سرپیچی کامران میرزا حاکم هرات از انجام تعهد اتی چون پرداخت خراج سالیانه، تهاجم به خراسان و تلاش برای تصرف سیستان، از جمله عواملی بود که محمد شاه را واداشت تا با لشکرکشی به هرات، هم کامران میرزا را تنبیه کند و هم این شهر را که وی در زمان حیات پدر تا چند قدمی فتح آن پیش رفته بود، مفتوح نماید. در این زمان از یک سو دولت روسیه تلاش می کرد تا شاه قاجار را برای حمله به هرات تحریک و تشجیع نماید و در صو...

بازی بزرگ روسیه و بریتانیا که از دهه‌های نخستین قرن نوزدهم آغاز شده بود، به رویارویی آن دو قدرت در ایران طی سال‌های آغازین قرن بیستم منجر شد. رقابت روسیه و بریتانیا در ایران در شرایطی تشدید شد که پس از دور دوم جنگ‌های ایران و روسیه در قفقاز، اعادۀ حاکمیت تاریخی ایران بر هرات در دستور کار دولت ایران قرار گرفت؛ اقدامی که باعث نگرانی سیاستمداران بریتانیایی از بسط نفوذ روسیه در مرزهای غربی هند شد. ...

امیر نظام الدین علیشیر فرزند امیر کیچکنه بهادر در (۸۴۴ هـ. ق) هرات در یک خانواده ترک زبان چشم به جهان گشود. وی در خراسان (۸۵۴ هـ. ق) مدتی در خدمت ابوالقاسم بابر فرمانروای هرات بود و در همین زمان به علت وابستگی که از دوران نوجوانی با سلطان حسین بایقرای تیموری داشت. هر دو در یک مکتب درس می خواندند. پس ازمرگ ابوالقاسم بابر او در مشهد به کسب علم و کمالات پرداخت و سلطان حسین بایقرا برای کسب قدرت به ...

مطالب ارائه شده، تلاشی است در جهت شناسایی نقوش هندسی نگاره های مکتب هرات و نیز نقوش هندسی به کار رفته در برخی از آثار نقاشان معاصرایران. به گفته بسیاری از هنرشناسان، از مهم ترین ویژگی های نگاره های مکتب هرات، کاربرد الگوهای هندسی در اغلب نگاره ها است. در واقع مکتب هرات جدا از رنگ بندی و ترکیب بندی با الگوهای بی نظیرش شهرت جهانی یافته است. و همچنان طرح ها و الگوهای هندسی نگاره های مکتب هرات دست ...

هرات در عصر تیموریان، به ویژه در دو مقطع طولانی زمامداری شاهرخ و حسین بایقرا، از رونق قابل توجهی در عرصۀ فرهنگ و هنر برخوردار بود. حیات فرهنگی هرات در دورۀ طولانی حکومت شاهرخ، تحت­تأثیر عوامل و مؤلفه­های مختلفی قرار داشت که در این مقاله با دسته­بندی آنها به چهار مؤلفۀ شریعت­گرایی، گسترش زبان فارسی، ایران محوری و تصوف، به تحلیل و بررسی هر یک از این عوامل و ویژگی ها و حامیان آنها، به ویژه شخص شاه...

مکتب نگارگری هرات در سال های حاکمیت شاهرخ تیموری تا آغاز حکمرانی صفویان، یکی از دوره های درخشان هنرِ نگارگری وکتاب آرایی ایرانی بود. در این دوران با گردآمدن هنرمندان رشته های گوناگون از سراسر ایران در کتابخانه های هرات، نسخه های بسیاری از متون ادبی و تاریخی و علمی مصور شد. این نسخه ها با شیوه های متنوع و تجربه های بسیار گرانبهایی از هنرمندانِ طراز اول دربار همراه بود، و به تدریج در سال های پایانی...

هنگامی که به نگرشهای آن دوره نیز نگاهی می افکنیم همچنان حیرت افزوده می گردد. زیرا هم عنصر زمان و هم عنصر مکان در سلسله مراتب وجوداز خاک تا افلاک تلطیف می گردند و گونه دیگری یعنی عدم کوشش نگارگر برای ایجاد وهم بعد سوم، حضور نور در همه جای تصویر، نبود سایه روشن، همارایی بر اساس هندسه کیفی، و دیگر عناصر توجه می شود، این پرسش در اندیشه شکل درنگی ژرف نگرانه بر نگاره های ایرانی پدید آمده در مکتب هرات...

اوضاع اجتماعی و اقتصادی ایران در عهد ایلخانان از عوامل متعددی تأثیر می‌پذیرفت. یکی از این عوامل نگودریان بودند که با نافرمانی از ایلخانان و تاخت‌وتاز در قلمرو آنان در اوضاع اجتماعی و اقتصادی این دوران تأثیر ‌گذاشتند. این مقاله بر آن است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و ازطریق تحلیل و پرسش آگاهی‌های در دست، تا حد امکان به پیامدهای اجتماعی و اقتصادی این تاخت‌و‌تازها وضوح بیش‌تری ببخشد. از میان این پی...

این پژوهش در راستای چگونگی فرم سیمای انسان در مکتب هرات و بلاخص در آثار کمال الدین بهزاد صورت پذیرفته است. در تاریخ نقاشی، نگارگران مکتب هرات آثار زیادی از خود برجای گذاشته اند که هر کدام مبحثی مفصل برای خود است. اما نگرش انسان به خویشتن، موضوعی است که از آغاز حیات بشر تا کنون، یکی از مشغله های ذهنی و دغدغه های فکری وی بوده است. انسان به عنوان یکی از وجوه مهم در آثار بهزاد همواره مورد توجه و بر...