هزارویک شب ، سابق? طولانی در ایران و عرب و حتی غرب دارد. داستانهای آن به زبان عربی است و ریشه در نسخ? اصل فارسی دارد که قبل از نهم میلادی وجود داشته ؛ و تاریخ برخی از قصه ها حتی به زمان فرهنگهای بین النهرینی ، هند و مصر باستان برمی گردد. در اصل یک گردآوری است از مجموعه داستانها و حکایتهای مختلف که نویسند? اصل آن هم مشخص نیست. اولین جلد آن تحت عنوان «داستان شهریار و دختر وزیر» توسط انتوان گالان ...

این پژوهش ضمن بررسی اجمالی مکتب فرمالیسم و دیدگاه های نظریه پردازان آن درباره اصول تحلیل متن، الگوی ریخت شناسی ولادیمیر پراپ را که هم اکنون زیربنای اصلی بسیاری از الگوهای تحلیل ساختاری، ریخت شناسی و روایت شناسی را تشکیل می دهد، تشریح می نماید. الگوی پراپ بر « کارکرد » یا عمل شخصیتی استوار است واجزای یک داستان با توجه به کارکرد هر شخصیت و حوزه عمل او مشخص می گردد. پس از تبیین الگوی پراپ و تعریف ...

قصه گویی و داستان پردازی از دیر باز بهترین وسیله برای انتقال مفاهیم بوده است، زیرا لطافت و شیرینی که در داستان وجود دارد می تواند بهترین وسیله برای القاء هدف باشد. هزار و یک شب نیز از جمله ی این گونه داستان ها است. زیرا شهرزاد قصه گو که راوی داستان های آن است نیز هدفی خطیر را بر عهده گرفته است و بین مرگ و زندگی دست و پنجه نرم می کند. بنابراین برای عملی ساختن هدف خویش از روایت قصه کمک گرفته است ...

افسانه شهرزاد، مشهورترین افسانه هزار و یک شب ، الهام بخش آثار ادبی فراوانی در ادبیات عرب بوده است. توفیق حکیم با الهام از این اثر، نمایش نامه زیبای خود را با نام شهرزاد آفرید که نقادان ادبی آن را شاهکاری در نمایشنامه نویسی دانسته اند. توفیق حکیم ،شخصیت شهرزاد را ژرف ساخت نمایش نامه خود قرار داده و با تصرفی ادیبانه در آن، به نمایش نامه خود صورت نمادین بخشیده و هزار و یک شب را در حد اعتلای عظمت ف...

مردپوشی به معنی پوشیدن لباس مردانه توسط زنان، یکی از شاخه های مخالف پوشی است که برای پنهان کردن موقتی هویت زنانه، استفاده از امتیازات هویت مردانه، یا از بین بردن تقابل میان مرد و زن توسط زنان به خدمت گرفته می شود که در طول تاریخ و در فرهنگ های مختلف دستمایه بسیاری از آثار ادبی و هنری قرار گرفته است. در مقال? حاضر کارکرد مردپوشی زنان در دوحکایت «قمر الزمان» و «علی شار و زمرد» از هزار و یک شب و چ...

انسان بخشی از خلقت و هستی است و طبیعت موهبتی است که پروردگار به واسطه ی نیروی تدبیر و اراده در اختیار او قرار داده است. از دوران کهن تا عصر حاضر، همواره تلاش آدمی بر آن بوده تا به عنوان اشرف مخلوقات، طبیعت را در حیطه ی تسلط خویش قرار دهد، بنابراین ارتباط انسان با طبیعت گریزناپذیر است. انسان برای دست یابی به قدرت ها و قابلیت های طبیعت، مسیری بس طولانی طی کرده است، اما گویی هرچه به طبیعت مسلط تر ...

روایت شناسی رویکردی ست ساختار گرا که به دنبالِ یافتنِ نظامِ حاکم بر انواعِ روایی و ساختارِ بنیادینِ روایت است. یکی از بر جسته تر ین پژوهش ها در زمینۀ روایت شناسی، پژوهش پراپ روی صد قصّۀ فولکلورِ روس است که به صدورِ حکم هایی در مورد ساختِ بنیادینِ قصّه های پریان و رده بندیِ آن ها انجامیده است. پژوهش حاضر، با نگاه به نظریّۀ پراپ، به دنبالِ بر رسیِ وجود یا عدمِ ساختارِ رواییِ کلّی در حکایت های عاشقانۀ بخش «مَکرِ زنان» ...

این پایان نامه در پی آن است که با بررسی و مقایسه ی یک اثر نمایشی با یک حکایت مشترک که در چندین متن از متون کهن فارسی آمده است، علاوه بر ارائه ی تاریخچه ای از آن متون، به چگونگی روندی که یک متن نمایشی معاصر، در مسیر دراماتیزه شدن طی می کند، پرداخته و از این طریق علاوه بر اثبات این ادعا که متون کهن فارسی قابلیت دراماتیزه شدن را دارند، به چگونگی این راه و روش نیز بپردازد. برخی از متون معاصر می ...

اسطوره های ترکیبی پیکرگردانی موجوداتی هستند که انسان در تماس با حیوانات، گیاهان، طبیعت و حتی انسان های دیگر و به تجربه یا تخیل خود، خلق می کند. موجوداتی با سر ماهی و تن پلنگ و برخی با پای گور و تن پلنگ و یا موجوداتی که نیمة پایین تن شان اسب یا بز و نیمة بالای تن شان انسان است. داستان های هزار و یک شب منبعی گران قدر برای حفظ انواع این موجودات به شمار می رود. حضور همیشگی این غول ـ انسان ها، عفریت...

افسانه یکی از گونه های ادبیات داستانی است. عناصر رمزی که در افسانه های کهن و نو وجود دارند از پدیده های متعددی سرچشمه گرفته اند. اسطوره و جادو، دو سرچشمه اصلی عناصر رمزی افسانه های کهن می باشند، که این تصویرهای تخیلی ماهیت ادبی و هنری ندارند. این عناصر موجوداتی ماورایی محسوب می شوند و کارهایی که انجام می دهند فراتر از توان و نیروی انسانی است. بنابراین باید دید توجه کردن به رمز به عنوان گستره په...