نقادی فلسفی- سیاسی قرارداد اجتماعی در نگاه روسو به چرایی و چیستی یا عموماً مبانی ماهوی و محتوایی متن قرارداد اجتماعی، به ویژه در نظریۀ سیاسی روسو و نقادی آن به عنوان پرسش اصلی می پردازد. در این مقاله فرای اصل قرارداد و چگونگی و نقش آن، در پی ردیابی منبع متن (عقل، نقل یا عرف) و محتوای قرارداد(قانون و مذهب مدنی) به عنوان منشور و میثاق مشترک عمومی هستیم. در اینجاست که نقش مذهب و به تعبیر نخستین روس...

درک نوع اندیشه و فلسفۀ سیاسی حاکم بر دولت و نظام سیاسی برای پی‌ریزی نظریۀ حقوق کیفری ضروری است؛ زیرا جواز دولت در استفاده از حقوق کیفری در بادی امر مبتنی بر نظریه‌ای است که بر اساس آن دولت مشروعیت می‌یابد و حوزۀ وظایف و اختیاراتش مشخص ‌می‌شود. در جوامع اسلامی ورود اندیشۀ مشروطه‌گرایی یا قانون‌اساسی‌گرایی، حقوق کیفری را با چالش‌ها و دوگانه­های بسیاری در هدف، منبع، مرجعِ وضع و روش مواجه کرده است. ...

سه متغیر اصلی در مطالعه جامعه شناختی پدیده دولت در دنیای اسلام دخیل اند. وحی (دین و حیاتی) سنن قبیلگی و عناصر خارجی مطالعه ساخت قدرت در دوره های مختلف تاریخی دنیای اسلام بیانگر این است که در هر دوره ای یک عامل تعیین کننده و بقیه حاشیه ای بوده اند در یک مطالعه بومی و بر حسب تعیین کنندگی هر یک از سه متغیرمذکورچهار نوع دولت در تاریخ سیاسی دنیای اسلام قابل شناسایی است 1- الگوی دولت قرآنی 2- الگوی د...

چکیده اندیشمند شهید سید محمد باقر صدر بر مبنای باور به توحید، عدل و کرامت انسان، سه اصل حاکمیت مطلقۀ خداوند بر جهان، آزادی انسان و در نتیجه ضرورت تدبیر سرنوشت جمعی انسان به دست خودش را استنتاج می کند. اما نتیجۀ پذیرش این سه اصل، باور به خلافت و جانشینی انسان در زمین از سوی خدا ست، که بعد سیاسی آن از طریق تشکیل «دولت» در جامعۀ بشری به عنوان ضرورتی انکارناپذیر صورت می گیرد. بر این مبنا پرسش اصلی ...

میرسیدعلی همدانی از بزرگ ترین شخصیت های  علم و فرهنگ سده های میانه است. شناخت میراث علمی این فیلسوف گواهی می دهد که وی در تعلیماتش به مسائل گوناگون فلسفی- اخلاقی، سیاست، نظریۀ معرفت، منطق، دیالکتیک و... توجه کرده است. او به ویژه دربارۀ سیاست، آیین دولت داری، اصول ادارۀ و روابط بین مردم، اندیشه های درخور توجهی دارد که امروز هم ارزش خود را از دست نداده اند. میرسیدعلی در طول عمر گرانبهای خود به کش...

هدف: هدف مطالعۀ حاضر، ارزیابی نسبت علم و مکتب در اقتصاد اسلامی در آرای شهید مطهری و شهید صدر و ارائۀ الگوی پیشنهادی در این زمینه می باشد. روش: روش مطالعه، اسنادی با رویکرد توصیفی- تحلیلی است. یافته ها: شهید مطهری با تمایز بین روابط اعتباری با روابط طبیعی در اقتصاد، معتقد است که روابط طبیعی راجع به قوانین عام اقتصادی اند که محدود به مکتب خاصی نیست؛ در حالی که روابط اعتباری یا قراردادی مرتبط با ق...

حقوق بشردوستانه، از ابتدا شامل قواعدی بوده است که هدف آن، حمایت از جان افراد و اموال در درگیری های مسلحانه است (تاریخچه). این حقوق، به لحاظ مبانی نظری و مصداق های عملی، در نظریۀ رایج غربی با نظریۀ اسلامی دارای تفاوت هایی است که کالبدشکافی نشده اند (پیشینه). بنابراین، مرزهای هویتی و پایه های بنیادی قوانین حقوق بشردوستانه، همچنان در جوامع غربی و اسلامی مبهم باقی مانده است (مسئله). لذا این پرسش مط...