچنین این بررسی نشانگر آن است ...

ادبیات فارسی گنجین? ارزشمندی از ساقینامهها و مغنّینامههای شاعران ایران زمین است. ساقینامه، گونهای منظوم? ادبی است که در آن شاعر خطاب به ساقی، از بیثباتی دهر شکایت میکند و با طلب شراب از او میخواهد بر زخمهای روزگار دون، مرهم فراموشی قراردهد. مغنّینامه گون? ادبی دیگری است که در آن شاعر، به مغنّی خطاب میکند و برای بهجت خاطر، از او طلب آهنگ و سرودی میکند.ساقینامه یا مغنّینامه حاوی نکات حکیمانه و رو...

همای و همایون منظومه‌ای غنایی از خواجوی کرمانی در قرن هشتم هجری است. این منظومه از تعدادی داستانِ تودرتوی کوتاه فراهم آمده است. قهرمان داستان، همای، شاهزادۀ شام است که در سفر برای رسیدن به معشوق خود، همایون، شاهزادۀ‌ چین، با مسائل و حوادث زیادی روبرو می‌شود. در این مقاله، شخصیّت‌ها، کارکردها، ساختار و ژرف‌ساخت‌های اساطیری داستان را بررسی کرده­ایم. براساس ریخت­شناسی پراپ، این منظومه از شش شخصیّت اص...