چکیده: تزیینات معماری به عنوان عناصری جدا نشدنی از بناهای ایرانی-اسلامی نقش مهمی را در تاریخ هنر ایران به عهده دارند. در این رابطه نقوش اسلیمی و ختایی از مهمترین نقوشی هستند که در ادوار مختلف مورد توجه هنرمندان ایرانی قرار گرفته است. از جمله آثاری که از نقش اسلیمی و ختایی به وفور در کاشیکاریها استفاده شده مسجد جامع عباسی(مسجد نقش جهان) است، به گونه ای که فضای معماری را تلطیف نموده انسان را به ...

دوران هنر اسلامی شکوهمندترین دوره تاریخ هنر و برخوردار از ارزشمندترین دستاوردهای بشری در عرصه هنری به شمار می آید و شامل انواع متنوعی از فن ها و گرایش ها همچون معماری، خوشنویسی، نقاشی، سرامیک و مانند ای نها م یشود. در هنر اسلامی عناصر تکرار شونده زیادی وجود دارد، مانند: استفاده از طر حهای هندسی یا ترسیمی غیر واق عگرایانه از گل و گیاه که به اسلیمی معروفند. نقوش اسلیمی در هنر اسلامی اغلب به عنوان...

گرافیک یک زبان بین المللی است که بین همه انسان ها در برقراری ارتباط مشترک است. در این میان بهتر است از این زبان به شکلی ایرانی- اسلامی استفاده شود تا بتوان فرهنگ و هنر ایران را بیش از پیش در سطح جهان مطرح کرد. امروزه مدعیان حاکمیت فرهنگ و هنر غرب بر این باورند که این تنها شرق بوده که از فرهنگ و هنر آن ها گرته برداری کرده است. اما باید این نکته را یادآور شد که تمدن شرق بسی کهن تر بوده و در طول ت...

در عالمی که تجلی نور" وجود " است ؛ این تناسب و نظم است ؛ که وحدت را در ابعاد گسترده کثرت متجلی ساخته ، و با نظم شگفت انگیزش همزمان دو معنا را روایت می کند : اولا تجلی لایتناهی وحدت ، که در نظم هندسی خود را نمودار می سازد ، و ثانیا ، تقارن و تناسب بی نظیری که کثرت را مبدل به وحدت می کند . بدین واسطه در عالمی سراسر نظم و تناسب و زیبایی ، نمی توان اثری را زیبا ، اما فارغ از این معنا دانست . بر این...

استفاده از نقاشی دیواری یکی از شیوه‌های متداول تزیینات معماری در بناهای دورۀ زندیه در شیراز بوده است. از آنجا که فضای غالب دیوارنگاره‌های دورۀ زندیه با نقوش گیاهی پوشیده است، موضوع این مقاله نیز به بررسی و تحلیل کیفی این نقوش محدود شده است. بدین منظور، ابتدا آثار اصیل نقاشی دیواری در ارگ کریم‌خان، تکیۀ هفت‌تنان و عمارت کلاه‌فرنگی باغ نظر شناسایی و سپس تنوع نقوش گیاهی موجود در آنها زیر عناوین تر...

مسجد جامع یزد یکی از مساجد عظیم و مهم سبک آذری در ایران است. از خصوصیات این بنا می توان به سردر رفیع، مناره های بلند، کاشی کاری زیبا، گنبد مسجد و... اشاره کرد. به کارگیری نقوش در قالب گچ بری، کاشی کاری و طرح های زیبا حائز اهمیت و درخور تفسیر است. تلفیق نقوش هندسی با نقوش اسلیمی در تزیینات کاشی کاری مسجد به نحوی است که در نگاه اول نمی توان به راحتی بین آن ها تمایزی قائل شد. هدف از این مقاله، مطا...

در هنر معماری دوره قاجاریه، گچ بری و در هنر معماری دوره پهلوی اول (9921-0231 ش.)، آجرکاری شاخص و حائز اهمیت است. خانه آراسته از بناهای دوره قاجاریه واقع در شهرستان بیرجند است که به دلیل نقوش متنوع و نمادین گچ بری، قابل تحلیل و بررسی است. مهم ترین تزیینات این بنا نقوش گیاهی با انواع گل و برگ های نخلی و اسلیمی و قاب اسلیمی، نقش خورشید، پیکار شیر و اژدها، قطاربندی گچی، فرم طاق نماها و سر ستون ها ا...

مسجد جامع یزد یکی از مساجد عظیم و مهم سبک آذری در ایران است. از خصوصیات این بنا می‌توان به سردر رفیع، مناره‌های بلند، کاشی‌کاری زیبا، گنبد مسجد و... اشاره کرد. به‌کارگیری نقوش در قالب گچ‌بری، کاشی‌کاری و طرح‌های زیبا حائز اهمیت و درخور تفسیر است. تلفیق نقوش هندسی با نقوش اسلیمی در تزیینات کاشی‌کاری مسجد به نحوی است که در نگاه اول نمی‌توان به‌راحتی بین آن‌ها تمایزی قائل شد. هدف از این مقاله، مطا...

هدف از این پژوهش معرفی ویژگیهای نقوش تجریدی تذهیب و نقاط اشتراک وافتراق آنها در دوره صفویه و معاصر وکمک به شناخت فرهنگ تصویری این هنرها به مذهبان معاصرو هم چنینمعرفی شاهکارهای تذهیب دوره صفویه ودوره معاصرمی باشد.نتایج تحقیق حاضر ما را به ابداع نقوش جدید در هنر تذهیب رهنمون می کند.بررسی هایی که در این طرحبر روی ترکیب بندی آثار،نحوه ترسیم قوس های حلزونی و قرارگیری اسلیمی ها و ختایی هاروی قوس ها ب...

نقوش اسلیمی و ختایی در آنچه طراحی سنتی ایرانی نامیده می شود عناصر اصلی و غالب بر طرح را تشکیل می دهند. این نقوش در قرون اولیه پس از اسلام با سرعت گسترش یافتند و در دوره های تیموری و صفوی به اوج خود رسیدند. با تامل در شیوه طراحی و زمینه پیدایش این نقوش و همچنین شیوه ترسیم آن ها اینگونه به نظر می رسد که می توان برای اسلیمی و ختایی علاوه بر کارکرد تزیینی، کارکرد مفهومی یا معنایی را نیز دنبال کرد. ...