کنایه، یکی از شگردهای بیان غیر مستقیم و تصویرساز هنری و از عناصر چهارگانۀ فنّ بیان است که از نظر لفظ و معنای ظاهری، در محور همنشینی و از نظر معنای پوشیده و دور، در محور جانشینی کلام قرار دارد. در حقیقت اوج غرابت و زیبایی واقعی هر کنایه، همانند هر تصویر خیالی دیگر در تازگی آن است. برخی از کنایه ها به دلیل استعمال بیش از حد، در شمار کنایه های قاموسی درآمده اند و معنایی تثبیت شده و مشخّص دارند. در ش...

بررسی شعرهای نیما یوشیج نشان می‌‌‌دهد که صوَر خیال در این اشعار وجوه اشتراک فراوانی با صوَر خیال در شعرهای شاعران کهن ایران دارد. این اشتراکات در شعرهای سنتی و نیمه‌سنتی نیما به‌وفور دیده می‌‌‌شود، که با توجه به رویکرد سنت‌گرایانة وی در این شعرها تا حدود بسیار زیادی طبیعی است. مرور شعرهای آزاد نیما نیز نشان‌دهندة آن است که بخشی از تصاویر موجود در شعرهای سنتی و نیمه‌سنتی، به دلیل تداول و پیشینة کا...

آنچه امروز با نام شعر نو نیمایی رسمیت یافته است، محصول تأمل،‌ تغییر، آزمون و سلسله‌ای از کنش و واکنش‌های شبه‌آزمایشگاهی نیما یوشیج است. همگان شعر «ققنوس» را نقطة آغاز شکل تکامل‌یافتة‌ شعر نو نیمایی دانسته‌اند؛ اما فرایند پیش از تکامل این نوع، زمینه‌ای پژوهش‌پذیر است که در این نوشتار به آن پرداخته‌ایم. این منظومه، آخرین منظومه‌ی بلند نیما است که پیش از شعر «ققنوس» سروده شده است. پژوهش در باب ویژ...

هر اثر نمایشی هستی و بنیان خویش را بر عناصری بنا می نهد که شدت و ضعف هر یک از این عناصر ـ صرف نظر از تأثیر در مانایی و ماندگاری ـ اثر را در آمد و شدی هنری، میان داستان و نمایش شناور می سازند. این عناصر شامل شخصیت، زمان و مکان، گفت وگو، و... هستند. نیما یوشیج، در پی گذار از مؤلفه های سنت در شعر گذشته، عناصر نمایشی ـ داستانی را برای گسترش و وسعت بخشیدن به دامنۀ توصیفی شعر و جولان اندیشۀ شاعر، به ...

بررسی شعرهای نیما یوشیج نشان می دهد که صوَر خیال در این اشعار وجوه اشتراک فراوانی با صوَر خیال در شعرهای شاعران کهن ایران دارد. این اشتراکات در شعرهای سنتی و نیمه سنتی نیما به وفور دیده می شود، که با توجه به رویکرد سنت گرایانة وی در این شعرها تا حدود بسیار زیادی طبیعی است. مرور شعرهای آزاد نیما نیز نشان دهندة آن است که بخشی از تصاویر موجود در شعرهای سنتی و نیمه سنتی، به دلیل تداول و پیشینة کاربرد...

«ققنوس» نیما را باید از مهم ترین آثار در سرآغاز سرایش شعر نو دانست. این شعر علاوه بر ویژگی های ادبی، از نظر روایت شناسی نیز تغییر عمده ای در شیوة شاعری نیما به شمار می رود. روایت شناسی اشعار نیما از این جهت حائز اهمیت است که با شروع سرایش شعر نو، نوع روایتگری در شعر فارسی دستخوش دگرگونی شده است. در تحقیق حاضر با تلفیق شیوه های روایت شناسی و نشانه شناسی، ابتدا نشانه ها و رمزگان در متن انتخابی...

نیما یوشیج یکی از شاعران معاصر است که در میان اشعار دیوان او صد و هفتاد و یک شعر از تکنیک کانونی پردازی روایت به طور کامل بهره برده است. هدف اصلی این پژوهش کشف و شناخت انواع کانونی‌سازی در این اشعار بر اساس موقعیّت کانونی‌ساز و میزان تداوم کانونی‌سازی است. بدین منظور اشعار روایی نیما یوشیج با روش توصیفی - تحلیلی بررسی شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که از منظر موقعیّت کانونی‌ساز در اغلب شعرهای روا...

«آشنایی زدایی» یکی از اصطلاحات ادبی است که اول بار در مکتب صورت گرایانِ (فرمالیست- های) روس مطرح شد. بنا بر این نظریه، وظیف? شاعر و یا هنرمند این است که با غریبه ساختن مفاهیم آشنا و افزودن بر دشواری، مدت زمان درک خواننده را طولانی تر کرده و لحظ? ادراک را به تعویق بیندازد، بدین سان باعث ایجاد لذت و ذوق ادبی گردد «آشنایی زدایی» یکی از وجوه رستاخیز کلمات در محور زبان شناسی است. بدین معنی که کلمات...

علی اسفندیاری که بعدها خودش رابه نام«نیما یوشیج» مطرح ساخت،دردنیای شعروادب نامِ آشنایی دارد. او کسی است که شعروادب راپس ازمشروطه متحوِّل ساخت.نیما هم ساختمان ظاهری (قالب)آن رابه هم ریخت وهم محتوای آن رادگرگون کرد وبه حق لقب"پدرشعر نو"فارسی را برازنده خویش نمود. صور خیال جان مایه ی آثارادبی است.گویندگان وشاعران همواره اندیشه ها ودرون مایه های گوناگون خودرا به کمک عناصر خیال انگیزمانندتشبیه، استعا...

طبیعت در اشعار نیما از درون و طبیعتش می تراود و جاری و زنده است و درست مانند خود طبیعت صادقانه پاک و بکر است. از شاعر پرورده ی طبیعت سرسبز مازندران در هر بابی سخن می گوید کوه و جنگل دور یا خواسته ناخواسته در میان سخن او ظاهر می شود دریا و جنگل همچنان عمیق و گسترده در روح شاعر طبیعت جای کرده اند. اما نیما براساس دیدگاه خاص خویش براساس روح بی آلایش و پاک بسیار حساس بیشتر جهانی فکر می کند و به ان...