نقشمایه­ی ترکیبی و افسانه­­ای عقرب- انسان، به دو صورت عقرب- مرد و عقرب- زن، بر اساس شواهد باستان­شناختی، در افق فرهنگ­های عصر مفرغ فلات ایران تا کنون صرفاً از محوطه­های باستانی ناحیه­ی جیرفت در حوزه­ی هلیل رود کشف و گزارش شده است. در بین­النهرین باستان عقرب- انسان هیولایی است که از دروازه­های جهان زیرین محافظت می­کند؛ که همین مفهوم و کارکرد مذهبی به اساطیر مصر باستان هم راه یافته است. اما با توج...

شهرستان جیرفت واقع در استان کرمان در جنوب شرقی فلات ایران قرار گرفته است.ظروف و اشیایی که اخیرا در این منطقه به دست آمده از اهمیت ویژه ای برخوردارند.تصاویر حیوانی،گیاهی و انسانی نقش شده بر روی این ظروف مدارک جدیدی از گذشته های تاریخی، فرهنگی و نقشی که در شکل گیری تمدن شرق داشته است را به نمایش می گذارد.به این منظور برای آشنایی با ویژگی های تصویری این مجموعه نمونه های از نقوش حیوانی و گیاهی جیرف...

فرهنگ شیوه ی زندگی یک قوم است؛ شیوه ی ارضای نیازها در جامعه ای معین. خواه نیازهای زیستی و خواه نیازهای مربوط به باورها و ارزش ها. هر اثر فرهنگی و هنری، نشان دهنده ی رویدادی است که در آن مقطع زمانی و تاریخی برای فرهنگ یک جامعه تعریف شده و حتی پایداری تأثیرات آن فرهنگ، متعلق به دوره ای نامحدود است و با سیر تحول در تاریخ، بر حسب نیاز هر روزگار، به حیات خود ادامه داده است. اثر هنری و فرهنگی (در این...

هر سرزمینی براساس اقلیم خاص خود سرگذشت اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و هنریِ متفاوت با دیگر سرزمین ها دارد، و بدیهی است که مطالعه در تاریخ جوامع، انسان امروز را جهت ارتباط و مبادلات اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی و... یاری خواهد داد. همچنین مطالعه و بازنمایی نمادها و نشانه ها ونقشمایه های هر منطقه می تواند نقش بسزایی در آثار تجسمی جهت معرفی باورها و اعتقادات و نوع زندگی مردمان آن سرزمین از دیرباز تاکنون دا...

چکیده مجموعه­ای که در پژوهش حاضر بررسی گردیده، تعداد 100 عدد سفالینه منقوش وابسته به تمدن سفال نخودی هزاره چهارم تا اول ق.م. می­باشد. این آثار ارزشمند که طی حفاری از تپه گیان و گودین تپه در مرکز غرب ایران بدست آمده­اند، هم اینک به دور از بازدید عموم در مخزن موزه دفینه نگهداری می­شوند و تاکنون هیچ گونه پژوهشی بر روی آنها صورت نگرفته است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی عناصر بصری نقشمایه­هایی است ...

چکیده مجموعه­ای که در پژوهش حاضر بررسی گردیده، تعداد 100 عدد سفالینه منقوش وابسته به تمدن سفال نخودی هزاره چهارم تا اول ق.م. می­باشد. این آثار ارزشمند که طی حفاری از تپه گیان و گودین تپه در مرکز غرب ایران بدست آمده­اند، هم اینک به دور از بازدید عموم در مخزن موزه دفینه نگهداری می­شوند و تاکنون هیچ گونه پژوهشی بر روی آنها صورت نگرفته است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی عناصر بصری نقشمایه­هایی است ...

چکیده استفاده از نقشمایه های انسانی از کهن ترین زمان در آثار هنری به جامانده از تمدن های مختلف و در دوره های تاریخی متفاوت مرسوم بوده است.‍ پیکره های کوچک و بزرگ انسانی از مواد مختلف و همچنین نقوش انسانی  بر روی ظروف و لوازم دیگر در تمدن ایلام، نشان دهنده اهمیتی است که انسان ایلامی برای خود قائل بوده است. در حقیقت همین نقشمایه های انسانی، مهم­ترین منابع تصویری در جهت شناخت فرهنگ ایلامی محسوب م...

شمایل‎پردازی (نگاری) چهرة پیامبر و ائمة معصومین از رایج ترین شمایل‎پردازی ‎ها در جهان اسلام و کشورهای شیعه نشین به شمار ‎ می‎رود. این هنر مردمی که گاه آن را هنر فطری ‎ می‎نامند، با بهره گرفتن از روایات تاریخی و نیز زمینه ‎‎های ‎تاریخی خاص شمایل پردازان به تصویرگری چهرة این بزرگان دین پرداخته ‎ ‎اند. ‎بررسی نقشمایه ‎ها (موتیف ها) در این گونه نقاشی مردمی حاکی از آن است که نه تنها نوعی تبادل نقشما...

چکیده  خورشید همواره جایگاه ویژه ای را در بین اساطیر ایران و جهان دارا بوده است. در ایران که یکی از قدیمی ترین پایگاه های پرستش خورشید می باشد، چلیپا رایج ترین صورتی است که در کنار دیگر نقوش منتزع از خورشید، دستمایه صنعتگران و هنرمندان دوره های مختلف جهت تزیین فرآورده های دستی قرار گرفته است. این نقشمایه به مرور زمان و متناسب با جهان بینی انسان ایرانی در پهنه فرهنگی این سرزمین، تغییر شکل یافته ...

فرش های ایرانی در طول تاریخ با طرح ها و نقش های هندسی و یا گردان تزیین شده اند. بافندگان قالی در مناطق شهری و یا روستایی، در نهایت مهارت و ظرافت آثار منحصر به فردی را خلق می کنند که نمایشگر بخشی از تاریخ و فرهنگ آنها بوده است. نقشمایه هایی که در بافته های عشایری بکار می روند با وجود تفاوت های فرهنگی یا جغرافیایی علاوه بر شباهت دارای عناصر مشترکی هستند و این امر بر واحد بودن ریشه های عناصر تزیین...