مقولۀ نسخ از دیرباز تاکنون مورد توجه اندیشمندان بوده است. نسخ دو رکن دارد؛ یکی ناسخ است و دیگری منسوخ. بر اساس دیدگاهِ مشهور، تشریع احکام در انحصار خداوند، و نسخ آیات مختصّ عصر نزول بوده و ناسخیت نیز در انحصار آیات قرار دارد. علاوه بر دیدگاه رایج،  نظریۀ متفاوتی به نام استمرار نسخ وجود دارد که معقتد است آیات الاحکام بر مبنای سیرۀ عقلاء تشریع شده و عقل با تشخیص مصالح و مفاسدِ زمانی- مکانی، قدرت نسخ...

یکی از عوامل اساسی در پیدایش اختلاف بر سر تعداد آیات منسوخه قرآن، عدم توجه دقیق به اصطلاحات قریب المعنی و خلط مباحث مختلف در این حوزه بوده است. دانشمندان متقدم علوم قرآن ، عالمانه یا از سر تسامح ، وجوه ممیزه نسخ با تخصیص ، انساء تقبید ، استثنا و ... را در نظر نگرفته و حکم نسخ بسیاری از آیات قرآن را صادر کرده اند، لکن متأخرین در نقد این رویه تمامی مساعی خویش را به کار برده اند . در مقاله حاضر پس...

0

رساله غوثیه ، رساله ای است به طریقه خطاب فهوانی و محادثه مثالی حضرت ربانی باغوث اعظم که به زعم عده ای از محققان سخت کوش صبرنوش به محیی الدین بن عربی نسبت داده شده است. اما دراین مقاله، ضمن بررسی و نقد دلایل کسانی که آن را به ابن عربی نسبت می دهند، با بررسی رساله غوثیه و نیز انطباق مفاد معنایی آن با دیگرآثار محی الدین عبدالقادر گیلانی معلوم می شود که این رساله از عبدالقادرگیلانی است و به اعتبار...

جان برتن استاد بازنشسته دانشگاه سنت‏اندروز، مولف کتاب جمع‏آوری قرآن است. این اثر در سال 1977 توسط انتشارات دانشگاه کمبریج به چاپ رسید. در نگاه اول، اثر مذکور مشتمل بر دو بخش و هر بخش دارای پنج فصل است. مولف در بخش اول به مسأله نسخ می‏پردازد و در مورد این که آیا قرآن سنت را نسخ کرده و یا بالعکس، به تفصیل سخن می‏گوید. نظرات شافعی و مخالفانش را در این‏باره به طور مشروح بیان می‏کند. وی سه شکل ن...

مقولۀ نسخ از دیرباز تاکنون مورد توجه اندیشمندان بوده است. نسخ دو رکن دارد؛ یکی ناسخ است و دیگری منسوخ. بر اساس دیدگاهِ مشهور، نسخ آیات مختصّ عصر نزول بوده و ناسخیت نیز در انحصار آیات قرار دارد. علاوه بر دیدگاه رایج، نظریۀ متفاوتی به نام استمرار نسخ وجود دارد که معقتد است آیات الاحکام بر مبنای سیرۀ عقلاء تشریع شده و عقل با تشخیص مصالح و مفاسدِ زمانی- مکانی، قدرت نسخ این آیات را دارد. مقاله‌ی فرارو ...

گفتار حاضر به معرفی انتقادی احوال و آثار علی بن طیفور بسطامی ـ دانشور، مترجم و مؤلف ایرانی مقیم هند ـ در سده یازدهم هجری قمری می پردازد. این چهره شاخص فرهنگی خراسان در هند، با وجود تالیف و ترجمه آثار متعدد در حوزه های علوم دینی، ادبی و زبانی در منابع فارسی چندان مورد توجه قرار نگرفته، آنچه در این منابع درباره معرفی احوال و نوشته های وی آمده، اندک و غالبا پراکنده و مشتّت و گاه متناقض است. در این ...

چکیده یکی از مباحثی که در علوم قرآن مطرح می شود، نسخ در قرآن کریم است. روایات متعددی از ائمه(ع) مبنی بر اهمیت شناخت نسخ و پرهیز از اظهار نظر درباره قرآن، فقه، قضاوت و... بدون شناخت آیات ناسخ و منسوخ نقل شده است. بنابراین هر اسلام پژوه، مفسر باشد یا فقیه و یا در منصب قضاوت نشسته و حتی متکلم اسلامی، بی نیاز از آگاهی از علم نسخ نیست. از دیر زمان مسأله نسخ مورد عنایت نبی اکرم (ص) و ائم? اهل بیت عص...

رساله غوثیه ، رساله ای است به طریقه خطاب فهوانی و محادثه مثالی حضرت ربانی باغوث اعظم که به زعم عده ای از محققان سخت کوش صبرنوش به محیی الدین بن عربی نسبت داده شده است. اما دراین مقاله، ضمن بررسی و نقد دلایل کسانی که آن را به ابن عربی نسبت می دهند، با بررسی رساله غوثیه و نیز انطباق مفاد معنایی آن با دیگرآثار محی الدین عبدالقادر گیلانی معلوم می شود که این رساله از عبدالقادرگیلانی است و به اعتبار...

     گفتار حاضر به معرفی انتقادی احوال و آثار علی بن طیفور بسطامی ـ دانشور، مترجم و مؤلف ایرانی مقیم هند ـ در سدة یازدهم هجری قمری می‌پردازد. این چهرة شاخص فرهنگی خراسان در هند، با وجود تالیف و ترجمة آثار متعدد در حوزه‌های علوم دینی، ادبی و زبانی در منابع فارسی چندان مورد توجه قرار نگرفته، آنچه در این منابع دربارة معرفی احوال و نوشته‌های وی آمده، اندک و غالبا پراکنده و مشتّت و گاه متناقض است. در...