نظریه موازنه قوا یکی از مهم‏ترین نظریه های تبیین کننده جنگ و صلح در دوران جنگ سرد است. این نظریه، علل وقوع جنگ را ناشی از عدم توازن قدرت بین دولت های رقیب در سطح بین المللی و منطقه ای می داند. مقاله حاضر قصد دارد مفروضات این نظریه را در جنگ ایران و عراق مورد آزمون قرارد دهد. بدین منظور مقاله به سه بخش تقسیم می شود. بخش نخست به بررسی وجه نظری نظریه موازنه قوا می پردازد و علت جنگ یا صلح را از منظ...

منطقۀ دریای خزر به‌دلیل مجاورت دو قدرت دائمی روسیه و ایران و ظهور جمهوری­های نواستقلال، یکی از پویا­ترین نقاط جهان است. همچنین پیوستگی منافع سایر بازیگران از جمله ایالات متحدۀ آمریکا و اتحادیۀ اروپا با این کشور­­های ساحلی بر این پیچیدگی و پویایی افزوده است. در این زمینه، وجود ذخایر انرژی منطقه و توجه به منطقه به‌عنوان راهروی تجارت و حمل‌و‌نقل، پیامد­هایی را برای کشور­های منطقه و بازیگران فرامنط...

روی کار آمدن ولادیمیر پوتین ، رئیس جمهور روسیه در سال 2012 و متعاقب ، آن، انتخاب دکتر حسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران در سال 2013 شرایط جدیدی را در روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه رقم زده است؛ هفت دور دیدار و مذاکره روسای جمهور و سفرهای متعدد جمع قابل توجهی از وزرا و دیگر مقامات سیاسی، امنیتی و اقتصادی دو کشور به تهران و مسکو، تقویت زیرساخت ها و فراهم نمودن مبانی اسنادی ...

بعد از فروپاشی شوروی رهبران چین با اذعان به کاهش قدرت ایالات متحده  و حرکت جهان به سمت چند- قطبی شدن شروع به موازنه سازی خارجی در برابر ایالات متحده کردند. همکاری این کشور با روسیه در این دوران تجلی این امر بود. اما بعد از بحران کوزوو و آشکار شدن ضعف روسیه این کشور به تک قطبی بودن جهان واقف شد. در نتیجه از این زمان به موازنه سازی داخلی روی آورد. این امر قدرتمند شدن این کشور را در ابعاد مختلف در...

بعد از فروپاشی شوروی رهبران چین با اذعان به کاهش قدرت ایالات متحده  و حرکت جهان به سمت چند- قطبی شدن شروع به موازنه سازی خارجی در برابر ایالات متحده کردند. همکاری این کشور با روسیه در این دوران تجلی این امر بود. اما بعد از بحران کوزوو و آشکار شدن ضعف روسیه این کشور به تک قطبی بودن جهان واقف شد. در نتیجه از این زمان به موازنه سازی داخلی روی آورد. این امر قدرتمند شدن این کشور را در ابعاد مختلف در...

ویژگی های نظام بین الملل پساجنگ سرد و تبیین هژمونی ایالات متحده صرفا متأثر از تغییر ساخت قدرت نیست، بلکه عملکرد کارگزاران و بازیگران نیز در شکل دهی به اصول و مبانی این دوران نقش قابل توجهی را ایفاء می نماید. در این راستا، انجام اقدامات ضدهژمونیک نظیر حادثه 11 سپتامبر 2001 و نقش آفرینی بازیگران چالشگر منطقه ای روحیه تقابل با قدرت هژمون را افزایش داد و زمینه را برای ابراز وجود قدرت های نوظهوری فر...

مهار و موازنه قدرت یکی از بنیادی ترین مباحث مطرح در ادبیات حکمرانی به شمار می آید که جایگاه عامه مردم به عنوان صاحبان اصلی قدرت در آن از اهمیت بالایی برخوردار است. امری که به نظر می رسد با قدرت یافتن روزافزون دولت ها روز به روز کمرنگ تر می شود. در سیستم های حکمرانی، مهار و موازنه قدرت غالباً به دو روش صورت می گیرد: نخست از طریق تعاملات میان قوای سه گانه و دوم با محوریت جامعه مدنی که واسط میان حک...

موضوع موازنه قوا در منطقه‌ خاورمیانه از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی است. پس از تحولات ناشی از قیام‌های صورت گرفته در کشورهای عربی، نقش سیاسی کشورها در خاورمیانه با سرعت قابل‌توجهی در حال تغییر است. تحولات اخیر در کشورهای عربی،  فرصت‌ها و امکانات جدیدی را برای دگرگونی فضای سیاسی و امنیتی و تغییر موازنه قوا در خاورمیانه به وجود آورده است. خیزش‌های مردمی موجب دگرگونی اس...

از جنگ جهانی دوم به بعد، روابط روسیه و امریکا به عنوان دو دولت اصلی سیستم ساز، همواره از مهم ترین موضوعات بین المللی بوده و بیش از هر رابطه دیگری بر نظام بین الملل و روابط سایر دولت ها تأثیر گذاشته است. آثار روابط این دو کشور و مسائل مختلف مربوط به آن در حوزه های گوناگون، می تواند علاوه بر نظام بین الملل به شکل گیری و پایان بحران ها کمک کند؛ ازاین رو می توان گفت بسیاری از مسائلی که در دستورکار ...