ادبیات تطبیقی به بررسی تلاقی ادبیات در زبان های مختلف و روابط پیچیدة آن در گذشته و حال و روابط تاریخی آن از حیث اثرگذاری و اثرپذیری درحوزه¬های هنری، مکاتب ادبی و جریان¬های فکری می¬پردازد. در این میان تطبیق آثار شرقی با آثار غربی به عنوان دو قطب مقابل، همواره از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. مقالة حاضر با طرح این سؤال که « آیا نمایشنامة «شاه لیر» اثر شکسپیر ریشه در افسانه های کهن شرقی - ایران...

در مقالة حاضر، با بررسی گرایش میرزا فتحعلی آخوندزادهبه انجمن فراماسونری و ارتباطش با اعضای فراموش­خانة ملکم­خان، به نمایشنامه­نویسی او از منظر این ارتباط پرداخته­ایم. در این پژوهش ابتدا گرایش آخوندزاده به محافل فراماسونری در تفلیس و ارتباط او با فراموش­خانة ملکم­خان اثبات و به مؤلفه­های فکری مشترک او با فراموش­خانة ملکم­خان و اعضای آن اشاره و سپس جایگاهِ نمایشنامه در اندیشة آخوندزاده تبیین شده­ا...

اکبر رادی از نمایشنامه¬نویسان نام¬آشنای ایرانی ا ست که در پردازش آثار هنری خود از سبک، زبان و بیان ویژه ای برخوردار است. از دیرباز، او به واقع¬گرایی در ادب نمایشی نام بردار بوده؛ اما گاهی نیز در طرح دیدگاه¬های اجتماعی خود، از زبان و بیان نمادین بهره برده که برایند آن، خلق تیپ¬ها و فضاهای نمادینی است که با وجود ملموس و واقعی بودن، می¬توانند نمونه ای برای تیپ¬های مشابه و شرایط همسان باشند. ازاین ...

ماهیت تئاتر سیاسی دههﻫﺎی هفتاد و هشتاد بریتانیا را ﻣﻰتوان باپایداری آن در برابر گفتماﻥهای ایدئولوژیک قدرت حاکم- به ﻭیژه حزب نومحافظهﻛﺎرمارگارت تاچر-بررسی کرد. نمایشنامهﻧﻮیسان انگلیسی که ازاندیشة میشل فوکو تأثیر بسیار گرفتهﺍند، با استناد ﺑﻪ رویدادهای تاریخ، تلاش کردﻩانددر برابر پنداشتﻫﺎی آرمانی قدرت حاکم سکوت نکنند. از جملة آنها، کاریل چرچیل است کهدر نمایشنامة پاسباﻥهای مهربان (١۹۸۴) با تأثیرپذی...

این مقاله در نظر دارد تا با توجه به نظریة هگل در پیوند با فلسفة هنرهای زیبا خوانشی تازه از قصة زمستان شکسپیر به دست دهد. پژوهشگران تلاش خواهند کرد ایده‌های هگل را دربارة جنبه‌های هنری نمایشنامة نامبرده به کار گیرند. در این مطالعه، ارزش‌های زیبایی‌شناختی نمایشنامه از دو دیدگاه متفاوت اما کاملاً وابستة کلاسیسیسم و رمانتیسیسم و با توجه به تعاریف هگل از دوره‌های متفاوتِ ظهور و رشد و نموِ شکل‌های هنری ...

تیتوس ماکیوس پلوتوس1 از کمدی‏نویسان رم باستان است. نمایشنامه‏های کمدیِ پلوتوس و ترنس، که دیگر کمدی نویس معروف رم باستان است، تاثیر زیادی بر مولیر کمدی‏نویس مشهور قرن هفده در فرانسه گذاشته‏اند. شواهدی که به دست ما رسیده‏اند حاکی از این هستند که نمایش‏های پلوتوس در جلب رضایت تماشاگران بسیار موفق‏تر از نمایش‏های ترنس بوده‏اند. یکی از ویژگی‏های آثار پلوتوس، استفاده از متاتئاتر است. پنج وجه مشخصه متا...

در این پژوهش ابتدا به ادبیات مقاومت، فراخوانی تاریخ و میراث کهن، زندگی شرقاوی و آثار او و معرفی نمایشنامة الحسین ثائراً شهیداً پرداخته شده سپس شاخص­های ادبیات مقاومت چون سازش­ناپذیری، مبارزه با ستم، بیدارسازی وجدان­های خفته، دفاع از مظلومان، جهاد و شهادت­طلبی، استقامت و شکیبایی زنان و ادامه دادن راه شهیدان با محوریت حماسة کربلا و قیام امام حسین(ع) مورد تحلیل قرار گرفته است. شرقاوی در این نمایشنام...

در تاریخ ادبیات فارسی، دورة مشروطه را به دلایل مختلفی می‌توان نقطة اوج‌گیری طنزپردازی، به‌ویژه طنز سیاسی و اجتماعی دانست. این مسئله بستر مناسبی برای پژوهش در این حوزه به وجود آورده‌است و مقالة پیش رو نیز در همین زمینه شکل گرفته‌است. تاکنون آثار میرزا آقاخان کرمانی به طور جزئی و با تکیه بر ادبیت آن‌ها کمتر بررسی شده‌اند. یکی از آثار مهم میرزا آقاخان، قطعة نمایشی «سوسمارالدّوله» است که از جمله نخس...

این مقاله در نظر دارد تا با توجه به نظریة هگل در پیوند با فلسفة هنرهای زیبا خوانشی تازه از قصة زمستان شکسپیر به دست دهد. پژوهشگران تلاش خواهند کرد ایده های هگل را دربارة جنبه های هنری نمایشنامة نامبرده به کار گیرند. در این مطالعه، ارزش های زیبایی شناختی نمایشنامه از دو دیدگاه متفاوت اما کاملاً وابستة کلاسیسیسم و رمانتیسیسم و با توجه به تعاریف هگل از دوره های متفاوتِ ظهور و رشد و نموِ شکل های هنری ...

رویکرد بیش­متنیت ژرار ژنت عبارت است از بررسی رابطة میان دو متن ادبی، به گونه­­ای که بیش­ متنتفسیر پیش­ متننباشد. در این ساحت هر متن قابلیت مقایسه با متون مشابه را پیدا می­کند؛ به طوری که افق جدیدی از پیوندهای ادبی - فرهنگی مختلف در اختیار خواننده قرار می­دهد. در این مقاله کوشیده­ایم ضمن نیم نگاهی به دیدگاه­های مختلف نظریه­پردازان بینامتنیت، به تشریح و توضیح ترامتنیت ژنتی بپردازیم و پس از آن ب...