کنش‌گران اجتماعی در موقعیت‏های گوناگون برای یکدیگر جوک تعریف می‏کنند. اگر جوک‌گویی را پدیده‏ای اجتماعی در نظر بگیریم، این کنش معانی اجتماعی نیز خواهد داشت. هدف این پژوهش تفسیر معانی، نیت‏ها و احساساتی است که افراد جوک‌گو به کنش جوک‏گویی نسبت می‏دهند. برای دستیابی به این هدف، ضمن وام‏گیری ایده‏های نظریۀ کنش متقابل، «روش تحلیل تفسیری» در نقش راهبر این پژوهش در نظر گرفته شده است. داده‏ها مشاهده‏ای...

این مقاله، چگونگی کنش متقابل دولت نهم با کارگران و صاحبان سرمایه را با استفاده از نظریۀ بازی تحلیل کرده است. بازی میان سه بازیکن از نوع ایستا با اطلاعات کامل است. استراتژی بازیکنان با استفاده از فرایندهای سلسله مراتبی و روش تحلیل شبکه‎ای تعیین می‎شود. تعادل میان این سه بازیکن از نوع تعادل نش است. اولویت اول بازیکنان در تحلیل سلسله مراتبی و شبکه‎ای برای دولت و صاحبان سرمایه به ترتیب نرخ بیکاری ک...

آمار بالای همسرآزاری و ابعاد گستردۀ آن در کلان شهر تهران مهمترین انگیزۀ انتخاب این موضوع توسط پژوهشگر بود. برای انجام این تحقیق از نظریۀ ساترلند که با عنوان نظریۀ یادگیری اجتماعی از آن یاد می شود استفاده شد و برخی از نکات مورد توجه نظریه های دیگر هم در این نظریه به تناسب اصول و مبنای نظریۀ ساترلند جای داده شد. این موارد عبارتند از خرده فرهنگ خشونت که بر تجربۀ فرد از خشونت تاکید دارد و نابرابری ...

در این مقاله ارتباط تغییرات گفتار و عمل کرد دولت های جمهوری اسلامی را با تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در طول سه دهه پس از انقلاب اسلامی بررسی کرده ایم. مسئلۀ اصلی پژوهش، دگرگونی­های دولت ها به گفتارهای مخالفشان است و پرسش این است که چگونه می توان این تحول ها را توجیه کرد. در پاسخ به این پرسش، روایت ها و تحلیل های تاریخی را با ارجاع به الگویی سه سطحی بررسی کرده ایم تا ساختار حکومت، ارتباط خرده ن...

تعامل اجتماعی مفهومی انتزاعی است. استعاره‌ها خصلت عینی دارند و برای نشان‌دادن امر انتزاعی استفاده می‌شوند. استفاده از استعارۀ نقش در زندگی روزمره در تجسم‌سازی مفاهیم اجتماعی در بین جامعه‌شناسان آنگلوساکسون مؤثر بوده است. بی‌تردید عواملی از قبیل گسترش رسانه‌ای، صنعت فیلم‌سازی در آمریکا و رویکردهای کنش متقابل نمادین و پدیدارشناسی در ذهنیت گافمن تأثیرگذار بوده است. او با استفاده از استعاره‌های نقش...

سید محمدباقر شفتی گیلانی، از عالمان قرن سیزدهم و معاصر فتح علی شاه و محمدشاه قاجار، موفق شد در برهۀ کوتاهی در شهر اصفهان حکومت غیررسمی شرعی پدید آورد. تصرف در وجوهات شرعی قدرت اقتصادی قابل ملاحظه ای برای شفتی به ارمغان آورده بود و این عامل باعث نگرانی حکومت مرکزی شده بود. مستمسک شفتی در این کنش سیاسی، به تأسی از استادش وحید بهبهانی، اعتقاد وی به نظریۀ نیابت عامۀ فقیه از امام غایب بود؛ بر اساس ا...

نابردباری اجتماعی از جمله مسائل اجتماعی است که در صورت تشدید و فراگیری، انسجام جامعه را به مخاطره می‌اندازد. مقالۀ حاضر به روش نظریۀ داده‌بنیاد، به تحلیل نابردباری اجتماعی از منظر نخبگان دانشگاهی می‌پردازد. داده‌ها به روش نظریۀ داده‌بنیاد از طریق مصاحبه با نخبگان دانشگاهی به‌دست آمد. در نوشتار حاضر، با هدف تفسیر نابردباری اجتماعی به مدلی پارادایمی دست یافتیم که تفسیرکنندۀ ذهنیت کنشگران در خصوص ...

چکیده هدف تحقیق پیمایشی حاضر، بررسی کنش مالیاتی و عوامل جامعه‌ شناختی موثر بر آن در بین مؤدّیان شهر زنجان است. مرور نظریه‌ها نشان داد که برخی از آن‌ها به نقش سوژۀ مختار و خلاّق و برخی بر نقش ساختار در انتخاب گزینه‌های تمکین و فرار مالیاتی تأکید می‌کنند و دستۀ سوم از نظریه‌ها بر تلفیقی از هر دو تأکید می‌کنند که نظریۀ گیدنز یکی از مهم‌ترین آن‌ها است. پس از استخراج فرضیّه‌ها، تعاریف نظری و عملیاتی مت...

چکیده هدف تحقیق پیمایشی حاضر، بررسی کنش مالیاتی و عوامل جامعه شناختی موثر بر آن در بین مؤدّیان شهر زنجان است. مرور نظریه ها نشان داد که برخی از آن ها به نقش سوژۀ مختار و خلاّق و برخی بر نقش ساختار در انتخاب گزینه های تمکین و فرار مالیاتی تأکید می کنند و دستۀ سوم از نظریه ها بر تلفیقی از هر دو تأکید می کنند که نظریۀ گیدنز یکی از مهم ترین آن ها است. پس از استخراج فرضیّه ها، تعاریف نظری و عملیاتی متغ...

یکی از مباحث مهمی ‎که در قرن بیستم مورد توجه قرار گرفت روایت‎شناسی است که در معنای عام گذر از وضعیتی اولیه به سوی وضعیتی ثانویه است و کنش کنشگران بر این مبنا صورت می‎پذیرد.گریماس روایت‎شناسی ساختارگراست. او تلاش‎ها‎ی فراوانی جهت ارائه الگوهای معین در زمینۀ روایت‎شناسی انجام داده است.روایت‎شناسی گریماس بر اساس ریخت شناسی حکایت‎ها‎ی پراپ استوار است. در این مقاله داستان اکوان دیو در شاهنامه بر اسا...