این مقالة دو بخشی، کارکرد و هدفمندی تصریف در بیان را در سوره‌های ناظر به داستان قرآنی آفرینش در پرتو فراکارکرد متنی هلیدی بررسی و تحلیل می‌کند. در ابتدا، تصریف در بیان به منزلة گستره‌ای از علم‌المعانی است و همبستگی آن با زبان‌شناسی نقش‌گرای هلیدی مرور می‌شود. سپس، در اشاره به پیشینة نظری بحث، از الگوی آشنایی، میزان همدلی، زاویة دید و حفظ و تغییر موضوع نیز سخن به میان می‌آید. آنگاه ضمن اشاره به ...

چکیده زبان شناسی نظام مند نقش گرا با نام مخفف sfl عنوان رویکردی است که هلیدی و هم فکران او برای توصیف و بازنمایی متن ارائه کردند. روشی که هلیدی برای توصیف متن معرفی می کند، بر نقش و معنای زبان استوار است. در این رویکرد متن براساس بافت موقعیتی آن و معنی شناسی بازنمایی می شود. رویکردی که در آن زبان نه وسیله ای ارتباطی بلکه یک نظام کارکردی است. پژوهش حاضر که به توصیف متن دو داستان کوتاه و بخش ...

زبان شناسی نقش گرا یکی از سه نگرش مسلّط زبان شناسی نظری است که زیرمجموعه های مختلفی از جمله دستور نظام مند دارد. دستور نقش گرایی هلیدی نظام صوری زبان را توأم با نظام معنایی و نقشی در بافت در نظر می گیرد بنابراین قابلیت مناسبی برای بررسی های ادبی و سبک شناختی دارد. هلیدی در نظریه ی خود سه سطح برای معنا مطرح می کند که عبارتند از: فرانقش تجربی، فرانقش بینافردی و فرانقش متنی. این پایان نامه با رویکر...

علم معانی به‌عنوان یکی از شاخه‌های بلاغت یا ریطوریقا در ادب اسلامی، شباهت و ارتباط بسیار زیادی با دانش زبان‌شناسی و سه شاخه اصلی آن یعنی واج شناسی، نحو و معنی‌شناسی و به‌تبع آن نظریه‌های نقد ادبی نوین دارد. هلیدی یکی از پژوهشگران برجسته مکتب زبان‌شناسی انگلستان است که دیدگاه‌هایش در «دستور نقش‌گرا»، مشبابهت‌های فراوانی با مباحث «خبر»، «انشا» و «اغراض ثانوی کلام» در علم معانی دارد. مقاله حاضر با...

در مقالۀ حاضر نگارنده به بررسی مقولۀ حذف گروه فعلی در بافت گزارش‌های زندۀ فوتبال رادیویی پرداخته است. به‌این‌منظور، در ابتدا نگرش دستورنویسانِ ایرانی و غربی را به مقولۀ حذف معرفی کرده، و سپس انواع حذف را از دیدگاه زبان‌شناسانی چون هلیدی و حسن و همچنین کوئرک و دیگران طبقه‌بندی کرده است. مقولۀ حذف از دیدگاه معنا‌شناسیِ شناختی نیز مورد بررسی قرار گرفته­است. داده‌های مقاله حاضر از دو گزارش زنده فوتبا...

در این پژوهش، پیکره‌ای از زبان فارسی، براساس آراء هلیدی (2004)، تحلیل شده است. در انجام این پژوهش، دو هدف و پرسش کلی موردنظر بوده است: نخست آن‌که آیا ادعاهای مطرح در دستور نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی، به‌ویژه در کاربرد انواع آغازگر، بر پیکرۀ گردآوری‌شده از زبان فارسی قابل انطباق است یا خیر. دوم آن‌که آیا به‌کمک یافته‌های این پژوهش می‌توان ضرورت توجه به دستاوردهای نوین زبان‌شناسی را، در تدوین کتاب‌ه...

این پژوهش کوشیده است ضمن معرفی فرانقش بینافردی در نظریه ی نقش گرای هلیدی به توزیع عنصر نفی در گروه فعلی در زبان فارسی بپردازد و همین طور تأثیر تغییر جایگاه عنصر نفی در گروه فعلی حاوی فعل وجهی را بر تعبیر معنایی جمله براساس دیدگاه نظریه ی نظام مند هلیدی بررسی کند. در این خصوص افعال وجهی "توانستن"، "شدن" و "بایستن" به عنوان افعال وجهی مورد بررسی قرار گرفته اند. این تحقیق به روش توصیفی_تحلیلی صورت...

دستور نقش­ گرای نظام­ مند هلیدی دستوری است که در قالب زبان­ شناسی نقش­ گرا تدوین شده است. حوزه سبک­ شناسی متون ادبی از حوزه­ هایی است که این دستور می­ تواند در آن اعمال شود. این پژوهش با هدف تحلیل سبک­ شناسی واژگانی به بررسی افعال در داستان هفت­ خوان رستم شاهنامه می­ پردازد. نتایج حاکی از آن است که بر اساس فرایندهای مادی، رابطه­ ای، ذهنی، رفتاری، بیانی و وجودی مطرح در فرانقش تجربی زبان، ویژگی س...

هدف از این پژوهش توصیف ساختمان نقشی متون تألیفی و ترجمه ای تخصصی رشته پزشکی است به منظور یافتن ارتباطی میان متون تألیفی و ترجمه ای. سوال های اصلی در این پژوهش: 1.چگونگی کمیت و کیفیت فرایند های شش گانه هلیدی در متون تألیفی و ترجمه ای حوزه پزشکی 2.تاثیر تفاوت توزیع فرایند ها در فهم پذیری متون این گونه علمی زبان فارسی. به این منظور 2000 بند از چهار کتاب ترجمه ای با 2000 بند  از چهار کتاب تألیفی پز...

هدف از پژوهش حاضر بررسی انسجام واژگانی در کتاب های داستان تألیفی و ترجم? دو گروه سنی «الف» و «ب» بر اساس نظری? نقش گرای سیستمیک هلیدی بود. پیکر? این مطالعه در مجموع 64 کتاب داستان بود که برای هر گروه سنی در هر طبق? تألیف و ترجمه، 16 کتاب انتخاب شد. عناصر انسجام واژگانی بر اساس مدل هلیدی و حسن (1976)، در حدود 15000 جمله شمارش شد و مورد ارزیابی قرار گرفت.انواع انسجام واژگانی در کتاب-های داستان به...