دموکراسی، بی تردید، عرصۀ عمومی فعالیت های انسانی است؛ چراکه انسان ها در این حوزه به تعامل با یکدیگر می پردازند و درخواست ها و علاقه مندی های خود را بیان می کنند. جنبش های اجتماعی که بیان کنندۀ تقاضاهای مردمی هستند، در همین عرصۀ عمومی شکل می گیرند و به فعالیت می پردازند. این پژوهش به دنبال بررسی و ارزیابی میزان تأثیراتی است که عقلانیت ارتباطی نظریۀ هابرماس، بر شیوۀ فعالیت و سازماندهی جنبش های اج...

تبارشناسی نظری، اندیشمندان متأخر نشان می دهد که هنوز جنبه های مختلفی از اندیشه های کلاسیک ها زنده است. مارکس یکی از این کلاسیک ها است که هنوز ردپای او را در حوزه های مختلف علوم انسانی از جمله نظریه های جدید جنبش های اجتماعی می توان مشاهده کرد. کارل مارکس و همکارش فردریش انگلس در تبیین پدیده های اجتماعی از روابط دیالکتیکی، پیش گزاره های هستی اجتماعی شروع می کنند. به عقیده آن ها بنابر منطق حاکم ب...

         تاریخ معاصر ایران مشحون از نهضت‏ها و جنبش‏های اجتماعی خرد و کلان بوده است. این نهضت‏ها به‏ندرت از دیدگاه نظریه‏های جنبش اجتماعی مورد تحلیل قرار گرفته است. نهضت جنگل که 9 سال پس از امضای فرمان مشروطه در سال 1294 ش آغاز گردید، از اولین حرکت‏های ملت ایران در پاسخ به عدم تحقق آرمان‏های انقلاب مشروطه بود. در این تحقیق با مروری بر نظریه‏های جنبش اجتماعی، نظریه زاهد برگزیده شد که تناسب بیشتری...

چکیده جنبش وال استریت نمایان گر اعتراض مردم به عملکرد نظام سرمایه داری است و به منزله یکی از مهم ترین رخدادها و تحولات جامعه امریکا در سال 2011 محسوب می شود. اهمیت این موضوع از آن رو است که برخلاف سایر جنبش ها محدود به حوزه خاصی نیست و توانسته است به تدریج به سایر نقاط جهان تسری یابد. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی دلایل رخداد جنبش وال استریت، بر اساس نظریه هابرماس، می پردازد. ابتدا ...

این مقاله مرور و نگاهی انتقادی است به کتاب شبکه های خشم و امید، تألیف مانوئل کاستلز (جامعه شناس اسپانیایی و از نظریه پردازان علم ارتباطات و نویسندۀ سه گانۀ مهم عصر اطلاعات). تحولات تکنولوژیک دو دهۀ اخیر در عرصۀ جهانی سبب شده است تا جنبش های اجتماعی نیز با تأثیرپذیری از این دگرگونی ها مشخصه متمایزی پیدا کنند: «شبکه ای شدن». مشخصه های این ویژگی چیست؟ آیا شبکه ای شدن و استفاده از اینترنت تنها شکل ...

این مقاله به موضوع جنبش زنان بعنوان جنبشی اجتماعی پرداخته و دیدگاه های کلاسیک و مدرن جنبش اجتماعی را بیان کرده است همچنین این پرسش اصلی مطرح شده است که خواست تغییر و نارضایتی زنان ایران از وضع خویش پیرامون چه محدودیت هایی شکل گرفته است نظریه پردازان جنبش اجتماعی در آغاز دهه 90 به فرایند کنش متقابل میان اعضای درگیر در جنبش اجتماعی و سازه های اجتماعی توجه نشان دادند از دیدگاه آنها این جنبش ها به ...

آثار ادبی نهضت مشروطه در دهه های اخیر به عنوان بخشی از مهم ترین اسناد جامعه شناسان برای تحلیل مناسبات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دوران معاصر مورد توجه قرار گرفته است. سیداشرف الدین گیلانی ملقب به نسیم شمال، نقش بارزی در روشن گری عصر مشروطه داشته است. کمتر تحولی در عصر مشروطه صورت گرفته است که سیداشرف دربارۀ آن شعر نسروده باشد. در این پژوهش با روش بینارشته ای کوشیده ایم تا در دو بخش، به بازخوانی نظ...

فمینیسم به عنوان جنبش اجتماعی در دهه 1840 در ایالات متحده آغاز شد و هنوز نیز یکی از مهمترین جنبش های اجتماعی جهان محسوب می شود. این جنبش تا کنون سه موج را پشت سر گذاشته است . مرحله یا موج نخست در سال 1848 در آغاز شد و در سال 1920 پایان پذیرفت . اگر چه این موج از جنبش در مرحله نخست به دنبال بازساختاردهی کلی روابط اجتماعی بود، اما در مرحله دوم به یک جنبش حق رای تبدیل شد. زنان در سال 1920 به حق را...

نیل اسملسر به عنوان نظریه پرداز مهم رفتار های جمعی، مدعی است که عوامل تعیین کننده رفتار جمعی بایستی در الگویی معین و به ترتیب، با هم ترکیب شوند؛ تا رفتار جمعی شکل بگیرد. کما اینکه وقوع مراحل قبلی، تعیین کننده الزامی وقوع مراحل بعدی نیست. فرضیه ما این است که ترتیب الگوی مورد نظر وی در مورد قیام پانزده خرداد با توجه به نقش پررنگ امام (ره)، مستلزم تأمّلاتی است: چرا که شکل گیری این قیام آنقدر مدیون ...

درس جنبش های اسلامی معاصر به ارزش 2واحد، از جمله عنوان هایی است که به انضمام هفت عنوان درسی دیگر در زمره درس های اسلامی تعیین و پس از تأیید شورای انقلاب فرهنگی در برنامه آموزشی مقطع کارشناسی رشته علوم سیاسی دانشگاهها گنجانده شده است. هدف این درس که در فضای ایدئولوژیک و انقلابی دهه 1360.ه.ش طراحی شد، آشناکردن فراگیران این رشته با تحولات جهان اسلام بویژه جنبش های اسلامی و نقش آنها در روند تحولات...