رساله هایسوانح العشاق احمد غزّالی و عبهرالعاشقین روزبهان بقلی شیرازی از جمله رساله هایی هستند که به لحاظ موضوع، شیوه بیان، چگونگی به کارگیری زبان، و محتوا مشترکات زیادی دارند. خوانش همزمان و مطالعه بینامتنی این دو رساله می تواند شناخت ما را از قابلیّت های این آثار دگرگون سازد و با ویژگی های مشترک یا منفرد آنها آشنا نماید. بعد از مطالعه بینامتنیِ این دو رساله طبق نظریه ژرار ژنت، معلوم شد که عبهرالع...

چکیدهروایت شناسی و به ویژه مقولۀ زمان در روایت از دانش های جدید نقد ادبی و روایی در چند دهه اخیر است. ژرار ژنت فرانسوی موفّق ترین نظریه پرداز زمان روایی است که نظریۀ خویش را در سه قالب «نظم، تداوم و بسامد» مطرح کرده است. هم چنین ژولیوا کریستوا نیز بر این عقیده است که می توان زمان داستان های روایی را با تحلیل زمان روایی و زمان متن مورد بحث به دو گونه زمانمندی یادواره ای و خطی تقسیم کرد. در واقع ز...

نظریه بینامتنیت پدیده‌ای است گفتمانی که برای نخستین بار توسط میخائیل باختین با عنوان گفتگوی متون مطرح شد. سپس ژولیا کریستوا آن را گسترش داد ونظریه بینامتنیت را مطرح کرد. این رویکرد در مطالعات ادبیات تطبیقی جایگزین مباحث تأثیر وتأثر شده و در مطالعات نشانه- معنی شناسی از گفتگوی متون مکتوب به سوی مکالمه متون رسانه ای گسترش یافته است. علی رغم اینکه بینامتنیت به طور کلی نظریه جدید محسوب می شود، اما...

چکیده ساختار زمانی نو و به ویژه روایت شبک های فیلم در سینما، شیوه ای برای بیان روایت داستان فیلم است که با دستکاری در ساختار زمانی خطی روایت فیلم، تماشاگران را  با ساختن دوبارة فیلم در ذه نشان  به تعامل با آن وامی دارد. کارگردان این دسته از فیلم ها، با ارائه داستان های پیچیده یا ایجاد پیچیدگی در زمان روایت، نوعی از سینمای اندیشمندانه و تفکر برانگیز را خلق میک ند. رویکرد نظری این تحقیق بر پا...

این نوشتار در حوزه ادبیات تطبیقی به بررسی تطبیقی مجموعه داستان کوتاه وانهاده اثر سیمون دوبوار و رمان سووشون اثر سیمین دانشور می پردازد. بازنمود جایگاه زنان در ادبیات و هویّت زنانه از دغدغه های عمده این دو نویسنده و مضمون های پربسامد در آثار ایشان است. نوشتار حاضر با تکیه بر بایسته های نقد ترامتنیتیِ ژرار ژنت در حوزه مطالعات تطبیقی به تحلیل و بررسی بینامتنیت و بیش متنیت در دو متن وانهاده و سووشون...

محمدعلی علومی، یکی از نویسندگان معاصر ایران است که دو کتاب «پریباد» و «سوگ مغان» از آثار داستانی او محسوب می شوند. رمان پریباد، برنده جایزه بیستمین کتاب فصل شده است و رمان سوگ مغان نیز از رمان های پر مخاطب او به شمار می رود. این پژوهش، به بررسی ساختاری این دو رمان، با تکیه بر نظریه روایت شناسی ژرار ژنت می پردازد. ابتدا به بیان کلیّات پژوهش پرداخته شده است، سپس پیشینه رمان وسبک های ادبی در جهان ...

در حوزه زبان شناسی و نظریه های ادبی، زبان فارسی و عربی معاصر سخت متأثر از ترجمه است. با مقایسه کتاب ها و مقالات فارسی و عربی در حوزه نقد ادبی در می یابیم که مترجمان عرب زبان به رغم ترجمه های متعدد برای هر اصطلاح، عملکرد مقبول تری دارند. شاید از دلایل این موفقیت قابلیّت اشتقاقی زبان عربی باشد. اصطلاح «intertextuality» در زبان عربی به «التّناصّ»، «تداخل النّصوص»، «التفاعل النّصی» و معادل های دیگری ترج...

وجود عنصر روایت در ادبیات، دین، فلسفه، خاطرات و ... لزوم شکل گیری رشته ای جدید تحت عنوان روایت شناسی را سبب شد. مقوله زاویه دید و زمان به عنوان مهمترین وجوه ساختار روایی، به عنوان عناصر مرکزی بسیاری از نظریه‏های ادبی از جمله نظری? ژرار ژنت(genette gerad) است. وی در مقوله زاویه دید، با کانون سازی، - چه کسی روایت می کند؟ و داستان از زاویه دید چه کسی بیان می شود ؟- باعث شناخت شناسنده در مواجه با م...

مبحث روایت‌شناسی دارای چنان قدمتی است که پیشینۀ آن را می‌‌توان در آرای افلاطون و ارسطو یافت. در زمانۀ ما، ژرار ژنت (1930-2018) یکی از منسجم‌ترین نظریه‌های روایت‌‌شناسی را عرضه کرده است. این نوشتار جنبه‌های عرفانی قلعۀ سقریم نیما را با کاربست عناصر روایی نظریۀ ژنت بررسی می‌کند. در پژوهش حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است، نخست نظریة روایی ژنت معرفی می‌گردد، سپس، به تأثیر کار...

زمان از عناصر مهم روایت به شمار می¬آید و در ساختارشکنی¬هایی که ممکن است نویسنده یا راوی در سیر حوادث داستان صورت دهد، اهمیتی ویژه دارد. در میان روایت¬شناسان ژرار ژنت جامع ترین مباحث را در باب مولفه زمان، ذیل ناهمخوانی میان زمان داستان و زمان متن مطرح کرده، و معتقد به سه نوع رابطه زمانی میان زمان داستان و زمان متن است: 1- نظم و ترتیب، 2- تداوم، 3- بسامد. در این پژوهش که با هدف شناخت هر چه بهتر م...