خلیج فارس با توجه به موقعیت ممتازخود از دیرباز مورد توجه ملت های دریانورد و تجارت پیشه ی شرق و غرب دنیا بوده است. با مسدود شدن راه تجاری غرب با شرق توسط ترکان عثمانی و کشف راه دریایی هند توسط پرتغالی ها کشورهای اروپایی به ظاهر برای تجارت و کسب منافع اقتصادی روانه ی خلیج فارس شدند اما از همان ابتدا با استفاده از نیروهای نظامی پیشرفته خود برای برقراری سلطه ی سیاسی کوشیدند. ابتدا پرتغالی ها و سپس ...

هدف: هدف از این پژوهش بررسی نقش امتیاز بهره برداری از معادن خاک سرخ هرموز در روابط دوکشور ایران و انگلستان در دورۀ مظفری (قاجار) می باشد. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر به روش تحقیق تاریخی و با استفاده از اطلاعات لازم در منابع کتابخانه ای و آرشیوی و بر اساس نظم و توالی منطقی تاریخی نوشته شده است. یافته ها و نتایج: یافته نشان می دهد ساختار اداری بیمار ایران عصر قاجار، از جمله فراوانی ارتشاء، ناتو...

تعیین حدود مناطق جغرافیایی در ادوار مختلف تاریخی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مرزبندی‌های سیاسی – جغرافیایی گاه بر اتفاقات تاریخی اثر گذارده است. از این رو تعیین حدود یک ایالت یا منطقه، رسالتی بر تاریخ نگاران و مورخان است. مغستان از جمله نواحی خاص جغرافیایی است که حدود آن در منابع به طور دقیق مشخص نگشته است. غالب منابع و تحقیقات جدید، مغستان را تنها حاشیه ساحلی می‌دانند. این مقاله در صدد است ...

چکیده: خلیج فارس به واسطه موقعیت ممتاز جغرافیایی خود، از جمله عمده ترین مناطق ارتباطی و سوق الجیشی جهان می باشد که بخش های مهمی از ارتباطات شرق و غرب را تامین می نماید. همزمان با عصر صفویه، پرتغالی ها به صحنه خلیج فارس وارد شدند و جزیره هرموز را تصرف نمودند، دهکده ی کوچک گمبرون مقابل هرموز را بعنوان نخستین لنگرگاه دریایی در ساحل تسخیر، و قلعه ای نظامی درآنجا برپا نمودند. شاه عباس اول با همکاری ...

یکی از نتایج فتح هرموز در سال 1031 هـ .ق./ 1622 م. به وسیلة نیروهای نظامی ایران، تأسیس و شکل‌گیری شهر بندری جدیدی به نام بندر عباسی بود. در واقع، این شهر در این سال متولّد شد و پس از آن ایام تاکنون به عنوان یکی از کانون‌های مهم تجارت خلیج‌فارس از اهمیت ویژ‌ه‌ای برخوردار بوده است. این مقاله در صدد است با بررسی منابع اصلی تاریخی به مسئله چگونگی پیدایش و شکل‌گیری این بندر و کیفیت توسعة شهری آن در د...

یکی از نتایج فتح هرموز در سال 1031 هـ .ق./ 1622 م. به وسیلة نیروهای نظامی ایران، تأسیس و شکل گیری شهر بندری جدیدی به نام بندر عباسی بود. در واقع، این شهر در این سال متولّد شد و پس از آن ایام تاکنون به عنوان یکی از کانون های مهم تجارت خلیج فارس از اهمیت ویژ ه ای برخوردار بوده است. این مقاله در صدد است با بررسی منابع اصلی تاریخی به مسئله چگونگی پیدایش و شکل گیری این بندر و کیفیت توسعة شهری آن در د...

با ورود استعمارگران اروپایی به عرصه ی مناسبات و رقابت های سیاسی و تجاری خلیج فارس، تحولات جدیدی در این منطقه رقم خورد و به تبع آن جزایر و بنادر ایران را نیز تحت تاثیر خود قرار داد؛ از جمله ی این جزایر، هرموز و قشم بودند که با آغاز دوره ی صفویه به طور جدی درگیر منازعات سیاسی و تجاری اروپائیان گشتند. از آنجائی که این جزایر در جهت تحقق کامل حاکمیت پرتغال بر خلیج فارس و هندوستان از اهمیت ویژه ای بر...

روی کار آمدن صفویه نقطه عطفی در تاریخ ایران،به ویژه مرزهای جنوبی این سرزمین است. در آغاز قرن یازدهم هجری/اواخر قرن شانزدهم میلادی شاه عباس اول در ایران به حکومت رسید، شاه عباس برخلاف پادشاهان صفوی پیش از خود به طور جدی به مسئله خلیج فارس توجه داشت. نخستین نتیجه این سیاست جدی شاه عباس ،همانا اخراج پرتغالی ها از جزیره هرموز و خلیج فارس بود.سقوط هرموز و اخراج پرتغالی ها به معنای انجام تحولات بزرگ ...

شهر یزد در دورة تیموری یکی از درخشان‌ترین و پررونق‌ترین دوران خود را پشت سرگذاشت. تاریخ‌های محلی که در این دوران نوشته شده­اند، علاوه بر اینکه خود محصولی از این رفاه هستند، شواهد زیادی از فراوانی ثروت و اقتصاد توسعه­یافته را نشان می­دهند. پایة اصلی اقتصاد شهر بر تولید و تجارت منسوجات بود. هرچند یزد از کشاورزی خودبسنده­ای برخوردار نبود، به خاطر موقعیّت جغرافیایی و قرارگرفتن در مسیرهای تجاری، به­و...

شبه‌جزیرة بوشهر در دوره‌های مختلف تاریخی از طریق بندرهایی چون لیان، ریشهر و بوشهر ارتباطات دریایی را در میانة ساحل شمالی خلیج‌فارس تسهیل کرده است؛ اما به نظر می‌رسد در فاصلة سده‌های ششم ﻫ.ق تا هشتم ﻫ.ق این نقش به بندری تازه به نام خورشیف واقع در دماغة شیف منتقل شده است. پژوهش حاضر به بررسی پیدایش، کارکردها و زوال این بندر پرداخته است. این بررسی نشان می‌دهد که بندر خورشیف در سدة ششم ﻫ.ق در نتیجة...