در بررسی آثار هنری به طور کلی، از رهیافت های گوناگون در نقد و سنجش و بازخوانی آثار استفاده می شود. بررسی روانکاوانه یا نقد روانکاوانه ی آثار هنری یکی از شیوه های رایج بررسی این آثار است.نظریه روانکاوی در آغاز سده ی بیستم وکمابیش هم زمان با پیدایی صنعت- هنر سینما شکل گرفت .و همچون پدیده ی تصویر متحرک ، تاثیری ماندگار و بنیادین بر ذهنیت حاکم درسال های آغازین قرن بیستم به جا نهاد و بسیاری از تصورا...

در میان رویکردهای نقد آثار هنری بویژه ادبیات، می توان به یکی از مهمترین آنان، یعنی نقد روانشناسانه اشاره کرد که با ظهور فروید هویت یافت. فروید با بهره گیری از ادبیات در جهت شناخت روان انسان و همچنین یافتن نمودهای دستاوردهای خود در خوانشی جدید از متون ادبی و استفاده از نام شخصیت ها و مولفین آثار هنری برای نامگذاری کشفیاتش، عملاً پیوند و تعامل بین این دو رشته، یعنی ادبیات و روانکاوی را ایجاد نمود؛...

آنجلا کارتر یکی از نویسندگان بلند آوازه معاصر انگلیسی علاقه خود را درافسانه پریان و به طور گسترده تر در شناخت فرهنگ عامه نشان میدهد. آثار متنوع او در زمینه های مختلف از جمله ادبیات گوتیک، اسطوره شناسی، رئالیسم جادویی، نقد زنگرا، پسامدرنیسم و تحلیل روانکاوی، هر گونه تلاش برای طبقه بندی آثار کارتر را در یک گونه ادبی خاص غیر ممکن میسازد. آنجلا کارتر که در زمینه باز سازی و باز نویسی اسطوره ها فعالی...

رمان عربی در طی دوره حیات خود مراحل مختلفی را پشت سر گذاشته است، و رمان نویسان از شرایط جامعه عرب در خلال قرن بیستم غافل نمانده اند. علاوه بر این برخی از آنان سعی بر آن داشتند که در آثار خود تحولات جدیدی را که در جامعه عربی رخ داده بود متاثر از نقد روانکاری منعکس سازند. احسان عبدالقدوس نویسنده و روزنامه نگار مصری از جمله این نویسندگان به شمار می رود. او در آثار خود به توصیف جلوه های تمدن که در...

آراء و نظریه‌های فیلسوف و نظریه‌پرداز برجسته‌ی فرانسوی ژاک لاکان، هم مبتنی بر مفاهیم بنیادین روانکاوی فرویدی است و هم این مفاهیم را با به کارگیری مجموعه‌ای از اصطلاحات و روش شناسی‌های نو بسط می‌دهد. تبیین لاکان از مفهوم ضمیر ناخودآگاه، نمونه خصیصه‌ نمایی از تکمیل و تعدیل نظریه روانکاوی کلاسیک است. توجه لاکان به زبان، خود یکی از ویژگی‌های فرویدی اندیشه اوست. اما جایگاه و اهمیت زبان در تبیینی که ...

نقد روانکاوی، رویکرد مهمی در عرصۀ شناخت بهتر و عمیق‌تر آثار ادبی است. در این رویکرد، مباحثی مانند ضمیر «خودآگاه»، «نیمه‌خودآگاه» و «ناخودآگاه» اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا آثار ادبی یکی از تجلی‌گاه‌های مهم ضمیر ناخودآگاه است که دربردارندۀ کام‌ها و آرزوهای سرکوب‌شده‌ای است که به مرور زمان به سوی این ضمیر راه یافته، در آن جای‌گیر شده‌است. هنرمند و در اینجا شاعر، تمایلات وازدۀ خود را والایش می‌کند و با...

عنوان این پایان نامه "بررسی تحلیلی داستان رستم و سهراب بر اساس ژرف ساخت های اسطوره ای و روانکاوی" است. هدف از انجام این پایان نامه آشنایی با نقد و تحلیل اسطوره ای و روانکاوی است. در این داستان مفاهیم عمیق اسطوره ای و روانکاوانه ذکر شده است و تحلیل این داستان بر اساس دیدگاه های یاد شده دارای اهمیت فراوان است. فصل های این پایان نامه که در برگیرنده ی نتایج حاصله از این پژوهش هستند، عبارتند از : فص...

روانکاوی فروید و به تبع آن نقد روانکاوی به دلیل وجود پاره‌ای از مشکلات اساسی و عمده از جمله فروکاست‌ شدید و فردی شده این نظریه، مورد انتقاد بسیاری از روانشناسان و منتقدان قرار گرفت. فیلسوف و روانکاوِ پساساختارگرایِ فرانسوی، ژاک لاکان، با اصلاح این تناقض‌ها، رهیافت نوینی را نسبت به این یافته‌ی فروید، پیش روی همگان قرار داد و روانکاوی را از تنگنای محدود فردی به گستره اجتماع و نظم حاکم بر آن ارتقاء ...

یکی از روشهای نقد روانکاوانه بر اساس روانکاوی یونگ که به روان شناسی تحلیلی معروف است، صورت می پذیرد. نقد روانکاوانه بر اساس نظریات یونگ، نقد کهن الگویی نیز نامیده می شود. در این روش از نقد، نمادها و تصاویر کهن الگویی مورد بررسی قرار می گیرند. یونگ، معتقد بود که روان آدمی دارای سه بخش است: ضمیر خودآگاه، ضمیر ناخودآگاه شخصی، ضمیر ناخودآگاه جمعی. ضمیر ناخودآگاه جمعی بخشی از روان است که در تمام افر...

روانکاوی که روشی برای درمان بیماری‌های روانی است، مبتنی بر نظریه‌ای دربارة شخصیت و انگیزة کنش‌های آدمی است. در مکاتب روانکاوی فروید و آدلر، برای تحلیل شخصیت عمدتاً به یک «عامل» تکیه می‌شود و همة رفتارهای آدمی مستقیم یا غیرمستقیم به آن عامل واحد ارجاع می‌شود. این نظریه‌های روانکاوی برای توجیه خود به توفیق عملی و موارد مؤید کلینیکی تمسک می‌کنند و وجود نمونه های متعدد تأیید استقرایی را ملاک «علمی» ...